Was offtopic in de Rick Warren thread, alwaar succesvol getackled door Pleun, maar niettemin een leuk onderwerp om eens over te praten.
In mijn ogen zijn er minstens twee vormen van "verkeerd" Bijbelgebruik:
1.
Het lukraak overal opplakken van Bijbelteksten die toevallig de juiste "klank" hebben om daarmee argumenten te onderbouwen. Waarom is dit gevaarlijk? Omdat je op deze manier uit de Bijbel kunt halen wat je wilt. Je kunt met deze manier van Bijbelteksten toepassen aantonen dat slavernij en polygamie is toegestaan, dat het niet erg is om dronken te worden, dat je gerust ruzie mag maken en kindertjes van je vijanden tegen rotsen kapot slaan. Een christen zal de Bijbel niet snel op deze manier gebruiken, maar het gevaar is reëel: de Bijbel werd op deze manier gebruikt om slavernij goed te praten in het Zuiden van de USA. Niet-christenen gebruiken de Bijbel ook vaak op deze manier om het geloof onderuit te halen. De Bijbel niet als een geheel zien kan uitmonden in het gebruiken van allerhande teksten om in je eigen straatje in te passen.
Een voorbeeld hiervan heb ik vorige week op mijn Bijbelkring van een evangelische gemeente meegemaakt. De vergelijking van de goede wijnboer werd aangehaald om aan te tonen dat je in de hemel beloningen ontvangt voor je werk, en dat dat een reden moet zijn om hier hard te werken. Daarvoor lazen we de vergelijking voor de helft. Het gedeelte waar het in die vergelijking volgens mij om gáát, namelijk het stuk waarin blijkt dat iedereen hetzelfde ontvangt van de goede wijnboer, werd gewoon weggelaten! Het gaat hier nu even niet om het onderwerp (er zijn best teksten aan te voeren die er wél op wijzen dat je beloning zult ontvangen) maar om het Bijbelgebruik. Bewust de clue van een gelijkenis weglaten omdat het zonder dat beter in jouw argumentatie past, is volgens mij niet juist.
2.
Het ongenuanceerd "in die tijd en cultuur" stikkertje op alle Bijbelteksten plakken. Dit is de "fout" van de amateurtheologen waar jij (= Wilhelmina) tegen ageert, terecht overigens. Als je bijvoorbeeld de psalmen terugbrengt tot verhalen die een herdersjongen opschreef dan ontgaan alle verwijzingen naar Gods reddingswerk en Christus je. Dan zijn ze nog steeds heel mooi, maar je mist wel iets. Net als het moeilijk doen over komma's en grondtekst-betekenissen terwijl je de boodschap van een zin links laat liggen. Ik geloof heel sterk dat Bijbelteksten "dubbele bodems" hebben, dus dat een psalm meer kan betekenen dan dat de psalmdichter zelf wist toen hij het schreef. Dit kan in mijn ogen zelfs voorkomen in heidense teksten, denk aan Vergilius die vlak voor Christus' geboorte schreef "Het Kind zal neerdalen van de hoogste hemelen en de tijden van paradijselijke onschuld zullen wederkeren". Als je zoiets leest wrijf je als christen wel even je ogen uit. Vergilius doelde hier waarschijnlijk op keizer Augustus, maar het kan heel goed zijn dat hij meer schreef dan hij zelf wist. Enfin, de Bijbel te ver terugbrengen naar het Israel van het jaar 0 is volgens mij ook "fout" Bijbelgebruik.
Hoe moet het dan wel?Wat ik bedoel met het "in de context" lezen van teksten, is dat je een gelijkenis in zijn geheel neemt, een verhaal leest als een verhaal en niet hap-snap een paar woorden eruit vist. Je moet proberen alles te zien in het licht van de hele Bijbel.
Wie heeft hier iets aan toe te voegen, tegenin te brengen of anderszins op te zeggen?
