Ik heb op basis van het geschrevene hier en het topic van Titaan wel een beetje een vermoeden wat er speelt. Met de nadruk op: vermoeden.
Stel, je woont in een liefdevol gezin, met eigen gebruiken, tradities en huisregels. Soms gaan er dingen mis, soms blijken pa ma, of één van de kinderen iets heel kwalijks te doen, soms trekt iemand zich een tijdje terug, maar vaak komen jullie er wel uit en wordt het gezin er sterker van. Zo gaat het gezin al sinds het begin mee en vormt het een hechte eenheid, waarin men vaak aan één woord al genoeg heeft en waar men zo een eigen cultuurtje onderhoudt.
Dan komt er een buitenstaander op bezoek, gewoon op de koffie. Die raakt in gesprek met jullie over hoe het bij jullie gaat. Vervolgens leest hij het huishoudrooster op het keukenbord en mag hij zelfs een inkijkje nemen in het familie-album met foto's en vakantieverslagen. Kan hij dan op basis van louter dat huishoudrooster, het familie-album en slechts enkele gesprekken al jullie gezin doorgronden en precies weten wat jullie geloven, wat jullie echt belangrijk vinden en hoe jullie echt met elkaar communiceren? Kan hij dan al een diepgravende analyse maken van jullie als gezin?
Natuurlijk niet. Sterker nog, als hij zelfs meent dat het zus en zo is op basis van dat rooster en dat album, en tegenwerpingen die je geeft zelfs ter discussie stelt, dan denk ik dat het niet lang duurt voordat hij door jullie de deur wordt gewezen. Of, als jullie bij hem op bezoek zijn, zelf maar weer snel op huis aangaan en het contact maar even laten bekoelen. Pas als hij enige jaren echt bij jullie woont, echt deel uitmaakt van het gezin, dan pas leert hij jullie als gezin kennen en ziet hij wat er nu allemaal achter dat huishoudrooster en dat familie-album steekt.
Nu heb ik bij Small brother en bij Titaan dus een beetje hetzelfde gezien: ze leggen hun eigen, protestantse interpretatie op katholieke werken en menen zo het katholicisme te doorgronden, of zelfs heel impliciet te menen dat het katholicisme eigenlijk zo katholiek niet zou zijn. Dat werkt dus niet. Katholieken hebben een eigen cultuur, een eigen taal, met eigen tradities, huisregels en een eigen geschiedenis. Zelf loop ik nog maar een paar jaar mee in het katholieke gezin, en weet nog lang niet alles daarvan.
Hoe kun je dan als protestant beweren de Kerk wel even te doorgronden op basis van wat je aan de buitenkant ziet? Hoe kun je dan zelfs tegenwerpingen van katholieken ter discussie stellen, omdat in één of andere Katechismus toch écht staat dat...? Natuurlijk is zoiets als een Katechismus geen ondoorgrondelijk werk, maar het is wel een katholiek werk, geschreven voor katholieken en zelfs nog vooral voor de clerus. Je moet dus de katholieke geloofstaal kennen om te begrijpen wat er nu écht staat en die taal leer je alleen kennen door echt voor lange tijd op te trekken met het gezin.
Zelf probeer ik hier en daar, als ik zin heb, uit te leggen wat de Kerk leert en probeer daarbij een taal te hanteren die ook voor niet-katholieken hopelijk enigszins te begrijpen is. En anders in elk geval zoveel mogelijk uit te leggen. Want de katholieke leer is op zich op oppervlakkig niveau redelijk duidelijk en verstaanbaar. Maar verwacht niet dat ik het katholieke geloof geheel ten diepste verstaanbaar kan maken. Zelf begrijp ik immers ook lang niet alles, ben ik de taal ook aan het leren, en het kan best zijn dat ik soms dingen verkeerd uitleg. Een goede katholiek, die dezelfde taal spreekt als ik, kan me daarin dan verbeteren. En als ik probeer uit te leggen dat het zus en zo is, accepteer die uitleg dan en probeer er niet iets anders van te maken. Natuurlijk mag je het ter discussie stellen, maar wel vanuit wat de katholieke Kerk écht leert.
