Donderdag 13 – 01 - 2005
Allemaal nog een gezond en gelukkig 2005.
De zeebeving is mij inmiddels ook ter ore gekomen. Vreselijk zoveel doden. Zwaar voor de lokale bevolking dat het toerisme alweer gewoon opgang moet komen omdat het economisch zo hard nodig is. Iedereen die op een of andere manier er persoonlijk mee te maken heeft wens ik alle sterkte toe. Bon courage.
Vorige week was er geen goede internetverbinding mogelijk, dus min of meer voor niets de reis naar Nati gemaakt – totaal 100 km – maar dat hoort erbij.
Afgelopen zondag naar het zuiden gereisd om Ketnet (zie punt 5) terug te brengen naar Cotonou en de uit NL verstuurde container te zoeken en af te handelen, dus nieuwe internetkansen.
Maar die avond - bij mijn gastgezin in Calavi aangekomen - stortte ik letterlijk op de sofa neer en kon niet meer overeind komen. Oververmoeidheid van de laatste maanden en dus helemaal lam. Overgeven erbij en leg dan maar eens uit dat je niet moe bent omdat je ziek bent, maar ziek bent omdat je moe bent. Daar snappen ze hier helemaal niets van. Ga toch a.u.b. naar het ziekenhuis, want als je niet van je bed naar de tafel kunt lopen, dan ben je heel erg ziek. Nee, ik ben niet heel erg ziek, ik ben heel erg moe, uitgeput. Te lang en te hard doorgewerkt en dat wordt gestraft. Een weekje bed doet wonderen en opnieuw heb ik me voorgenomen dat dit niet meer mag gebeuren.
De afspraken van die maandag niet nagekomen en volgens Afrikaanse gewoonte ook niets van me laten horen. Gewoon een weekje vertraagd wegens ziekte, te beroerd. Vandaag eerst maar voorzichtig weer wat werk doen achter de computer.
Even wat nieuwtjes:
1/ Kleine Albert is weer thuis, helemaal genezen. Mogelijk gaat hij problemen krijgen met zijn piemel als deze groeit, maar dat hangt af van het littekenweefsel. Annelies – de Belgische legerarts – zei al dat het in zijn geval handig is dat hij besneden gaat worden. Dat geeft wat extra ruimte. Alleen duurt dat nog even want in deze regio gebeurd het bij de jongens op de leeftijd van 18 jaar, tegelijk met de riten die nodig zijn om daarna als volwassen man door het leven te gaan.
2/ Op oudejaarsavond is er een drieling geboren in ons centrum. Dat is hier heel uniek. Ze wegen tussen de 1200 en 1400 gram en er is geen couveuse. De moeder moet minstens 2 maanden in het centrum blijven tot de kids wat groter en sterker zijn. Probleempje: haar man is enkele maanden geleden overleden en daardoor moet ze terug om te werken worden om eten te hebben. Ook had ze na de bevalling geen verschoning om haar pagne te wassen en totaal geen kleding voor de kids. Geen familie in de buurt om haar te verzorgen. De vrouw verlaat bij haar huwelijk immers haar eigen familie en blijkbaar is de familie van de man het nog eens uit over haar nieuwe status, nu zij weduwe is. Of is er geen man in de familie die een tweede vrouw kan onderhouden omdat zij werkelijk heel arm zijn.
Maar de ziekenhuiskosten en kledingproblemen zijn inmiddels opgelost. Bij thuiskomst zal ze wel een man vinden, hetzij de vader of ander mannelijk lid van haar mans familie of anders een ander. Want ongehuwd kan ze hier niet verder leven. Dan wordt ze niet gerespecteerd en zeker niet beschermd. Bovendien heeft ze financiële hulp van een man en familie hard nodig.
3/ Verder heb ik geconstateerd dat er in ons centrum toch behoorlijk wat mensen liggen die niet in staat zijn een dagelijkse portie eten te veroveren. Hoe kun je dan aansterken? Daarom heb ik Alice gevraagd om iedere dag een grote bak brouille te maken. Een soort pap. Op die manier heeft iedere zieke in ons centrum ieder geval een maaltijd per dag. Dit gaat een maand lopen en mijn hoop is gevestigd op Stephanie – een Amerikaanse antropologe die op dit moment in Bkbe een onderzoek doet. Zij denkt wel een structurele sponsor te kunnen vinden. Dus afwachten.
4/ Olivier is in Tanquiéta geopereerd aan zijn been en loopt weer gewoon rond. Ongelooflijk! Vorige week is hij weer opgehaald en ook de familie is heel blij. Hij kan weer aan het werk.
5/ KETNET is bij me langs geweest, om opnames te maken voor het Belgische Jeugdjournaal en ze hebben echt unieke beelden kunnen schieten. Vooral de ceremonies voor de goden van de vruchtbaarheid van het land, het water, het bos en de jacht met daarop aansluitend de jacht zelf. Dit is gebeurd op de Tata Somba van Olivier. Waar dus een operatie al niet toe kan leiden. Totaal zijn er 5 slangen gevangen, een flink aantal ratten en 2 egels en 2 fazanten.Wij blanken zijn waarschijnlijk langs van alles en nog wat gelopen zonder dat we daar erg in hadden. Zij hebben alles opgegeten, wij hebben thuis een sandwich genomen.
De opnames eindigde wat minder fraai, met een dikke ruzie, omdat een van de eigenaren van een naburige Tata niet gewaarschuwd was dat we daar in de buurt zouden komen filmen. Het meisje dat water haalt loopt langs deze Tata en de eigenaar was er stellig van overtuigd dat zijn woning op de film is gekomen en dat we nu fettisch gaan uitvoeren met zijn Tata en slechte dingen gaan oproepen voor zijn familie en noem maar op. Groot drama.
Niet onze fout, want Albert – een van mijn nachtwachten – zou iedereen in de te filmen omgeving op de hoogte brengen en om vooraf om toestemming vragen – maar goed, ik kreeg het geheel natuurlijk op mijn boterham. Als blanke bewoner is het wel mijn visite die filmt en uiteraard is het mijn nachtwacht die hen niet gewaarschuwd heeft. Het is nog niet bijgelegd want er viel op dat moment absoluut niet te praten met het echtpaar. De man had volgens mij ook goed aan het lokale bier gezeten. Dus onmogelijk een gesprek te voeren. Maar Albert heeft me beloofd dat ik bij terugkomst uit Cotonou bij hen op visite kan om het een en ander rustig uit te leggen. Dus daar moet een mens dan maar weer vertrouwen in hebben.
6/ Verder zijn op dit moment in de regio Boukombé de ceremonies gaande voor de meisjes in de leeftijd van 14 -15 jaar. Ze gaan ruim 2 weken het bos in om allerlei traditionele riten te ondergaan en komen daarna als vrouw terug. Alleen 3 féticheurs waren erbij aanwezig.De moeders komen naar de dorpen en zorgen voor het voedsel dat s’avonds gegeten wordt. Ik was ook uitgenodigd, omdat 3 van de meiden min of meer ook mijn dochters zijn, maar de tijd ontbreekt me echt. Volgende keer ga ik zeker mee.
Het betreft een paar honderd meisjes uit alle dorpen en verschillende van hen zijn ook al (hoog)zwanger. Ze moeten o.a.urenlang door de bergen wandelen met grote bakken water op hun hoofd en iedere dag vele uren dansen. Ook de zwangere meisjes. Je mag niet ziek worden of neervallen want dan laat men je gewoon liggen. Je moet sterk zijn.
In ieder geval krijgen we straks dus een flink aantal bevallingen van meiden met onvolgroeid bekken en noem maar op. Maar goed, een gewaarschuwd mens telt voor twee! Dus de ambulance moet kunnen rijden straks! Giro 249053 tnv St. Aktie Benin uit Bedum ovv ambulance. Zie projecten Boukombé.
Na de ceremonie zullen velen van hen trouwen en krijgen de ouders de beloofde bruidschat. Veel meiden zijn al weggegeven op jongere leeftijd en de man kan zijn vrouw ophalen als zij volgroeid is – lees volgroeid lijkt, dus borsten heeft. Dat is een van de redenen dat sommige meiden al zwanger zijn. Andere mannen wachten tot na de ceremonie. Maar ook hier zijn er verschillen in leeftijden waarop een meisje geslachtsrijp is of lijkt.
Afijn, iedere vrouw moet de ceremonie ondergaan, ook als je reeds zwanger bent. Dit omdat men in deze regio gelooft dat – als de ceremonie niet gevolg wordt – deze vrouwen slechte bevallingen zullen hebben, dood zullen gaan, dat hun kinderen achterlijk geboren zullen worden en meer van dat soort dingen. Er is wel meer van dit soort bijgeloof, daar zal ik jullie nu nog even niet mee vermoeien.
Een van de meisjes – die ik zeer goed ken – had reeds vooraf mijn hulp ingeroepen omdat zij bang was. De moeder wilde het niet hebben en weigerde haar dochter te laten gaan. Zij is van een andere stam en bovendien Christen en vind dus dat dit soort dingen niet samen gaan met het Christendom. Er is maar een God en dan kun je niet met de feticheur allerlei kleine goden gaan aanbidden en ceremonies gaan uitvoeren, zo stelt zij. Echter de vader (ook Christen) was het er niet mee eens en die is de baas hier in Benin. Nog altijd. Dus de dochter werd gewoon weggebracht door pa. Klein huiselijk drama, vlak voor de Kerst, dat kun je je wel voorstellen.
Het meisje werd klaargemaakt en mocht het huis van haar oom niet meer uit, maar stuurde een nichtje naar mij voor hulp. Maar uiteraard kon ik niets doen, behoudens met een smoesje bij het bewuste huis langs gaan en haar moed inspreken. Gelukkig was Jetse net aangekomen, dus vertelde ik de heer des huizes dat mijn man zo graag met hem kennis wilde maken en had ik ondertussen gelegenheid om met haar te praten. Als ik me met dergelijke dingen ga bemoeien kan ik mijn werk hier wel vergeten.
Zij is – samen met een ander meisje - na 5 dagen bij deze ceremonie weggegaan omdat zij weer naar school toe wilden! Alle belevenissen zijn mij zeer uitgebreid verteld, behalve wat de feticheur doet. Dat is iets dat ze nooit aan iemand mag vertellen, anders straft de feticheur haar beslist. Maar het is heel verhelderend geweest allemaal en ik vind haar moedig en heel vooruitstrevend! Petje af hoor. Het gaf even wat strijd thuis, maar ze gaat nu weer gewoon naar school. De belangrijkste ceremonies heeft ze ondergaan, dus dat is wat telt voor de vader.
De meiden die naar de middelbare school gaan zullen overigens niet worden uitgehuwelijkt omdat deze ouders al verder in de toekomst denken dan alleen aan bruidschatten. Dus opleiding is heel belangrijk. Wel doen deze meiden mee aan de ceremonies. Omdat iedereen toch bang is voor de straffen van de goden die de dochter te wachten staat als ze deze riten niet ondergaat. Het is ook ongelooflijk hoe het bijgeloof hier verschilt van regio tot regio.
Ook ouders die zelf naar school zijn geweest denken duidelijk anders over dit vroege uithuwelijken. Helaas is het grootste deel nog analfabeet. Zie cijfers op onze site.
Daarom is ons meisjesinternaat ook zo belangrijk. Deze meiden krijgen ook weer een voorbeeldfunctie in de kleine dorpen.
Ik zal deze week ook weer wat foto’s laten plaatsen op onze site. O.a. van kleine Albert. Ik geloof dat er een speciaal fotomapje is gemaakt over mijn veldwerk. Maar ik kan zelf alleen maar mailen en niet internetten, dus weet niet hoe het heet. Zoek maar even.
Knuffel en tot horens via het gastenboek?
Marjan
http://www.aktiebenin.nl