Column van Marjan Kroone

[Wybo]

Pittig verhaal weer zeg. Interessant om dingen te horen uit een totaal 'andere' wereld. Heel veel sterkte en succes en bovenal Gods zegen toegewenst.

Weet je wanneer Ketnet dit gaat uitzenden of anders hoe het programma heet?

[Priscilla en Aquila]

quote:

Marjan Kroone schreef op 16 januari 2005 om 12:22:
Donderdag 13 – 01 - 2005

Allemaal nog een gezond en gelukkig 2005.

Ook voor jou, Marjan.

quote:

2/ Op oudejaarsavond is er een drieling geboren in ons centrum. Dat is hier heel uniek. Ze wegen tussen de 1200 en 1400 gram en er is geen couveuse. De moeder moet minstens 2 maanden in het centrum blijven tot de kids wat groter en sterker zijn. Probleempje: haar man is enkele maanden geleden overleden en daardoor moet ze terug om te werken worden om eten te hebben. Ook had ze na de bevalling geen verschoning om haar pagne te wassen en totaal geen kleding voor de kids. Geen familie in de buurt om haar te verzorgen. De vrouw verlaat bij haar huwelijk immers haar eigen familie en blijkbaar is de familie van de man het nog eens uit over haar nieuwe status, nu zij weduwe is. Of is er geen man in de familie die een tweede vrouw kan onderhouden omdat zij werkelijk heel arm zijn.

Wat mij hier opviel, is dat het bijbels gezien net andersom is:

Gen. 2
 24 Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen,

[Marjan Kroone]

Hallo allemaal, ik zit op dit moment op de Anastasis van Mercy Ships en dus weer even gelegenheid om ECHT te internetten.

voor wat betreft KETNET, het geheel wordt eind deze maand gemonteerd - een week opnames wordt 5-6 minuten film... en ik hoop vooraf mijn mail te kunnen checken zodat ik weet wanneer het uitgezonden gaat worden. Als dat lukt zal ik het melden .

Wat betreft de bijbel en het verlaten van je ouders, tja, het animisme is hier het belangrijkste en daarna de islam, dus moeilijk werken, maar toch voelt het goed, het is nuttig.

bijvoorbeeld Olivier, die bedankte me omdat hij weer kan lopen. Zijn familie hangt volkomen het animisme aan. Ik antwoordde dat hij niet mij moet bedanken, maar God, omdat Hij ervoor gezorgd heeft dat onze paden elkaar kruizen op het juiste moment....

knuf allemaal

[Marjan Kroone]

21-01-05

Nieuwe kans.

Tja, een paar weekjes Cotonou. Onvrijwillig, dat moet wel duidelijk zijn. Maar dat neemt niet weg dat ik - na een weekje ziek te zijn geweest - weer veel formaliteiten heb te regelen. Mijn Beninese kenteken is nog steeds niet rond en de container ligt te wachten in de haven.

Echter het grote verschil met de vorige keer is dat nu alles per auto kan en niet meer op de zemidjan.

Ik rijd door de stad - helemaal alleen - en neem in de spits de drukste kruispunten en rotondes alsof ik geboren en getogen ben in Afrika. Allemaal opzij want deze dame komt eraan!

Werkelijk ik sta perplex van mezelf.

Het gekkenhuis van Place d'Etoille Rouge oprijdend alsof er geen ander verkeer aanwezig is om daarna ergens in een achteraf steegje een technicien terug te vinden die met een stukje metaal mijn accu aansluiting kan repareren.

Al toeterend - op zijn Afrikaans rechts inhalend - terwijl de vele brommers me kriskras voorbij schieten, bereik ik die plaatsen waar ik moet zijn.

Wachtend voor het stoplicht en snel onderhandelend over de prijzen, koop ik even een stempel voor de stichting, een nieuwe telefoonkaart, papieren zakdoekjes en geef een aalmoes aan die bedelaars van wie ik denk dat zij echt ziek zijn en niet zichzelf verminkt hebben.

Constant zorgendragend gepast geld bij de hand te hebben. Gelukkig zijn de meeste prijzen me inmiddels goed bekend. Rekeningen krijg je niet, maar goed, ik schrijf alles netjes in een schriftje en dat moet maar voldoende zijn.

In Akpakpa - een nieuwe industriewijk -  is een groot magazijn voor verf. Nou ja, groot naar Beninoise begrippen. In ieder geval staan er 5 verfbussen en zijn er 3 soorten verf te bestellen, dus de afgelopen woensdag even contact gezocht met Nederland via internet op Mercy Ships de Anastasis.

Wat vind ik het toch heerlijk om af en toe op de Anastasis te zijn. Volgens mij loop ik af en toe behoorlijk in de weg, maar ik heb echt het gevoel een paar vrienden  / gelijkgestemde zielen daar te hebben.

19 en 20 februari ga ik de laatste keer langs om afscheid te nemen. Dan moet ik in Cotonou zijn om enkele mensen op te halen. Waarschijnlijk zien we elkaar daarna niet meer of enkele mensen over een paar jaar, als ze Cotonou weer aan doen. De Anastasis vertrekt eind februari naar Liberia om daar te helpen. Dat zal zwaar zijn met al die getraumatiseerde mensen na 10 jaar oorlog. Al die vrouwen die daar door de rebellen zijn verkracht en de meest vreselijke dingen hebben meegemaakt. Wat doen wij mensen elkaar toch aan?

Maar goed, voor mij dan dus afscheid van Mercy Ships en ik voel me al beroerd bij voorbaat.
Afscheid nemen is zo iets ergs en mijn hele leven hangt van afscheid nemen aan elkaar. Volgens mij hoort dat bij mijn levensles, leren afscheid nemen.

Carl heb ik uitgenodigd om in de toekomst bij ons te komen werken. We zullen wel zien.

Terug naar de verf. Terwijl ik aan het internetten ben komt Carl bij me kijken en vraagt me even te wachten. 10 Minuten later heeft hij de aangename mededeling dat we van de Anastasis een pallet witte muurverf voor ons ziekenhuis gesponsord krijgen.
FANTASTISCH ! Carl gaat proberen de verf zelf te komen brengen. Ik zie hem wel verschijnen, hij is al bij me geweest, dus dat komt wel goed.

Gisteren ( donderdag ) was het een groot moslimfeest, alle moslims slachten een of meerdere schapen en geven aan hun vrienden ook een deel. Een soort Kerstmis. In ieder geval, alles was gesloten, dus ik gezellig een dagje toeren met Karin. Haar grootmoeder opgezocht in Porto Novo. Wat een eer om die te leren kennen. 68 jaar oud en samen met haar man verpleegt ze de zieken in de gevangenis. Hij is leraar geweest en zij verpleegster, geweldige mensen. Iedereen verdiend een tweede kans!

Ja, dat kan ik beamen. Jean ( schimmel) een jongen van 14 jaar oud, die bij mij werkt in Boukombe, heeft in de gevangenis gezeten omdat hij 100.000 FCFA van een blanke vrouw had gestolen.

Ik heb hem recht in de ogen gekeken, gezegd dat hij zijn leven zelf in de hand heeft en bij mij een nieuwe kans krijgt. Dat ik hem mijn hart en mijn vertrouwen geef en er zeker van ben dat hij dat niet zal beschamen. En geloof me, hij doet zo zijn best.

Alleen de mensen in het dorp begrijpen niets van zo een actie. Blijven me waarschuwen dat Jean slecht is et cetera en tegen Jean zeggen ze dat ze niet geloven dat hij voor mij werkt. Dus heb ik in Cotonou stof gekocht om 2 uniformen voor hem te laten maken en hem officieel aangesteld als verantwoordelijke voor het terrein. Dat wil  zeggen dat hij constant vuil loopt te verwijderen; bladeren op moet ruimen; de vuilnis verbrand en meer van dat soort dingen. Ook rijdt hij met me mee als ik naar Nati moet. Dan hoef ik de piste niet alleen te nemen en heb ik iemand die op de auto past tijdens mijn bezoekjes aan de markt en het cybercafe.

Nou, dit was het even. Ik ga weer naar Cotonou om te kijken hoe het met mijn kenteken is en of we al fiat hebben om de douane controle op locatie te mogen uitvoeren. Het zou fijn zijn als alles rond komt vandaag, dan kan ik morgen weer naar huis. Lukt het niet dan kan er pas maandag opnieuw actie ondernomen worden en zit ik nog wel even hier. Dus kunnen jullie even duimen draaien en bidden dat alles lukt vandaag?
 
Knuffel en tot horens via het gastenboek?

Marjan  

 www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

28-01-05

Djodi.

Verleden week vrijdagavond bij de haven zegt de douanier dat de container NU mag vertrekken. Het is goedgekeurd dat de inhoud in Boukombé wordt gecontroleerd door de douane op de grens met Togo!

Ik bedenk me geen moment, nu handelen, voor ze zich bedenken! Echter mijn kenteken is nog niet rond en eigenlijk mag ik helemaal niet meer rondrijden op deze manier. Afgesproken met Jean Claude dat hij mijn kenteken naar Codiam brengt – vóór vrijdag – en dat Jetse hem dan meeneemt naar Boukombé. Ik ben benieuwd of dat goed gaat komen. Kan me op dat moment eigenlijk ook niet schelen, ik moet snel vooruit naar Boukombé om daar alles in orde te maken voor de aankomst van de container. Ze zeggen zondagochtend aan te komen. ( Het werd uiteindelijk woensdagavond. )

In Boukombé aangekomen eerst kijken bij het ziekenhuis. Daar zijn ze nu echt begonnen met de verbouw en de muren van het lab staan ook al. De drieling maakt het goed. Omdat de
ziekenafdeling op dit moment verbouwd wordt heeft men Kanti – een jonge vrouw met TBC - op een zaal bij  malaria patiënten gelegd. Daar ben ik niet gelukkig mee. Maar goed, de andere optie is de kinderafdeling of de kraam en dat kan helemaal niet.

Kanti is erg ziek en verzwakt. Ze is alleen botjes en vel, maar heel blij dat ik er weer ben. Ze zegt dat ze krachtig wordt door de pillen die ik haar heb gegeven. Nou dat zijn gewoon multi-vitamines. Maar Kanti heeft natuurlijk nog nooit zoveel bouwstoffen voor haar lichaam ontvangen. Dat in combinatie met wat liefde en interesse, daar krijgt een mens weer moed en kracht van. Dat hebben we allemaal nodig en geloof me, het personeel hier is over het algemeen niet erg meelevend en vriendelijk met de patiënten. Het is gewoon treurig als je dat ziet. Dat moet straks echt veranderen.

In Tanquiéta zijn de mensen ook heropgevoed, bij de Katholieke missiepost. Het personeel is vriendelijk en iedere morgen wordt alles schoongemaakt. Een geweldig hospitaal en zo hoort het ook. Maar de directeur, een Italiaanse arts, is bikkelhard als men zijn werk niet goed doet. Dat ziekenhuis moet een voorbeeld zijn voor het onze. Volgende week ga ik beginnen met het schoonmaken van de kraamafdeling en natuurlijk zelf boenen om te laten zien hoe het moet. Niet schoon betekent gewoon geen materiaal om mee te werken en dat zal dan ook bekend worden gemaakt. Als het in Tanquiéta lukt met een zweepje moet het bij ons ook lukken.

Het is de bedoeling dat we zulk goed werk leveren, met liefde en in een schoon ziekenhuis,  waar iedereen met vertrouwen komt. Maar voorlopig heb ik eerst maar een naar het protocol met de inhoud van de functie van de agent de hygiëne gevraagd. Het volgende is gebeurd.

Alice maakt iedere dag – op kosten van Aktie Benin – een grote ton eten voor de zieken.
Voorheen verkocht zij datzelfde eten aan zowel het personeel als aan de zieken die dat konden betalen. Nu ik degene ben die betaal - en alleen voor de zieken, niet voor het personeel. Nu  heeft de agent de hygiëne tegen Alice gezegd dat zij niet langer eten mocht rondbrengen. Reden is dat zij niet gecontroleerd is qua gezondheid op besmettelijke ziektes via bloedanalyses. Dat kan gevaarlijk zijn voor de zieken. Dus Alice komt me vertellen dat ze niet langer op het ziekenhuis terrein mag komen voordat dit gebeurd is.

Tja, dan moet je bij mij zijn. Dan sla ik keihard terug. Dus ik vroeg hem waarom hij nooit eerder om deze onderzoeken had gevraagd terwijl ze al een jaar lang aan iedereen op het terrein eten verkoopt, aan de zieken en ook aan hem.
Bovendien wil ik dan wel weten waarom een propere vrouw, die ik gecontroleerd heb op haar netheid van werken voordat zijzelf ook maar kon vermoeden dat zij dit ging doen, allerlei onderzoeken moet hebben. De patiënten liggen ondertussen op vieze matrassen, de zalen stinken naar urine en overgeefsel, ook het bezoek vaak te vies in om ook maar naar te kijken en de muren en de vloeren nimmer worden gedweild. De geiten, kippen en honden lopen in en uit alsof het de gewoonste zaak van de wereld is en de potten en pannen staan vliegen en kakkerlakken te verzamelen. Hoe zo moet Alice gecontroleerd? Moet ik niet gecontroleerd? Ik ben heel gevaarlijk en heb misschien wel allerlei enge ziektes onder de leden.

Ik hem dat hij andere prioriteiten dient te hebben en dat hij deze eerst maar eens uit moet gaan voeren voordat hij Alice en mij lastig gaat vallen met onderzoek naar Hepatitis en AIDS. Naar mijn mening wil hij alleen maar geld verdienen – een deel van de betalingen gaat immers naar hem als premie. Maar als het echt moet gebeuren, dan wachten we tot ons lab klaar is en dan doet Aktie Benin dit gratis. Mits de rest van het ziekenhuis dan ook hygiënisch en schoon is. Oh, oh, oh, wat kan ik af en toe een bekstuk zijn. Maar dat is toch echt nodig in deze machocultuur.

Dan Djodi, mijn hond. Daar heb ik me best ongerust over gemaakt toen ik gedwongen in Cotonou zat.. Of het wel goed zou gaan, pas 3 weken in Benin – alles totaal anders dan in NL -  en dan direct voor 2 weken alleen in een vreemde omgeving met twee wachten. Bovendien had ik geen brokken meer voor haar in huis. In de container, maar waar? Ook is Djodi een enorme knuffel.

Geld gegeven aan Jonathan om op de brommer naar Nati te gaan en daar hondenbrokken te kopen. Normaal eet ze met de pot mee, met een aantal brokken erdoor. Echter nu wordt er geen pot gekookt, dus moet ze even volledig terug naar hondenvoer.

Echter Jonathan werd dus gewoon keihard uitgelachen in de enige supermarkt die in Natitingou aanwezig is. Hondenbrokken? Apart eten voor een hond?

Dus heeft hij zelf iets uitgezocht waarvan hij dacht het wel goed was. Het waren brokken zoals hij bij mij had gezien. Wel het blijkt dat mijn hond dus 2 weken heeft geleefd op zoutjes! Ze had wel diarree gekregen. Tja, dat is niet verwonderlijk. Toch ziet ze er goed uit, wel heel, heel erg stoffig, maar verders oké. Dus even de waterslang gebruiken en ze is weer aaibaar.

Dan komt Comlan  - de timmerman - naar me toe en verteld dat Djodi iedere avond pat bij hem heeft gegeten. Ze bleef gewoon wachten bij zijn kampvuurtje totdat het eten klaar was. Elle mange correctement! Avec la sauce! Nou Annemieke en Hanneke, zien jullie dat voor je? Dodji bij het vuur, voor het magazijn. Smachtend naar Afrikaans eten…

Oké, inmiddels is ze gewend de hele dag bij de jongens te zijn. Dus dacht je dat ze nog op het terras bleef? Vergeet dat maar. Echter voor mij een bewijs dat ze het enorm naar haar zin heeft en ik dus met een gerust hart weer weg kan gaan half februari. Dan ga ik een week door Benin toeren met 6 Atosleden. Alleen zorg ik dan wel dat er hondenvoer in huis is.

De eerste avond thuis en jawel, om half 11 word ik wakker van geblaf en geren op het terrein. Ik naar buiten. Wat is er aan de hand? Tja, weer een slang. Gelukkig kunnen deze jongens ontzettend vangen, dus probleem weer opgelost. Jonathan komt hem trots nog even laten zien. Bonne nuit.

Knuffel en tot horens via het gastenboek?

Marjan
www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

23-02-05  Onnodige beren op de weg.

Nou een weekje vakantie achter de rug met een paar leden van de Atosgroep die wat langer bleven. Wat ga je doen als je meegaat met iemand die in het land woont? Niet alleen de gebruikelijke dingen in ieder geval.

Buiten een bezoek aan de minst toeristische cascade, het slavenpad en het Portugese fort en dat soort dingen hebben we een Afrikaanse bruiloft meegemaakt, de gevangenis in Porto Novo bezocht en uiteraard Mercy Ships. Dingen die je normaal niet kunt doen als vakantieganger.

Dat was allemaal heel gezellig en ontspannend en een prima manier om mijn verdriet over het vertrek van Jetse weg te poetsen. Gewoon een heerlijke week.

Een kleine domper op de vreugde. We hebben ook Sonta bezocht en Thomas, de leraar die op 7 januari jl. nog schriftjes met mij heeft uitgezocht en uitgedeeld en helemaal gewoon voor de klas stond, is gek geworden.

Dat klinkt idioot en dat vond ik ook toen men mij vertelde dat hij niet meer kan werken omdat hij ‘ fou dans sa tête ‘ is geworden.

Breng me dan maar naar hem toe zei ik, eerst zien dan geloven. Nou het is afschuwelijk om iemand in een paar weken tijd zo te zien veranderen. Hij herkende me niet, sprak geen Frans meer, moest zijn huisje uitgetrokken worden en verkeerde werkelijk compleet in een andere wereld.

Ik moest er gewoon van huilen. Thomas is onze eerste student geweest. De school in Sonta is samen met hem uitgegroeid tot wat het nu is en dan dit! 6 Jaar reeds ken ik hem! Sinds februari 1999. En hij is nog zo jong.

De meest logische verklaring is dat hij of gestoken is door een Tsjee-tsjee vlieg en dus door de beruchte slaapziekte geveld is of hij heeft een met rabiës besmette hond gegeten. Hij moet naar Tanquiéta voor nader onderzoek, dus hebben we geld gegeven en moeten het nu even afwachten. Is het de hond dan zal hij snel overlijden.

Wel is er het probleem dat hij 6-7 km moet lopen door de brousse naar de verharde weg. Daarna moet er toevallig net een auto of taxi langskomen die hem mee wil nemen. Verder zijn er sterke mannen nodig om hem naar de grote weg en in de auto te krijgen, dat is me wel duidelijk.

Als ik terug ben in het noorden ga ik hem zoeken en desnoods zelf weg brengen. Als hij niet al overleden is.

Nou verder weinig nieuws, bezig met het onderhouden van mijn netwerk hier in Coto en ik ga donderdag terug naar Boukombé maar zie er een beetje tegenop.

Er zijn twee nieuwe vrijwilligers aangekomen die ik nog nauwelijks gesproken heb en twee homeopaten gearriveerd die een cursus in ons paillote aan het geven zijn en die ik zelfs nog helemaal niet gezien heb.

Dit is iets wat ik absoluut niet leuk vind. Gevoelsmatig wil ik aanwezig zijn als men aankomt en ook de tijd hebben om voor de nieuweling een beetje vraagbaak en uiteraard de spelregels een beetje uit te leggen. Zeker de eerste keer.

Nu voelt het alsof ik terug ga naar een huis en niet naar mijn thuis. Op kamers in een vrijwilligershuis dat is ingericht met onze eigen spullen uit Nederland. Dat voelt toch even heel bizar.

Dit wordt natuurlijk op dit moment extra benadrukt doordat er een band is ontstaan met de Atos-groep en ook de mensen die al eerder zijn langs gekomen. Die kwamen dan ook aan terwijl ik zelf aanwezig was.

Geloof me het kost best tijd en energie om vreemden te ontvangen en te zorgen dat zij bij vertrek vrienden of goede bekenden zijn geworden. Dat is de opzet van het geheel, mijn insteek althans. Anders kun je ook niet steeds weer met nieuwe onbekenden in een huis wonen.

En nu heb ik bij de aankomst de bevalling gemist. Tjonge wat plastisch uitgedrukt, maar toepasselijk in ”mamshoekje”. Nou wat jullie er van vinden dat maakt me niet uit, maar dit is gewoon hoe ik het ervaar. Ik voel me zelfs een beetje in het nauw gedreven door deze situatie. Zo gaan we het ook niet meer doen. Gaande weg in het proces leert men weer. Dit was een uitzondering en dat blijft het ook.

De enige manier om te overleven en het werk goed te kunnen doen is door te zorgen dat het vrijwilligershuis een thuis is. Ook voor mij.

Ach, volgende week is dit ontheemde gevoel vast weer over. Donderdagavond al denk ik. Het zijn stuk voor stuk lieve mensen die zijn aangekomen, dus aan de goede wil zal het niet ontbreken.  

Warrig verhaal geworden, geen computer mee, dus niet meer nalezen maar gewoon de deur uit deze collum. Tenslotte is het al weekeind geweest.

Evengoed allemaal een dikke knuffel vanuit een warm en vochtig Calavi.


Marjan

[Marjan Kroone]

30-02-05  weer thuis

Donderdag 24 februari vertrok ik weer naar het noorden. Voorspoedige reis, ook al is in het hele land de diesel weer eens op. Je kunt er geen touw aan vastknopen.

In Natitingou aangekomen voor de laatste keer telefoonverbinding voor ik de bush in ga, dus nog even met Jetse bellen. Huilend afscheid genomen want op een of andere manier voelt het gemis zwaarder nu hij weer geweest is. Over twee maanden weet ik niet beter dan weer ‘onbestorven weduwe ‘  te zijn – alles went - . Maar daar heb ik nu even niets aan.  

Met een vrolijk muziekje aan - om het verdrietige gevoel te overstemmen - op weg naar Boukombé. Geen diesel meer gevonden in Nati, maar in de reserve tank nog net genoeg om thuis te komen. Daarna zien we wel weer. Voor woensdag 2 maart ga ik niet meer weg met de auto, dus geen probleem.

Maar dan thuis. Het voelt zoals ik vreesde. Mijn huis compleet overgenomen.
De 31 cursisten homeopatie is bijvoorbeeld niet verteld waar de toiletten zijn, dus dan weet je wel waar men zijn plasje doet. En dat gaat stinken!

Het valt me moeilijk om alsnog met huisregels te komen. Nou ja, ik ben nu even niet in de stemming om hierover te praten. Helemaal niet. Ik ben alleen maar moe, eenzaam en verdrietig en mis Jetse en de Atosgroep.

Maar het blijkt toch noodzakelijk te melden dat het toch niet meer dan normaal is als men de eettafel schoonveegt als er kruimels op liggen of als men wijn heeft gemorst. Er komen namelijk hordes mieren en ander ongedierte op af. Ik wil mijn huis kakkerlak en muisvrij houden. Tevens het verzoek om toch a.u.b. de deuren zachtjes dicht te doen als anderen rusten. Het is toch geen studentenhuis!

Verder is vrijwel iedereen  (op locaal niveau) happy dat ik er ben. Dikke omhelzingen en de vrijdag direct weer volop aan de slag want er wachten alweer arme zieke kinderen op behandeling.

Het zijn toch voornamelijk kinderen van vrouwen die geen man hebben, door hun man in de steek gelaten zijn of wiens man dood is en waarvan de familie te arm is om ze op te nemen. Er zijn meer verbannen vrouwen dan ik zou kunnen hebben bedenken. De kinderen gaan niet naar school en moeder is afhankelijk van een klein stukje land en van de giften van anderen. Soms wordt er een kind aan een andere familie (meestal meisjes aan een man) gegeven om daar in huis te helpen. Daar hebben ze het beter dan thuis zegt de moeder, want dan krijgen ze in ieder geval eten.

Ik ben het er in mijn hart absoluut niet mee eens, maar goed, deze cultuur kan niet zomaar doorbroken worden, zeker als ik geen alternatief heb voor het gezin.

Albert gaat me later dit jaar helpen met het geven van sexuele voorlichting aan de mannen. Dit komt omdat het onderstaande verhaal best heavy was om aan te horen en te aanschouwen en omdat een potje sex natuurlijk niet alleen kinderen voortbrengt maar dat er ook nog allerlei andere vervelende gevolgen kunnen zijn…

Zaterdagmorgen bij 2 vrouwen geweest die beiden zonder man leven en toch kinderen hebben. Gevraagd hoe dat dan kan als er geen papa is. Gewoon omdat er soms mannen zijn die hen wat te eten geven en dan een bepaalde service  vragen. En -  zo vertelde Efraci me – op die manier heb ik 2 keer een kind ‘gevangen’.

Hele discussie gehad over het feit dat ze nu niet weet wie de vaders zijn en wat de consequenties kunnen zijn als haar kinderen weer kinderen krijgen met kinderen die door dezelfde vader verwekt zijn. Simpele tekeningen gemaakt, uitgelegd over de grotere kans op bepaalde ziektes en dat kinderen gewoon weg achterlijk kunnen zijn. Efraci snapte het en ook dat het voor haar er economisch niet beter op wordt als ze af en toe met een kleintje blijft zitten. De kinderen kunnen niet naar school en ook hun toekomst is zonder verdere vooruitzichten.

Ik zeg tegen Efraci dat ik volkomen begrijp dat ze onder deze omstandigheden in ruil voor voedsel mannen een bepaalde service verleent, maar dat het het krijgen van kinderen beter kan worden voorkomen. Weer een extra mond betekent weer een extra service.

Wat kan ik doen om haar te helpen? Uitleggen dat ze condooms kan gebruiken, zodat ze in ieder geval niet meer zwanger wordt. Dat wil ze heel graag voorstellen aan de mannen dus die gaat ze krijgen!

Maar wat zou ik haar graag op een andere manier helpen. Haar en al die andere lotgenoten die hier – totaal ongewenst – mee te maken hebben. Echter het enige dat ik kan doen is voorlichting geven, mijn nek voor hen uitsteken bij de mannen door te vragen condooms te gebruiken. Wel kunnen we proberen ervoor te zorgen dat er bij dit soort families minimaal een van de kinderen naar school toe kan gaan. Misschien kunnen zij een betere kans krijgen daardoor en hun familie ondersteunen.

Later behandel ik twee ernstig ondervoede kids op een tata, waarvan eentje ook nog malaria heeft en dan wacht de volgende. Maar mijn fut is er helemaal uit. Ik ben gewoon misselijk van moeheid en blijf lekker zitten op mijn boomstammetje. De andere kinderen worden – samen met de moeder – opgehaald en  naar deze tata gebracht.

Hetzelfde verhaal, ook hier malaria + sterke ondervoeding. Ik beloof de volgende dag naar hun tata te komen. Nu even niets meer. We zijn op de fiets en het was best ver weg en dan al die heuvels, heel vermoeiend. Alhoewel Albert me nu ook voortduwt, net als de Atosgroep. Hij houdt alleen de bagagedrager vast in plaats van mijn nek. Want je patrone in de nek grijpen dat is wel erg vergaand….  

Zondag na de kerk – toen ik voelde dat het een en ander rustig uit mijn mond kon komen -  met iedereen in huis doorgesproken wat de huisregels zijn en hoe het voor mij voelde om in een overgenomen huis aan te komen en daarna als hotel te fungeren. Probleem weer opgelost. Ik hoef echt geen eigen huis meer te hebben, maar wil er wel graag zelf ook thuis zijn.

En s’avonds - onder de sterrenhemel - besef ik dat onderstaande spreuk iedere dag meer betekenis voor me krijgt.

In mijn wezenlijke natuur weet ik niets,
bezit ik niets
en ben ik niets.

Dikke knuffel allemaal en tot over ca. 11 dagen want volgende week ga ik – om economische redenen – niet naar Natitingou.

Marjan

[Marjan Kroone]

Nare week achter de rug en voor vervelende reden eerder in Nati dan gepland.

Albert, een van mijn nachtwachten en vertaler als ik de zieken bezoek, is afgelopen woensdag ernstig ziek geworden.
Dikke druppel wees uit dat hij stikvol malaria zat, dus aan het kinine infuus in Boukombé. Maar hij knapte maar niet op en andere analyses zijn niet mogelijk bij ons. Nog niet! In iedergeval, zaterdagavond – na 4 dagen - was hij er zo slecht aan toe dat we gewaakt en
gebeden hebben bij zijn bed. Zondag heb ik hem naar Nati gebracht, naar een echte dokter. Wel de avond ervoor ook begonnen met cipro omdat ik bang was voor combinatie van malaria met fievre typhoide.

Het was extra frustrerend omdat er weereens geen stroom was en ook het water was op! In verband met de droge periode hebben we nu 2 uur water per dag in het gezondheidscentrum.
Dan zit je daar in het pikkie donker, stof in te ademen omdat het al twee dagen maar waait en stormt met al die woestijnwind die overal doorheen dringt. Het is gewoon onbegonnen werk daar iets tegen te doen. En dan maar wachten in het donker op de dingen die komen gaan.

Ik schijn een ernstig zieke, jonge vrouw wat licht bij met mijn zaklamp, opdat zij ziet welke medicijnen ze neemt. Ze is echt nog heel jong en heeft meningitis. Haar man is gelukkig ook nog jong en hij is erg bezorgd. Omdat hij van haar houdt?  Of toch om economische redenen? Aan haar haren te zien heeft ze onlangs de ceremonie meegemaakt, dus is er een bruidschat voor haar betaald. Ik weet het niet, maar ben opstandig en baal ervan dat ik in het donker zit te waken bij iemand van wie ik houd en dat er niets is, geen stroom, geen water, geen vriendelijke verpleegster, geen goede medicijnen – de cipro komt uit Nederland - alleen maar andere zieken op de zaal die nog besmettelijk zijn ook!

Konden jullie maar eens een kijkje nemen hoe het is als je hier doodziek ligt. En dat is Albert, doodziek.

Zondags naar Nati gebracht en in het ziekenhuis gaat hij direct weer aan het infuus. Maandag gaan ze analyses doen, dan is het lab open. Ik blijf in iedergeval in Nati slapen tot het levensgevaar geweken is.

S'avonds krijg ik – eindelijk – bericht uit Sonta over Thomas. Hij is naar het katholieke ziekenhuis in Tanquiéta gebracht, maar er waren – zelfs daar – geen middelen om analyses te doen en dus is hij weer naar huis gestuurd om opgesloten te worden in zijn huisje. Want voor gekken is geen plaats in Afrika, daar kun je niets mee. Ze gaan nu een locale genezer proberen. Wat een land, wat een continent.

Nog even wat andere nieuwtjes:
Kanti, de jonge vrouw met tuberculose is overleden. Een dag voordat ons isoleerblok gereed was. Hopelijk heeft ze geen anderen besmet, tijd zal het leren.

Henriette heeft inmiddels buiten haar oudste broer en zuster nu ook haar jongste broer verloren. Het woordje AIDS dwaalt door mijn hoofd, maar ja wat kun je met een positieve uitslag? Dan is het misschien maar beter om het niet te weten. In iedergeval wordt het voor haar steeds moeilijker om voor de drie kinderen van haar zus te zorgen die ze – gratis en voor niets – opeens heeft gekregen. ( vader was al eerder gestorven ).


De drieling gaat goed, uitstekend zelfs. Nog lang niet op gewicht, maar ze leven. De kleinste is een beetje suffig vind ik, maar dat trekt misschien bij. Voor ze naar huis gaan wil ik persoonlijk controleren hoe de situatie is. Het lijkt me maar niets als mama volgend jaar weer zwanger is omdat ze voor een maaltijd een service heeft moeten verlenen. Dus daar ga ik nog mee aan de gang.

Nou en nu Albert weer. Het is inmiddels dinsdag en ik ben al drie dagen in Nati maar ik kan met een gerust hart weer naar huis. Hij is buiten levensgevaar. Gisteren is uitgekomen dat hij niet alleen malaria heeft, maar ook fievre typhoide en ook nog een dubbele longontsteking ( van al dat stof hier ) . Is dat goed ziek zijn of niet? Iemand had al tegen me gezegd, voordeel van Afrika is dat mensen tenminste niet voor niets naar een ziekenhuis komen. Ze hebben altijd wat en wees alert op combinaties van meerdere ziektes.

Afijn, hij wordt behandeld door een Chinese arts en moet minimaal nog 5 dagen aan het infuus blijven. Maandag gaan ze weer opnieuw bloed onderzoeken en rontgenfotoos maken dus ik kom a.s. maandag weer naar Nati.

Dit is dus even een vlug verslagje voor mijn column.

Allemaal een dikke knuf en tot horens.

Marjan

[Marjan Kroone]

quote:

Marjan Kroone schreef op 11 maart 2005 om 22:06:
Nare week achter de rug en voor vervelende reden eerder in Nati dan gepland.

Albert, een van mijn nachtwachten en vertaler als ik de zieken bezoek, is afgelopen woensdag ernstig ziek geworden.
Dikke druppel wees uit dat hij stikvol malaria zat, dus aan het kinine infuus in Boukombé. Maar hij knapte maar niet op en andere analyses zijn niet mogelijk bij ons. Nog niet! In iedergeval, zaterdagavond – na 4 dagen - was hij er zo slecht aan toe dat we gewaakt en
gebeden hebben bij zijn bed. Zondag heb ik hem naar Nati gebracht, naar een echte dokter. Wel de avond ervoor ook begonnen met cipro omdat ik bang was voor combinatie van malaria met fievre typhoide.

Het was extra frustrerend omdat er weereens geen stroom was en ook het water was op! In verband met de droge periode hebben we nu 2 uur water per dag in het gezondheidscentrum.
Dan zit je daar in het pikkie donker, stof in te ademen omdat het al twee dagen maar waait en stormt met al die woestijnwind die overal doorheen dringt. Het is gewoon onbegonnen werk daar iets tegen te doen. En dan maar wachten in het donker op de dingen die komen gaan.

Ik schijn een ernstig zieke, jonge vrouw wat licht bij met mijn zaklamp, opdat zij ziet welke medicijnen ze neemt. Ze is echt nog heel jong en heeft meningitis. Haar man is gelukkig ook nog jong en hij is erg bezorgd. Omdat hij van haar houdt?  Of toch om economische redenen? Aan haar haren te zien heeft ze onlangs de ceremonie meegemaakt, dus is er een bruidschat voor haar betaald. Ik weet het niet, maar ben opstandig en baal ervan dat ik in het donker zit te waken bij iemand van wie ik houd en dat er niets is, geen stroom, geen water, geen vriendelijke verpleegster, geen goede medicijnen – de cipro komt uit Nederland - alleen maar andere zieken op de zaal die nog besmettelijk zijn ook!

Konden jullie maar eens een kijkje nemen hoe het is als je hier doodziek ligt. En dat is Albert, doodziek.

Zondags naar Nati gebracht en in het ziekenhuis gaat hij direct weer aan het infuus. Maandag gaan ze analyses doen, dan is het lab open. Ik blijf in iedergeval in Nati slapen tot het levensgevaar geweken is.

S'avonds krijg ik – eindelijk – bericht uit Sonta over Thomas. Hij is naar het katholieke ziekenhuis in Tanquiéta gebracht, maar er waren – zelfs daar – geen middelen om analyses te doen en dus is hij weer naar huis gestuurd om opgesloten te worden in zijn huisje. Want voor gekken is geen plaats in Afrika, daar kun je niets mee. Ze gaan nu een locale genezer proberen. Wat een land, wat een continent.

Nog even wat andere nieuwtjes:
Kanti, de jonge vrouw met tuberculose is overleden. Een dag voordat ons isoleerblok gereed was. Hopelijk heeft ze geen anderen besmet, tijd zal het leren.

Henriette heeft inmiddels buiten haar oudste broer en zuster nu ook haar jongste broer verloren. Het woordje AIDS dwaalt door mijn hoofd, maar ja wat kun je met een positieve uitslag? Dan is het misschien maar beter om het niet te weten. In iedergeval wordt het voor haar steeds moeilijker om voor de drie kinderen van haar zus te zorgen die ze – gratis en voor niets – opeens heeft gekregen. ( vader was al eerder gestorven ).


De drieling gaat goed, uitstekend zelfs. Nog lang niet op gewicht, maar ze leven. De kleinste is een beetje suffig vind ik, maar dat trekt misschien bij. Voor ze naar huis gaan wil ik persoonlijk controleren hoe de situatie is. Het lijkt me maar niets als mama volgend jaar weer zwanger is omdat ze voor een maaltijd een service heeft moeten verlenen. Dus daar ga ik nog mee aan de gang.

Nou en nu Albert weer. Het is inmiddels dinsdag en ik ben al drie dagen in Nati maar ik kan met een gerust hart weer naar huis. Hij is buiten levensgevaar. Gisteren is uitgekomen dat hij niet alleen malaria heeft, maar ook fievre typhoide en ook nog een dubbele longontsteking ( van al dat stof hier ) . Is dat goed ziek zijn of niet? Iemand had al tegen me gezegd, voordeel van Afrika is dat mensen tenminste niet voor niets naar een ziekenhuis komen. Ze hebben altijd wat en wees alert op combinaties van meerdere ziektes.

Afijn, hij wordt behandeld door een Chinese arts en moet minimaal nog 5 dagen aan het infuus blijven. Maandag gaan ze weer opnieuw bloed onderzoeken en rontgenfotoos maken dus ik kom a.s. maandag weer naar Nati.

Dit is dus even een vlug verslagje voor mijn column.

Allemaal een dikke knuf en tot horens.

Marjan

[Marjan Kroone]

08-04-04
Bernadette is naar huis gebracht. Eerst 12 km over de piste, heuvel op en heuvel af, daarna ca. 7 km dwars door het land zonder weg, langs een paadje van  35 cm breed. Toen moest ik de auto laten staan. Een waterpoel kruiste de weg en de heuvel om daar naar af te dalen was behoorlijk steil en gewoon mul zand (zie foto). Daar had ik even geen zin in. Reeds eerder vast gezeten in het mulle zand en dat is echt niet leuk. Volgens papa was het nu niet ver meer. Nog even rechtdoor, dus te voet verder door de heuvels. Na een pittige wandeling van een half uur  - waarbij we echt flink doorstapten ondanks het temperatuurtje van 40 graden -  kwamen we eindelijk op de plaats van bestemming.

Iedereen kwam Bernadette haar nieuwe huid  bewonderen.(foto’s van Bernadette haar thuiskomst komen op www.aktiebenin.nl  te staan) De kreten ooo en aaa waren niet van de lucht. Er komen geen blanken in deze ontzettend afgelegen buurtschappen, dus ook wij waren een bezienswaardigheid.  Sowieso voor deze brousse vrouwen, die immers  niet verder van huis mogen dan de waterpoel. Bij deze drinkplaats voor dieren doen zij hun was en halen hun water. Het is de plek voor sociale contacten.

In de brousse hebben de mensen ook geen kleding. Alleen wat lompen. Een broek zonder achterwerk, 3 broeken over elkaar waardoor de lappen van de ene broek de gaten van de andere bedekken. Of je draagt een blad voor je kruis, met een touwtje vast gemaakt. Persoonlijk zie ik dat liever dan de lompen, maar goed, de mensen zijn blij als ze een kledingstuk hebben en dat gaat aan en voor jaren niet meer uit.

Ik heb direct maar voorlichting gegeven over hoe te handelen als je  kind  in een pot hete pap valt. Van papa kreeg ik als dank een kip en haan kado. Je hart zegt dat ze dit zelf nodig hebben, maar het is zo onbeleefd om dit te weigeren. Normaal geef ik de kippen aan de nachtwacht, maar deze houd ik zelf. Dit koppel heeft de namen Gert en Hermien gekregen.

Op dit moment is het hier zo heet dat niets goed blijft. Dit betekent dat de mango’s en tomaten vanzelf kapot gaan. Velletjes staan bol en als je eraan komt dan barsten ze open. Zo ook de eieren – onze belangrijkste eiwitbron. Al meer dan drie weken eten we geen eieren meer. De eieren zijn op voorhand al verrot door de hitte. In juni is dit  probleem weer opgelost. Ik heb in NL om een koelkast gevraagd. Als die straks komt met de container en de toegezegde 24 uur stroom per dag wordt eindelijk waarheid, dan is het hier luxe! De 24-uur stroom wordt al sinds oktober 2003 beloofd maar iedereen gelooft dat het dit jaar echt gaat komen. Ik dus ook.

Leonie en Marieke prijzen zichzelf gelukkig dat hun wieg niet in het buurtschapje van Bernadette heeft gestaan en zagen nu ook het verschil tussen de brousse en de mensen uit de wat grotere dorpen, zoals Boukombe.

Dit proces is wel grappig om gade te slaan, want toen de meiden hier aankwamen hadden ze eerst een paar dagen in Cotonou (zuiden) doorgebracht. Hele verhalen over hoe erg het daar wel niet was. Ik zei helemaal niets, maar iemand van de Atosgroep – die er toen nog was - maakte de opmerking: Nou dan ga je hier nog wat beleven…

Nu gaan ze binnenkort 3 weken op vakantie in Benin. Ze beginnen in Cotonou en verheugen zich nu op deze grote stad, waar alles te koop is – mits je maar geld hebt. Dat betekent gewoon even lekker bijtanken en dat is nodig af en toe.

Toch zijn de mensen hier rijk aan iets dat wij hebben verloren.
Patrick – van de Atosgroep – wist dat zo mooi te verwoorden. Hij zei bij zijn vertrek: Toen ik hier aankwam vond ik mezelf zo rijk. Nu ik weer weg ga denk ik - Wat ben ik eigenlijk arm. De mensen zijn hier nog blij met een iets kleins en kunnen dikke lol maken om niets.

Ik ga deze maand in iedergeval niet naar Cotonou, want eind mei komt de container en anders is het dubbel op. Dus nog even een week of  7 doorbijten.

Diep in mijn hart wil ik op dit moment zo graag even terug naar NL. Niet thuis komen en maar afwachten wie er nu weer op me staat te wachten met een probleem of een ziek kind. Maar lekker even weg zonder dat soort verzorgen. Goed, dat  komt wel in september. Ik droom ervan om met mijn kinderen over de Grote Markt in Groningen lopen en een chocolade ijsje kopen op de hoek bij de Vismarkt. Lekker yoghurt met vruchten eten, een bruine boterham met kaas, naar de kapper gaan. Kleren aantrekken die echt schoon zijn,  gewassen in de wasmachine. Naar de sauna gaan. Lasagne met een lekkere salade. Aardappelen met groente en draadjesvlees bij oma. Iedereen weer even zien.

Waarschijnlijk zullen sommige mensen schrikken van mijn “ lijn ” maar ik kan straks tenminste straks lekker raak eten in NL, zonder me zorgen te maken over de calorieen. Ja, ik ben nog verder afgevallen en op een of andere manier komt het er maar niet meer aan. De hitte en het werk kosten blijkbaar enorm veel energie. Misschien als straks het regenseizoen begint en het weer koeler wordt?

Calorieen zijn hier belangrijk. Je voelt aan je lijf of je genoeg naar binnen hebt gekregen en telt niet of je reeds op je max zit. De in NL geadviseerde dagelijkse  hoeveelheden krijgen we hier bij lange na niet naar binnen.

De drieling krijgt dus niet voldoende naar binnen op dit moment. Ze zijn 3 maanden en huilen sinds een paar dagen de hele dag. Ik vermoed dat ze dus niet voldoende borstvoeding meer krijgen. Het is ook nogal wat de hele dag drie kinderen aan de tiet.

Normaal begint men hier met bijvoeding vanaf 8 maanden. Maar ik ga vrijdag in Natitingou bij de supermarkt babypapjes kopen. Het kan niet zo zijn dat ze nu al honger moeten lijden.

Meestal zijn baby’s de eerste 10 maanden lekker stevig omdat ze moeder leegzuigen. Daarna begint de cyclus van ondervoeding en diarree.

Het is van belang dat de kinderen hier zolang mogelijk aan de borst blijven – liefst 3 jaar – omdat dit de enige melk is die ze in hun hele leven zullen drinken. Dat de moeders allemaal last hebben van botontkalking is een ander probleem. Waarom kan het melkoverschot in NL niet deze kant op komen?

Konden we maar wat makkelijker delen en afstand doen van datgene wat zogenaamd van of voor ons is. Want laten we wel wezen – wat neem je mee als je dood gaat?
En wat willen we dan achterlaten?

Knufske,  Marjan

[Marjan Kroone]

20-04-05

Tja wat willen we meenemen als we dood gaan. Belangrijker nog is het om na te denken over wat je wilt achterlaten als je sterft. Daarmee eindigde ik de vorige keer.

De dood is in Afrika gewoon onderdeel van het leven. Op 8 april ontmoette ik mama Alice nog in Nati en de volgende middag kwam men me vertellen dat ze ziek thuisgekomen was en die nacht overleden aan een "infection general" of te wel een infectie die men niet thuis konden brengen. Zij was inmiddels ook al begraven (om 14 uur) want meer dan12 uur boven de grond is op dit moment niet haalbaar met de hitte.

Ons verblijf op aarde is maar zo kort. Vaak hebben we het idee dat we nog jaren de tijd hebben om dat te doen waarvan we weten dat we dat eigenlijk nog moeten doen. Een ander kan onverwachts doodgaan, maar onze eigen overstap naar de andere zijde? Dat gebeurd nog lang niet.

Onze voorbereiding op die laatste reis - de stap in de duisternis - die overgang naar licht en vrede - daar willen we een enkele keer even bij stil staan maar toch zeker niet te vaak.

We gaan naar de sportschool omdat we de bevrediging missen die lichamelijk werk kan geven en om te voorkomen dat onze lichamen ongezonde afmetingen krijgt door datzelfde gebrek aan inspanning.

We volgen cursussen die onze geest verrijken, omdat we voelen dat er toch meer uit het leven te halen moet zijn. Jammer voor ons hebben we onze instincten en oeroude kennis verloren in onze hang naar luxe en in onze adoratie van Amon. Het kan nimmer de bedoeling zijn om tijdens je leven zoveel mogelijk geld en goederen te vergaren om daarna met niets het graf in te gaan.

We hebben het zo druk hebben met van alles dat we de dingen die eigenlijk van belang zijn uit stellen tot later.  

Zelf heb ik de dood een keer persoonlijk ontmoet, gelukkig wandelde hij door, na me duidelijk te hebben gemaakt dat het niet aan ons is te bepalen wanneer onze tijd voorbij is hier op aarde.

We wandelen allemaal naar ons einddoel. Ieder in ons eigen tempo en op onze eigen unieke manier. Maar uiteindelijk verlaten we allemaal deze aarde met niets.

Wel laten we allemaal iets achter, een leegte, een gevoel van tekort hebben geschoten, een gevoel van verlaten zijn, de wetenschap dat jij straks aan de beurt kunt zijn. En dit zijn mooie erfenissen.

Degene die overlijd maakt ons weer bewust van onze sterfelijkheid, van wat eigenlijk belangrijk is in het leven. Geeft je zelfs de kans nog die dingen te doen die je moet doen. Dus zelfs dat is al een mooie erfenis.

We herinneren ons het goede gesprek, eerlijke kritiek, fijne intieme momenten met familie of vrienden. Maar hopelijk worden we ook herinnerd door het vriendelijk woord ooit gericht aan buurman of onbekende.

Ook denk ik de hele dag aan mijn kerel die ik al zolang moet missen. Aan die kleine, liefdevolle dingen die een man voor zijn vrouw en een vrouw voor haar man kan doen. Vaak wordt die helpende hand, het ontbijt klaarmaken, de vuilnisbak buiten zetten, dat lekkere dinertje maken, na verloop van tijd normaal en niet meer als bijzonder gezien, niet meer gewaardeerd.

Of misschien wordt die waardering niet meer uitgesproken? Dan wordt het hoog tijd jezelf even flink op je donder geven in plaats van kritiek te hebben op je partner.

Jij bent het die zulke kostbare liefde als gewoon is gaan ervaren. En geloof me, als je steeds blijft vechten voor de liefde tussen jullie samen, als je niet accepteert dat sleur en gewoonte de overhand gaan krijgen, dan besef je dat liefde begint bij waardering van die kleine dingen. Bij de dood herinner je je die fijne momenten van tevredenheid.

Want wat zijn we soms ontevreden zonder reden. En wat geven we gemakkelijk de ander de schuld van grote of kleine tegenslagen in ons leven. Maar het is een rijkdom te mogen buigen voor moeilijkheden en daarna de kracht kunnen vinden om weer op te staan en door te lopen op ons levenspad, op weg naar het eindpunt, dat nieuwe begin.

Geen mens wordt krachtig geboren. Kracht krijg je als je je tegenslagen ook weet te waarderen. Zelfvertrouwen omdat je een en ander hebt overwonnen. Een mens kan zichzelf - en in voorbeeldfunctie ook zijn naaste omgeving - kracht geven door -nadat hij geveld is - weer op te staan. Moeizaam soms, maar ben je eenmaal weer overeind, zet dan weer die ene voet voor die andere en laat je oerkracht, je oerdriften verder strijden.

Een krachtig mens strijdt tot zijn laatste ademtocht en een mens dat niet wil strijden verliest uiteindelijk het respect voor zichzelf.

En dan wij vrouwen, wij willen maar dat onze mannen gevoel tonen. Als ze dat niet tonen dan hebben ze dat ook niet - volgens velen van ons.

Ik ben blij dat ik geen Westerse man ben die aan al die eisen van vrouwen moet voldoen. Een goed inkomen hebben, stoer en gespierd zijn, gevoelig zijn, goede gesprekspartner, romantisch en een engel in bed, begripvolle vader, een corrigerende tik mag niet meer heb ik inmiddels ook hier in Boukombe vernomen. Ja, ik hoor jullie zeggen: en wij vrouwen dan? Ik weet het, ook grote verlanglijsten, alleen die doen we onszelf aan, het zijn niet onze kerels die dat van ons verlangen. Wij verlangen veel, soms teveel van onszelf en van onze mannen.

Vergeten wordt dat mannen eeuwenlang hun gevoel niet mochten tonen, maar hun verdriet weg werkten.Vrouwen hebben eeuwen lang hun verdriet weggepraat via sociale contacten tijdens werkzaamheden met buurvrouwen en vriendinnen. Nu hebben wij de tijd om het samen te doen - immers struggle for life is voorbij - en dat is een ongekende luxe alleen weggelegd voor ons Westerlingen. Laten we dat eens gaan waarderen en wat meer accepteren van elkaar dat de ander niet volmaakt is, net zomin als dat wij zelf volmaakt zijn. Laten we wat meer kijken naar waar we zelf falen en tekort schieten. Niet je afvragen of je voldoende krijgt, maar of geven we wel voldoende? Je bent iets samen begonnen. Zal je dat dan niet ook samen afmaken?  

En onze kinderen? Ik neem mezelf als voorbeeld, schiet ik niet enorm tekort door mijn kinderen alleen achter te laten in Nederland omdat ik hier zonodig zwarte kinderen moet helpen? Ben ik daardoor hard en ongevoelig als moeder?

Nee, het is allemaal niet eenvoudig en het is soms toch nodig bepaalde stappen te ondernemen. Maar ook ozo moeilijk om de balans te vinden in het leven.

Hedwig hangt erg aan me en daardoor lijkt het extra hard om haar alleen te laten. Maar aan de andere  kant ben ik een sterke persoonlijkheid en daardoor staat ze teveel in mijn schaduw, blijft ze een klein meisje zolang ik in de buurt ben. Het is heel moeilijk om naast een sterke vader of moeder te moeten leven. Vaak gaat men met grote ruzies uit elkaar of blijven die kinderen onder hun vermogen presteren omdat ze bang zijn te falen.

In mijn beleving blokkeer ik Hedwig in haar groei naar volwassenheid, omdat ze zo sterk aan me hangt. En er zit zo een sterke vrouw in haar. Omdat ik van haar houd denk ik dat het goed is om daadwerkelijk afstand te nemen. Maar de tijd zal leren of dat juist was. Dit zijn keuzes die je maakt naar je beste vermogen op een bepaald moment op je levensweg en tijd zal leren wat eruit voort komt. Of het juist was.

Volmaakt is het in iedergeval nooit. Maar niet durven kiezen is altijd een verkeerde keuze. Dan verlies je altijd. En als je hebt gekozen dan moet je de gevolgen ook willen dragen. De consequenties aanvaarden. Ook de niet leuke. Dat is iets wat tegenwoordig vaak vergeten wordt. Jammer vind ik dat.

Wij kunnen kiezen. Hier kun je dat niet.
Neem nu Jacqueline M'PO N'KOUA.Ze is 15 jaar en weegt 31,5 kg. Zwaar ondervoed. Haar eerste zoontje is op 15 dec 2003 overleden aan ondervoeding op de leeftijd van 3 maanden. Ze was dus 13 jaar dat haar eerste kind overleed. Nu komt ze 2 - wekelijks bij me - daarvoor loopt ze 12 km van haar huis naar het mijne en weer terug dus - om kleine Gaston (zie foto) te laten behandelen. Hij is 5,5 maand en weegt 3,5 kg. Hij lacht naar me, zo lief. Moeder haar hangborsten zijn droog. Hij krijgt nu babypap mee die ik zelf maak in flessen in verband met het waterprobleem. Echter hij groeit nog niet. Zijn diarree is over inmiddels, voor zolang het duurt want ze wonen achteraf en drinken water uit een poel. Stilstaand water, groen en vies. Ik heb ze een theedoek gegeven om het water te kunnen filteren en uitgelegd dat ze het moeten koken. Dit zal in ieder geval wat helpen. Alleen het water koken kost zoveel tijd en hout. En de dagen zijn gevuld met land bewerken en zoeken naar voedsel. Overleven dus.

Structurele struggle for life. Niet omdat er oorlog is of een natuurramp heeft plaats gevonden, maar gewoon omdat hun wieg hier stond en de levensomstandigheden hier niet optimaal zijn.

Tja, struggle for life of voor tevredenheid.

Marjan

P.S.
In verband met het reglement van mamshoekje met betrekking tot geloofsuitingen heb ik mijn beleving over het hiernamaals achterwege gelaten in deze column.
 
Marjan

[Marjan Kroone]

Eindelijk is de 30 ampere stop geplaatst!
Dus kan ik de broodbakmachine gaan gebruiken. Heel Nati afgezocht naar meel, maar overal zaten er beestjes in. Van die zwarte krengen en wormpjes. Uiteindelijk vond ik meel dat insectenvrij was. Dacht ik althans. Thuisgekomen aan het bakken. Het eerste brood smaakte lekker, maar het tweede brood? Vies gewoon. Ik heb het aan de hond gegeven. Nu ging ik mijn derde brood bakken. Bleek dus dit meel opeens ook onder de zwarte beestjes te zitten. Ik alles door de zeef, bleek het meel ook nog barstens vol larven te zitten. De kleintjes vielen gewoon door de zeef weer in het meel terug. Ik toch maar aan het bakken. Misselijk, alsof mijn keel stampvol wormen zat. Gelukkig viel de stroom weereens uit, dus kon ik dit halfgare brood met een gerust geweten aan Djodi geven.  
Maar na 36 uur zonder stroom had ik er helemaal genoeg van. Ik dacht aan Andre, die schreef dat de aggregaat toch minimaal 1x per maand aan moet staan. Dus ik – met pijn in mijn buik, want ik vind het zo eng dat grote ding te starten – de sleutel omgedraaid en jawel, hij doet het! Krijg de sleutel er overigens niet meer uit, maar dat is denk niet belangrijk. Wat een heerlijkheid weer warm water te kunnen maken, douchen zonder kaarsje, de laptop op te laden en de ventilatoren aan te hebben. Iedereen kwam s’avonds voor de poort kijken naar onze lichten. Ik voelde me even a-sociaal, maar hoe kan een mens zonder elektriciteit als je dat zo gewend bent?
Harald en Sandra – een NL echtpaar dat in Nati woont – kwamen langs op de Zondag dat er verkiezingen waren in Togo. Door deze verkiezingen kon ik niet bellen met Jetse dat weekeinde. Het bleek dat er – voorafgaande aan de verkiezingen -  reeds enkele doden waren gevallen. De oude president is overleden, het was een dictator. Zijn zoon heeft toen een coup gepleegd om president te worden. Onder grote druk van het buitenland zijn er op 24 april toch landelijke verkiezingen geweest. Men verteld hier dat Frankrijk de oude dictator al jaren heeft ondersteund in ruil voor diamanten en andere grondstoffen.  Maar nu, enkele dagen na de verkiezingen kan ik nog steeds niet naar Nadoba om te bellen. De dictatorszoon heeft gewonnen. De andere partij zegt dat er is gefraudeerd. Veel rellen.  Mensen zijn gedood en gewond, hotels en andere mooie gebouwen worden vernield. De regering heeft alle radio uit de lucht gehaald en onderlinge  telefooncontacten verboden door simpelweg de lijnen af te snijden. Alleen zijzelf geven nog informatie door over de situatie. Zeer objectief dus. Alle journalisten worden geweerd. Hier luistert mijn personeel ieder uur naar de nieuwsberichten over Togo omdat - volgens hen - het ook problemen kan geven in Benin. 7 Kilometer afstand is dan toch wel erg dichtbij. Ook al lijkt Nadoba zo rustig.
Maar waar wil ik naar toe?  Harald woont dus al jaren in Afrika en vertelde me tijdens het bezoek dat ik altijd brandstof in voorraad moet hebben. Minimaal 100 liter, om weg te kunnen vluchten als er iets dergelijks in Benin gebeurd. Ook adviseerde hij een vluchttas klaar te maken, met geld en wat kleding en dergelijke. Indien nodig moet je binnen 10 minuten kunnen vertrekken.
 
Oke, met alle onrusten in Togo naast de deur en helemaal alleen in huis ( de meiden zijn 3 weken op vakantie ) heb ik me die nacht toch slecht geslapen. Lag te bedenken hoe ik dan eigenlijk weg moet komen en waar naar toe als er ook in de buurlanden ellende is. Rare dingen spookten door mijn hoofd. Maar ik heb nu een tas klaar gemaakt en geloof me, je bent echt even van slag als je dat doet. Alsof er oorlog komt. Heel bizar en een rare realiteit.
 
Wat zou het fijn zijn als mijn kerel kon komen. Niet meer alleen zijn met zoveel dingen. Af en toe wil ik zo graag naar NL, omdat ik hier helemaal niemand heb die naast me staat, om even goed mee te kletsen als er problemen zijn. Een paar sterke armen die me af en toe lekker fijnknijpen. Iemand om te reflecteren hoe je dingen aanpakt. Een schouder om bij uit te huilen als alles tegenzit. Iemand die je lekker knuffelt en waar je ook daarna nog wat aan hebt. Mijn kerel is – net als ik - zo’n heerlijke pragmaticus. Hij ziet zelf ook wat er moet gebeuren. Niet zeuren, maar diep ademhalen en samen de schouders onder die rotklus, des te eerder is het werk gedaan.
Er zijn nog zoveel werkzaamheden voordat het centrum echt van start kan. Johan ik hoop dat het jou in iedergeval lukt in Juli te komen. De derde container is er dan en ook nog zoveel verfwerk. Het is niet anders, maar ik ben gewoon een beetje moe van alles.  
Nou en verder… ik doe mijn best om wat gewicht terug te krijgen, maar het lukt me echt niet. Al dure babypapgekocht en zelfs 2 zakken chips, wat ik normaal niet eet,  maar geen gram erbij. Alle broeken slobberen om mijn lijf. Op dit moment haast niets meer te krijg is op de markt in Boukombe. Geen tomaten, de mango’s zijn overrijp en komen me overigens mijn neus uit. Hoe ik eten kook kunnen jullie zien op de foto.
By the way, Gaston heeft wel 4 ons aan gewicht gewonnen. Eindelijk - na 6 weken - zit de groei erin. Hij weegt nu 3,9 kg. Als het een mooie gezonde peuter is zal ik een nieuwe foto plaatsen.
Verder heb ik nu 2 hanen en ben ze aan het vetmesten. Daarna ga ik er eentje laten slachten en dan verse kippensoep koken. Lijkt me verrukkelijk, al eet ik normaliter geen vlees. Jullie horen wel als hij de pan in is gegaan. Ik wacht tot Lida en Anno hier komen, dan hebben we een koningsmaal. Lida als je dan een pakje Hollandse kippesoepkruiden kunt meenemen… dat wordt smullen geblazen.
Als Stephanie deze week nog naar Natitingou gaat, zal zij deze column laten plaatsen op mamshoekje. Dan weten jullie weer even hoe het er hier toegaat.
 
Dikke knuffel allemaal,
Marjan
www.aktiebenin.nl

[sietske]

Hallo Marjan en/of mensen die Marjan kennen,

Ik zou graag in contact willen komen met Marjan om de volgende reden: wij (mijn vriend Aeron en ik, Sietske) zijn sinds november op reis in West-Afrika. In maart zijn we in Boukoumbe aangekomen, waar we het weeshuis hebben bezocht. Omdat de kinderen in het weeshuis op een betonnen vloer slapen, leek het ons een goed idee onze vrienden en familie te mailen om een donatie te vragen voor matrassen voor deze kinderen. Deze actie is een erg groot succes :we hebben geld voor 75 matrassen!
Het oorspronkelijke idee was om het geld (we dachten voor 10 of 15 matrassen)naar het weeshuis over te maken. Omdat het nu opeens om veel meer geld gaat, lijkt het ons prettig om het geld aan iemand over te maken die ook in Boukoumbe woont, zodat we zeker zijn dat al het geld goed terecht komt.

We hebben Marjan niet ontmoet, maar hebben gehoord dat er een Nederlandse in Boukoumbe woont. Even zoeken op internet, en daar ben ik....

Marjan, als jij dit leest, wil je me dan zsm mailen op sietske@fastmail.fm?
Als iemand anders dit leest, misschien kan diegene Marjan makkelijker bereiken dan wij ?

Als je iets kunt doen, heel erg bedankt!!

sietske

[Marjan Kroone]

Verward

Het komt steeds dichterbij
De datum is geprikt
31 augustus ga ik naar huis,
Voor een weekje of zes

Of is mijn thuis hier
Ik weet het niet meer
Ben heel verward

Wil zo graag iedereen zien
Wil ook hier blijven bij iedereen

Het is vreemd en voelt als verdriet
Een spreidstand in twee continenten
Een spagaat tussen kinderen en kids

Tussen liefde en liefde
Tussen geloof en hoop
Twijfel en angst

Alles wordt bevestigd
En toch ook weer ontkend

Is het God of mijn lot
Keuze of bestemming

Niemand die me antwoord geeft
Misschien wel gelukkig

Marjan
www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

Een weekje in Coto.
 Eindelijk tijd om met mijn dochter te MSN-en en mails te beantwoorden die al sinds 2 maart ongelezen in mijn box wachten op een reponse.

En eindelijk mijn kenteken. Ik had er eerder geen werk  van gemaakt want het kon me niet schelen. Immers ik had het geld betaald en de papieren in geleverd en dat ze hier in Benin zo traag werken, tja, dat is niet anders. Ik rijd evengoed wel rond zonder.

Totdat ik deze week in Coto werd aangehouden door een politie-agent die mijn papieren controleerde en zeer terecht opmerkte dat ik dus zonder geldig kenteken rond reed. Tja, dat weet ik, maar dat is niet mijn fout, dat is jullie ministerie dat zo traag werkt. Dat zij hun werk niet doen, daar kan ik niets aan doen, zeg ik hem.

En wat zegt die laiverd...  Nou dan ga ik nu mijn werk doen, start de auto maar en rijd maar naar het bureau. Wat gaan we daar dan doen, vraagt deze onnozel hals nog.
“Uw auto in beslag nemen.”

Tjee, nou dan krijg je toch wel even een raar gevoel in je onderbuik. Natuurlijk krijg ik die auto uiteindelijk wel weer  terug, maar wat een papieren zal dat weer vergen. Wat een werk.

Oke, wacht, ik zal mijn vriendje Ange even bellen. (Gelukkig heb ik veel hoge pieten vriendjes). Ange begint heel hard te lachen voor de telefoon en vraagt de agent te spreken. Na 1 minuut begint deze zich al te verontschuldigen en uiteindelijk blijkt dat de goede man ook nog uit Boukombé komt. Tjonge, dus ik ging vrij uit, maar met het advies om toch maar te zorgen dat dat kenteken op mijn auto komt. Tja, dat had ik me inmiddels ook voorgenomen, om daar nu maar direct mee aan de slag te gaan. Want als ik op anderen moet wachten dan kan ik nogwel 5 maanden wachten vrees ik.

Dus linea recta naar het ministerie van Transport. Mijn dossier blijkt niet aanwezig, ligt op Buitenlandse zaken. Daar aangekomen een hoog pietenvriendje even goedemorgen wensen en mijn probleem vertellen. Hij belt en schrijft een briefje en ik krijg per ommegaande mijn dossier mee. Terug naar Min van Transport. Fijn mevrouw, maar nu hebben wij nog 3 dagen nodig om alles in orde te maken en het nummer toe te kennen. Maar ik wacht al 5 maanden zeg ik. Tja, dit zijn de regels.

Nou ik ben iemand die gek is op regels passeren, dus via via, kom ik uiteindelijk bij de directeur van de kentekens terecht. Ik vertel mijn vreselijke ervaring met dit dossier en dit kenteken en zeg dat ik morgen terug ga naar Boukombe en er niet van kan slapen, van de angst dat ik straks aangehouden wordt door iemand die niet uit Boukombe komt en die dan daadwerkelijk mijn auto in beslag gaat nemen. De goede man is erg lief en erg aardig en ter plekke maakt hij alles in orde en geeft mij mijn nummer: 417 ONG (zie foto)

Nu nog even naar Akpakpa en jawel, om 17 uur heeft Mar haar kenteken op haar auto. Zie je wel, het kan wel vlug, als je er maar zelf bij bent.

Nou ja, dit was het even voor nu. Ik ga lekker nog even relaxen, want Anno en Lida komen vanavond met het vliegtuig aan en daar verheug ik me zo op. Eindelijk na maanden weer iemand om mee te knuffelen. En ze neemt wat knuffels mee heeft ze me al geschreven. Heerlijk.

Ik neem ze morgen gelijk mee naar Gaston. Volgens mij heb ik dat nog niet verteld, maar ik heb hem laten opnemen bij de nonnen in Perma. Een week of twee terug kwam hij voor zijn wekelijkse controle en aangezien hij de hele week diarree had gehad was hij weer afgevallen en woog nog maar 2 kg en 6 ons. Dat is een beetje erg weinig als je 7 maanden bent. En hij lachte niet meer, wezenloos staarde hij voor zich uit, zo ook zijn moeder, die ook ondervoed is. Dus papa om toestemming gevraagd en in de auto met die hap, naar Perma – 72 km verderop – om hen te laten aansterken bij de nonnen.

Daar aangekomen moesten we wachten op de responsable, maar andere moeders kwamen direct aangelopen en ontfermden zich over Jacqueline en Gaston. Dat was zo geweldig om te zien. Heerlijk voor haar dat ze nu bij lotgenoten is. Ze gaan eerst aansterken en dan leert ze hoe ze van locaal eten toch gevarieerd eten kan maken. (Niet naar onze begrippen uiteraard...) Hoe ze dagelijks kan zorgen dat alle vitamines en dergelijke in het eten zitten.

Natuurlijk blijft dan het probleem dat er ook voedsel te koop moet zijn en ook geld zijn om dat eten te kopen. Zelf heb ik ook een maand lang bijna niets gegeten, behoudens wat blikken die ik in huis had, omdat er gewoon niets te krijgen was.

En ik besef heel goed dat Gaston volgend voorjaar – als er geen eten te krijgen is omdat de droogte er is- weer honger zal lijden en waarschijnlijk weer ondervoed zal raken. Maar dan is hij een jaartje ouder en sterker hoop ik.

Of misschien is de oogst dit jaar wel erg goed, zodat ze meer wintervoorraad hebben.

Ik weet het niet, maar ik moest gewoon wat doen.
Je kunt toch niet iemand onder je handen laten sterven??

Nou ja, in iedergeval, Lida en Anno zitten nu in het vliegtuig en dat maakt me zo blij.
We gaan genieten van elkaars gezelschap en het is zo fijn dat ook zij straks weten hoe ik woon en werk en leef. Dat ze de geuren kennen, de afstanden, de mensen waarover ik schrijf.

Lieve lezers, allemaal een dikke knuffel en tot horens,

Marjan

www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

Hallo Allemaal,

Mijn naam is Lida Heethuis en Marjan heeft mij gevraagd om deze column te schrijven.
Anno, mijn man, en ik zijn nu namelijk bijna een week in Boukombé bij Marjan. Wij voelen zelf de armoede hier niet, want wij hebben een kamer met douche en wc in het vrijwilligershuis. We hebben de hele dag electriciteit en we krijgen 3x te eten.
Maar oh, wat zien we een armoede om ons heen. Ik wist niet, dat niets hebben, zooooo niets is. Alleen een lemen donker hutje met een rieten dak. Niets in en rond het huisje, geen kleding. Maar wel veel kinderen, die je soms met moeite 1 keer per dag yam te eten kunt geven. Totaal geen afwisseling.

We zijn met Marjan langs de tata’s geweest, waar Marjan de allerarmsten gratis bezoekt en van medicijnen voorziet. De meeste kinderen hebben diarree en zijn zwaar ondervoed. Als we bij iemand zijn, staan er binnen no time meerdere volwassenen en kinderen om ons heen. Dat is juist goed, want naast medicijnen geven, geeft Marjan veel voorlichting over hygiëne en vertelt ze dat ze het gore, vieze water eerst minstens 10 minuten moeten koken, voordat ze het kunnen drinken.
Ook komt terloops de familyplanning aan bod. Vaders wordt verteld, dat het niet verantwoord is om zoveel kinderen te hebben bij soms meerdere vrouwen. Ze krijgen wel een groot compliment, dat ze bij de visite zijn, want het komt ook veel voor, dat de vrouwen met hun zieke kinderen dagenlang alleen rondlopen om ze te kunnen laten behandelen. Of, zoals een vrouw van vanmorgen, die door haar man op straat was gezet, omdat ze haar zieke kind in het hospitaal wilde laten onderzoeken, hetgeen de man niet wilde hebben. De man kiest dus niet voor zijn kind. Gelukkig zijn er sterke vrouwen, die dat wel doen. Zij hebben dan niets meer en moeten terug naar hun ouders. Gelukkig is er ook Marjan, die het straatarme kind helpt en naar het verhaal van de moeder luistert.

Mijn eerste ervaring met Afrika was zondag gelijk raak. We gingen langs de 14-jarige Jacqueline. Zij zit in een tehuis, waar jonge moeders met kinderen leren zelfstandig te wonen. Haar tweede kind, de 7 maanden oude Gaston, is nog maar 2½ kg. Marjan was heel blij, Gaston zag er ‘goed’ uit. Ik schrok me echter wezenloos, zo’n klein mager kontje in mijn hand met bonestaakjes eronder. Het voelde eng, ik was de bolle kontjes van mijn eigen kinderen gewend.

Dan nog iets, dat ik even kwijt moet. Degenen die denken dat de mensen hier niet beter weten en het voor hen dus gemakkelijker is wil ik het volgende vertellen. We waren voor de 2e keer bij een zieke vrouw met vier zieke kinderen. Het jongste kindje zat op de grond naar mijn blanke gezicht te kijken. Prachtige oogjes, mooi voor op de foto. Ik maakte enkele foto’s van de kinderen maar mama maakte me duidelijk dat ik van haar geen foto mocht maken. Het was een mooie vrouw in mijn ogen. We gingen naar een naastgelegen tata. Ook de bovengenoemde vrouw kwam nog even weer langs om nog even iets tegen me te ‘zeggen’. Ze legde me in gebarentaal uit dat ze niet op de foto wilde omdat ze zelf vond dat ze er niet uitzag in haar oude, vieze, versleten jurk. Ze schaamt zich dus voor haar armoe. Ik zie haar echter als een lieve moeder, die zeer goed voor haar kinderen wil zorgen, maar veel te weinig middelen heeft om dat te kunnen, zeker nu ze zelf ook nog ziek is en haar man er haar alleen mee laat zitten.


Nog een ervaring. De dominee kende ook nog enkele arme zieke kinderen en hij vroeg of Marjan met hem mee wilde gaan. Marjan bij hem achter op de brommer en ik bij Anno achterop de brommer er achteraan. We kwamen bij een tata, waarvan een wijze oudere man het woord deed. Hij vroeg of Marjan naast enkele zieke kinderen, naar zijn 37-jarige dochter wilde kijken, want zij kon al 2 jaar niet meer lopen. Er kwam een fikse donderbui en met z’n twintigen gingen we het “huisje” met een ruimte van 4x4 binnen. Buiten de familie waren er nog 3 kinderen van 10, 7 en 4, die wees geworden waren en naast hen woonden. De kinderen moeten voor zichzelf zorgen, maar de man houdt een oogje in het zeil. Hij voelt zich er verantwoordelijk voor, maar hij kan niet ook deze kinderen nog kleden en naar school laten gaan. Anno en ik moesten hier helpen vonden we en wij hebben de kinderen ter plekke geadopteerd. Dit houdt in, dat wij voor kleding zorgen, ze naar school laten gaan en er elke maand een zak rijst naar ze toegaat, zodat ze ook tijd hebben om huiswerk te maken. In de vakanties kunnen ze dan gewoon op het land werken.

Waarom toch helpen?
Omdat wij alle hulp ervaren als een druppel in een emmer water en niet zoals zo vaak gedacht wordt als een druppel op een gloeiende plaat. We hebben het deze week ook gezien bij de tata van de moeder van de drieling, die in december in het Centre de Sante zijn geboren. Ze wogen 1200 gram en nu zijn het lekker gezonde baby’s, doordat ze extra voeding krijgen. Deze kinderen redden het met hulp en ze zullen een voorbeeld zijn voor vele ouders.

Tot zover onze ervaringen. Geweldig, dat we dit mee mogen maken en wat doet Marjan hier fantastisch werk. De doelstelling van Stichting Aktie Benin, zorgen voor een betere gezondheid voor moeder en kind in Benin, wordt langzaam aan waargemaakt.

Lida Heethuis
Voorzitter Stichting Aktie Benin

[Wybo]

welkom als nieuwe schrijfster

We blijven bidden voor jullie werk

[Marjan Kroone]

13-06-2005

Gisteravond afscheid genomen van Lida en Anno. Gelukkig konden we zeggen: Tot september. Dat klinkt niet zo erg. Maar het was best even slikken. We hebben het geweldig fijn gehad samen en met name voor Lida zijn veel dingen op hun plaats gevallen. Dat is goed voor het thuisfront.

We zijn voor vertrek ook nog samen naar het huisje van de drieling wezen kijken.  Om te zien wat er ontbreekt of aanwezig is. Nou er is dus niets. Zelfs geen matje om op te slapen. Ook was het dak gedeeltelijk van het huisje afgewaaid, maar omdat we  een adoptiemoeder voor de drieling hebben gevonden is er gelukkig geld om dit te repareren. Want de moeder moet met 10 kinderen in dat kleine huisje wonen en je leeft hier wel buiten, maar beschutting in de nachten en tijdens de regen is toch wel prettig. Mama heeft ook een prikpil gekregen op kosten van Aktie Benin, zodat ze de eerste 5 jaar geen kinderen meer kan krijgen. Haar oudste zoon moest toestemming geven (zie foto), want als vrouw zijnde mag je dat hier niet zelf beslissen.

Verder nog heel, heel goed nieuws. Op 1 juni hebben we de school van Sonta officieel geopend. En wat denken jullie? Thomas, onze leraar liep weer volkomen normaal rond. Hij is 3 weken opgenomen geweest bij een traditioneel genezer en hij is genezen. Dit is zo ongelooflijk. Het is dat ik met enkele Nederlanders bij hem was op het moment dat hij gek was, anders zou ik denken dat ik het allemaal heb gedroomd. Gelukkig zei Lida dat Andre aan haar had verteld geen foto te willen maken van Thomas omdat het zo genant was om iemand in dergelijke omstandigheden op de foto te zetten. Anders zou ik denken dat ik zelf gek was of  ben.

Het is ongelooflijk maar hij is weer de oude Thomas. De dokters in Tanquieta konden niets voor hem doen. Nu gelooft iedereen dat hij door iemand ziek is gewenst en dat giri giri hem weer beter heeft gemaakt. Nou ja, dit soort dingen gebeuren in Afrika.

Zaterdagmorgen om 6 uur zijn we naar Cotonou vertrokken en toen kreeg ik voor het eerst pech met de auto. Op de piste gaat er spontaan een oranje lampje branden. Mijn Nissan boekje vertelde dat ik maar naar de garage moet gaan, niet harder als 70 km per uur mag rijden (dat ding wilde niet harder als 30 !) en dat ik NIET mag klimmen met de auto. Wie heeft dit bedacht heeft voor een terreinwagen die de bergen door moet? Niet klimmen als ik hellingen van 8 % en 15 % moet nemen? Nou ja, we zijn in Nati aangekomen en alles is weer gemaakt en uiteindelijk waren we om 18u15 in Coto. Terwijl ik normaal bij flink doorkachelen er bijna 8 uur over doe.

Ook hadden we ‘wat regen’ onderweg. Een vooruitblik op wat mij straks te wachten staat in Boukombe. Gewoon overstroming dus.

Vanmorgen dus maar flink wat blikvoer ingeslagen hier in Cotonou. Voor het geval ik toch niet zo gemakkelijk naar Nati kan komen in juli en augustus. Want na de schrale maaltijden van eind april – begin mei, ben ik nu toch wel een klein beetje bang voor herhaling. In Boukombe was er op dat moment werkelijk niets te krijgen – nog steeds niet, zelfs geen tomaten - en ik gunde mezelf niet het geld en de tijd om naar Nati te rijden om eten in blik voro mezelf in te slaan. Helemaal mijn eigen schuld, ik weet het, maar ik vind mijn werk gewoon belangrijker en er zijn altijd ergere dingen in het leven. Dus gewoon maar hopen dat er over een paar dagen wel wat op de markt komt. Mooi niet dus.
Maar het was weer een nieuwe ervaring. Nu weet ik wat het is om met een  lege maag naar bed te gaan. Niet slechts voor 1 nachtje, maar voor twee weken. Het was dus erg leerzaam. Alleen niet te vaak voor herhaling vatbaar.

Afijn, wat anders. De container met hulpgoederen staat sinds 10 dagen in de haven.
Op 26 mei had ik alle papieren – behalve het connaissement – ingeleverd. Men verzekerde me dat - als ik over 2 weken terug kwam om mijn vrienden weg te brengen - alles klaar zou zijn. Afrika kennende had ik er niet veel vertrouwen in. Mezelf maar een druk programma gegeven voor de komende week wat betreft netwerk onderhouden en bijvoorbeeld onderzoeken hoe we een watertoren bij ons lab kunnen krijgen et cetera.

Maar wat zegt mijn transitair vanmorgen toen ik het ontbrekende document inleverde? Wilt u hier nog even 7 keer een handtekening zetten en dan mag de container vanavond de haven uit en woensdagmorgen is hij in Boukombe.

EUHHHH wat bedoeld u? Er is niemand in Boukombe om de container op te vangen, want ik ben helemaal alleen en ik zit hier...  

Afijn, mijn programma dus maar weer omgegooid, morgen nog snel wat afspraken en dan vertrek ik woensdagochtend maar naar huis in plaats van vrijdag. Als je niet flexibel bent moet je hier niet werken. En laten we wel zijn, dit is toch eigenlijk wel een zeer aangename verrassing. Alleen ik ben nog niet klaar met het uitzoeken van de goederen van de vorige container. Maar dat zal ook wel weer goed komen.

Nou iedereen een dikke knuffel en bedankt voor al die ontzettend lieve mails in mijn box. Ik neem er een flink aantal mee naar huis om thuis te lezen, want het aan mijzelf beloofde internetdagje schiet er nu bij in. Dus over een weekje of  2 kom ik weer naar de stad (denk ik ... ).

Marjan
www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

Woensdag 15 juni dus weer naar huis. Op het allerlaatste moment gelukkig nog een bijrijder gevonden. In Save had ik giga hoofdpijn. In Nati aangekomen was deed alles zeer, koude rillingen en noem maar op. Weer malaria. Toch is het me gelukt de auto netjes thuis te krijgen. Vlak voor Boukombe, nog een lekke band. Gewoon doorgereden.

Klappertandend mijn bed in. In feite dus 8 uur te laat begonnen met de medicijnen. Dat is jammer, dat scheelt zoveel ziek zijn. Jezelf afspoelen met koud water, wat is dat toch erg als je ziek bent! Ik heb het al zo koud.

De container moet leeg gehaald voordat hij van de vrachtwagen afkan. Jonathan mag dat regelen. Ze zoeken het maar uit, het kon me niets meer schelen. Drie dagen hevige dromen, badend in het zweet wakker worden. Toen ik dacht dat het er weer op zat als toetje nog 2 dagen hevig maagpijn en overgeven. Daarna vermoeidheid ten top.
 
Zaterdagmorgen, ik had mezelf getrakteerd op een emmer warm douchewater. Helemaal bekaf van dit natte gebeuren wilde ik weer naar bed toen er vrouwenstemmen klonken in mijn tuin. Zijn daar minstens 20 vrouwen van de kerk aan het onkruid wieden. (zie foto) Om moed te geven en te laten zien dat ik niet alleen ben. Ik ben te moe en beroerd om bij ze te blijven, maar wat een schatten zijn er - ook hier - om me heen.  

Nog een 'big surprise' die dag, zij het wat minder leuk. De container is uitgeladen en van de laadbak afgehaald. In januari zijn er grote problemen geweest tussen vrachtwagenchauffeur (iemand uit het zuiden) en de chauffeur van de kraan (iemand uit het noorden). Heel verhaal, maar ik heb de ruzie toen weten te sussen en uiteindelijk hebben ze beiden hun werk goed gedaan.

Echter nu lag ik ziek in mijn bedje en ja ook deze personen hebben ruzie gekregen. Het is de discriminatie die speelt tussen zuiderlingen en noorderlingen.

De kraanchauffeur (noorderling) kreeg de container niet op de cementpalen waar hij hoort te staan. Toen het donker was vond hij dat zijn werk erop zat en wilde zijn geld. De entrepeneur, die namens mij optrad, weigerde te betalen omdat de container niet op zijn plaats stond. De kraanchauffeur was al goed kwaad op de vrachtwagenchauffeur (zuiderling) die zich de hele dag negatief had bemoeid met het geheel. Toen heeft de kraanchauffeur - met de kraan - de vrachtauto uit Cotonou even flink beschadigd - de hele zijkanten gesloopt -  en gedreigd ook de auto van de entrepeneur te doen als die niet met het geld op de proppen kwam. De politie is er bijgehaald. Het hele spul mee naar het bureau om af te koelen.

Eindresultaat ietsje anders dan dat het in NL geweest zou zijn. De entrepeneur (als tussenpersoon! ) moest de vrachtauto op zijn kosten laten herstellen omdat hij de kraanchauffeur heeft ingehuurd. Ik mag dat dus uiteindelijk betalen. De kraanchauffeur moest gewoon uitbetaald worden want de container was van de vrachtauto af en de dag werk voorbij en ik mag nu een nieuwe kraan zoeken en wederom betalen om de container alsnog op de stiepen geplaatst te krijgen. Vermoeiend.

Dit was dus nooit gebeurd als ik ter plekke was geweest. Maar gelukkig hebben ze me er niet eerder mee lastig gevallen. Dat had ik met mijn zieke hoofd echt niet aangekund.

Toch is het lastig die cultuurverschillen. Steeds weer loop je daartegen aan, tot in de kleinste dingen.

Salma, de hoofdverantwoordelijke van de kraamafdeling - een geweldig mens! - verteld me hoe blij ze is als straks het lab draait. Zij zegt: Dan kunnen we al die kinderen met anemie een bloedtransfusie geven (Lida heeft er al heel wat gezien in die 2 weekjes bij mij, o.a. malaria is een grote veroorzaker hiervan,). Gaan we in de dorpen donoren zoeken en dan geven we de mensen een maaltijd in ruil voor hun bloed.
Ik zeg dat ik zo graag zou willen dat de donoren hun bloed voor niets geven. Maar daar hoef je niet op te rekenen hier. Ten eerste zullen de meeste mensen in deze regio hun bloed niet willen afstaan, uit bijgeloof. Ten tweede zullen ze een cadeautje willen hebben als ze het wel doen. Al is het maar een pen, aldus Salma.

Het is zo lastig, maar die cadeautjes zitten zo in deze cultuur verweven. Vanuit het eeuwenlang goederen ruilen in plaats van met geld betalen, de slavenhandel, de kolonisatie en de toeristen die nu komen met hun cadeautjes. Dit houdt de mensen onderdanig en afhankelijk van de luimen van de gever.  

De mensen hier in Afrika hebben geleerd naar zichzelf te kijken door onze ogen. Zij zien zichzelf al eeuwen zoals wij hen zien, gerekend naar onze maatstaven en normen. Hun cultuur was interessant om te bestuderen maar mocht niet behouden blijven, want de onze was beter. Ange zei eens tegen mij: Als je eeuwenlang hebt gehoord dat je een nul bent, dan kun je dat niet zomaar opzij gooien. Het zal nog heel lang duren voor wij het gevoel van eigenwaarde terugkrijgen.

Andere problematiek: het geboortebewijs. Het bestaansrecht. Omdat hier heel veel mensen niet geregistreerd zijn, dus geen geboortebewijs hebben, vaak zelfs geen naam, niet weten wanneer ze geboren zijn, hoe oud ze zijn, zijn daar veel problemen mee. O.a. kunnen de kinderen geen examen doen zonder geboortebewijs. Je kunt niet stemmen, je bestaat niet echt en kunt dus makkelijk verhandeld worden. Echt een groot probleem.

Je vraagt een kind hoe het heet en het weet het niet. Het kijkt je glazig aan. De eerste keer denk je dat het kind achterlijk is of zo. Of dat je vraag niet duidelijk gesteld is. Tot je er achter komt dat de moeder het ook niet weet. En dat papa bijvoorbeeld op reis was tijdens de bevalling en daarna vergeten is het kind een naam te geven. En dit heb ik de afgelopen maanden al diverse keren mee gemaakt in mijn omgeving die maar zo klein en beperkt is als je het op de grote schaal neerzet.

In ieder geval, officieel hoort de vader het kind een naam te geven, maar wat doet Salma als pa er niet is na de bevalling of geen naam weet? Dan geeft Salma het kind een naam. De naam van de naamsdagkalender. Geen kind gaat zonder naam de verloskamer uit bij haar. En uiteraard wordt het genoteerd in het gezondheidsboekje. Het is wel geen officieel geboortebewijs, maar ze weten wanneer ze waar geboren zijn en hoe ze heten en dan kunnen ze later altijd nog een geboortebewijs kopen.  

Nog even wat andere goede nieuwtjes:
- Jetse gaat in oktober definitief met mij mee naar Benin.
- Salma is zo gelukkig met de kraampakketten die inmiddels op het terrein staan. Het lijkt wel Sinterklaas en wordt zo echt nu. Esther en Baby Hope: THANKS !
- Het blijkt dat ze hier knipjes na de bevalling hechten ZONDER verdoving. En ik blijk voor 1000 vrouwen het betreffende middel in mijn farmacie te hebben. Dus je snapt de run hierop. Ook vanuit de brousse. NL-leger THANKS
- Verder weet Salma heel goed weet dat kinderen direct na de geboorte een druppel antibiotica in hun ogen moeten krijgen, maar dat hadden ze hier niet voorradig. Nu wel dus. NL-leger, THANKS !
- En dan wat er voor mij in de verwendozen zit!! Ik ben direct begonnen aan de yoghurt toen de doos open was. HEERLIJK. THANKS!
- Iedereen die op welke wijze dan ook ons werk hier ondersteunt en heeft meegewerkt aan deze container: THANKS

Ciao en knuf voor iedereen,

Marjan www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

Nog slechts 8 weken voor ik naar NL kom. De afgelopen twee jaren hebben echt wel op alle fronten het uiterste van me gevergd. Maar ik heb weer veel mogen leren.

Lekker dromen over september.Wat zal het vreemd zijn om weer schone lucht in te ademen. Opgeschoten jongens tegen komen die lopen te klieren. Grafity op de muren, water uit de kraan kunnen drinken, niet te hoeven onderhandelen over de prijs. Alle goed gevoede mensen. Kinderen zonder dikke buiken, schimmelinfecties of schurft. Zonder muskietennet slapen.

Maar wat zal ik de beleefdheid van hier missen. De goedlachse mensen. De kinderen die “Mama Beninoise” roepen als ik voorbij fiets. De onverwachte dingen die er iedere dag weer voor zorgen dat het anders gaat dan je had gepland. Zes - zeven weken weg van hier, dat gaat heel moeilijk worden.

Afgelopen zaterdag hadden we groot feest. Martine -de vrouw van Isodore - heeft haar diploma als coupeuse behaald. Echter vlak voor de uitreiking werd hun oudste dochtertje Vivian ernstig ziek.
De kleine was helemaal van de wereld en bleek malaria te hebben. Wij met spoed naar ons CdS.

Je ziek zijn wordt veroorzaakt door vernietiging van je rode bloedlichaampjes en het vrijkomen van producten van de parasiet. Je krijgt dus een anemie met een vorm van geelzucht. Bij de gevaarlijkste soort - malaria Falciparum  - komen er zoveel parasieten vrij dat de kleine bloedvaten bij je hersenen en belangrijke organen zoals je nieren, verstopt kunnen raken. Vandaar dus de enorme hoofdpijn en het risico in korte tijd bewusteloos te raken en te overlijden.

Afijn, Vivian kreeg een kinine-infuus en papa Isodore bleef bij haar tot het beter ging. Maar ondertussen was de diploma-uitreiking al in volle gang en Martine wist dus nergens van. De geslaagde staat op het podium en er wordt een kleine modeshow gehouden met de kleding die de examenkandidaat heeft gemaakt. Daarna komt iedereen naar voren om geld op haar voorhoofd te drukken als beloning voor haar werk. Dit geld is om het eten en drinken tijdens het feest te betalen.

Als laatste komt dan de echtgenoot of - als je nog niet getrouwd bent - een mannelijke representant van de familie naar voren. Die drukt een biljet in de handen van de vrouw en dan is zij ‘bevrijd’ en mag van het podium af. Nou, iedereen bleef maar roepen om Isodore, maar die kwam natuurlijk niet opdagen. Toen ben ik maar opgestaan – ik had honger en wilde eten - en heb Martine haar liberation gegeven. Tjonge, nou dat was blijkbaar heel bijzonder. Wat een toestand, iedereen vond het geweldig. Maar je kunt haar toch moeilijk laten staan tot ze een ons weegt.

Het feest werd gevierd bij “Chez Tanti” en er was rijst met hete saus vooraf en cascave met varkensvlees toe. Echt alles van het varken zit in de pot, ook de poten, de kop en noem maar op.

Wat een genot om - met mijn bordje rijst op schoot - iedereen te bekijken. Mijn hart stroomt over van liefde. Hier hoor ik thuis. Elke dag een strijd om het bestaan. Een hard leven, maar aan de andere kant ook zo simpel. Je maag vraagt om voedsel en als dat er is dan eet je ook. Feest en rouw, zorgen hebben en lachen. Verdriet en plezier gaan hier hand in hand. Je weet dat je niets voorstelt op deze aarde. Je ben een vlo in een zandwoestijn. Nietig en toch heb je een kleine taak die je moet volbrengen in de oneindigheid. Maar wat kunnen die vlooien samen een lol hebben.  

Iedereen is op zijn best gekleed. Waar halen ze die witte overhemden toch vandaan? Een arme, ondervoede vrouw is het terrein opgekomen. Mensen laten bewust wat achter op hun bord en zij schraapt alles in een bakje waarna ze weer verdwijnt. Die heeft een goede dag vandaag. Net als wij.

Ik probeer het feest te bekijken met de ogen van een buitenstaander en zie dan hoe vies het is. Hoe de vliegen overal rondkruipen. De bankjes en stoelen die bijna in elkaar zakken. De plastic bordjes, het dunne Afrikaanse bestek. De scheve en afgebrokkelde muren, de roestige tonnen waar het water in bewaard wordt. Het ongelooflijk vieze water waarin afgewassen wordt. Dit wil ik niet zien. Het dak dat doorroest. Het bier dat gedronken wordt met een rietje om meer effect te hebben van het alcohol.

En dan al die vrouwen! Ze zijn zwanger of dragen een kleintje op de rug. En al die borsten.
Zoveel borsten zonder enige erotiek. Het zijn gewoon melkfabrieken en verder niets. Een moeder met een tweeling van minstens al 2 jaar oud, hangt voorover op haar stoel en heeft naast iedere tiet een kind staan. Ze buigen de hangborsten naar de zijkant en zuigen alsof het twee flessen met yogi drink zijn. Ondertussen lopen ze elkaar te plagen door elkaar hun ijsmuts af te pakken.

Nog even heel wat anders. Voor de derde keer iemand op staande voet moeten ontslaan wegens diefstal. Er werd verf gestolen. Steeds een beetje. Eerst dacht ik dat ik het me verbeelde maar o wee als ik het dan eenmaal zeker weet! Het moest een van ‘mijn’  jongens zijn die zich aan diefstal schuldig maakte, want alleen zij hebben toegang tot het magazijn, via de sleutel op mijn kantoor. Firme was eigenlijk de enige die in mijn beleving in aanmerking kwam voor zoiets, maar ik kon het niet geloven. Dus vertelde ik dat – indien de dief zich tijdens de avondbijeenkomst niet bekend zou maken – iedereen op staande voet ontslagen zou worden.

Nou de stemming die dag, die kunnen jullie wel raden. Maar het werkte. Immers Marjan doet altijd wat ze zegt en indien nodig waren ze – zoals beloofd - ook allemaal de deur uit gebonjourd. Zou wel een eenzame nacht zijn geweest, maar dat had ik op de koop toe genomen. Aan het einde van de middag kwamen Albert en Isodore vertellen dat ze twee opkopers hadden. Afgesproken dat we nergens van zouden weten. Maar die avond bekende niemand. Toen vertelde ik dat er 2 mannen waren gevonden aan wie  mijn verf was verkocht. En nog dik onder de prijs ook! Firme bekende. Einde oefening.

PS. Het is inmiddels enkele dagen later en in overleg met de jongens krijgt Firme nog een nieuwe kans. Zij zullen de verantwoording voor hem nemen. Tenslotte heeft Jean ook 3 kansen gehad voor hij niet meer terug mocht komen….. En ik? Ach ik kan nooit langer dan 5 minuten boos blijven.

Nog een PS je voor degenen die bij me zijn geweest in Boukombe – even over de piste:
De entrepeneur is s’avonds op de gevaarlijke bocht -  waar ik altijd in zijn 1 of 2 rijdt – het ravijn ingereden. Hij had niets behalve veel geluk en de auto was toch al niet veel.  Maar een paar dagen later is er een poging tot overval gedaan – op dezelfde piste – ook weer nadat de zon onder gegaan was. Ze hadden een barriere gemaakt van takken, maar de auto kon snel draaien en het is mislukt.
Daarom wil ik dus ALTIJD voor het donker thuis zijn!

Nou is iedereen op de hoogte.

Ciao en knufske,
Marjan  www.aktiebenin.nl


Oproep:
Ik heb dringend hulp nodig van iemand die goed kan en wil aanpakken. Lichamelijk werk doen. Inventariseren en dozen uitpakken en noem maar op. Gewoon een klus die ik liever met zijn beiden doe.Uiteindelijk zal het alleen ook wel weer gaan lukken; maar wie weet is er iemand die zin heeft op korte termijn een paar weken te komen helpen?

Reis en verblijfskosten komen voor eigen rekening en uiteraard krijg je ook wat van de omgeving te zien. Info: tel: 050- 30 16 018  Alvast bedankt.

[Marjan Kroone]

Vrijdag 07-07-05
Ik baal van mezelf. Alles gaat fout. Ik ben bezig met een bestand waarin alle voorradige medicijnen worden uitgelegd in het Frans (23 pagina’s). Dus bij welke ziektes te gebruiken, wanneer absoluut niet, welke dosering, vanaf welke leeftijd et cetera.

Afgelopen maandag had ik een vergadering met dokter William en Salma (hoofd verloskunde) en zij waren razend enthousiast. Ook snappen zij hoeveel werk dit is geweest. Het was echt een enorme klus. William herhaalde het ook verschillende keren: Wat een werk is dit geweest. Voor mij fijn dat dit gezien en gewaardeerd wordt.

Maar wat is er nu gebeurd? Ik ben nu sinds drie dagen op de labtop bezig de laatste puntjes op de i aan het zetten en geen back up gemaakt. Dit omdat ik steeds niet helemaal in orde ben en met zoveel werk is mijn kaarsje op aan het einde van de dag.

Dan komt er ieder half uur wel iemand storen. Daar word je echt gestoord van.
Soeur Madeleine kwam langs om de aflevering van de matrassen voor het weeshuis door te spreken. Ik wilde op dat moment net een kopie van mijn bestand op het stickje zetten om via de grote computer uit te printen.

Had ik mijn werk maar eerst afgemaakt. Maar nee, beleefdheid gebiedt mij om naar het terras te komen. Als ik terugkom van soeur Madeleine kopieer ik dus doodleuk de bestanden van D naar C. En dat had omgekeerd gemoeten. Weg drie dagen werk. Gewoon helemaal verdwenen.

Hier wordt een mens toch gek van! En automatische tijdelijke bestanden? Wel ik kan ze niet vinden en er is ook niemand in de buurt die verstand heeft van computers.

Maar oke, ik begin gewoon weer van voor af aan. Goed voor mijn Franse medische woordenschat……..

Zaterdag 08-07-2005
Vanmorgen op de fiets naar Nadoba geweest om Jetse te bellen. Ons wekelijkse contact.

Onderweg neem ik heel even de tijd om af te stappen en te genieten van de bergen en de grijze luchten aan de andere kant. Het heerlijke van het fietsen door de heuvels is dat je weet dat je na een klimpartij ook weer een afdaling krijgt. En na de grijze sluier weer de zon.

Maar goed, ik trek het dus niet meer. Al 10 maanden zonder mijn kerel. Ook weet ik niet hoe het moet met al het werk hier in Bkbé dat voor september klaar moet. Al die dozen die echt uitgepakt en geadministreerd moeten worden. En wat gebeurd er met de zieke kinderen als ik 6 weken in NL ben. Dat is zo lang.

Ik huil voor de telefoon en vraag Jetse of hij a.u.b. niet begin augustus kan komen. Dan hebben we geen 2 dagen Brussel en zijn we niet samen in NL, maar help me.  

Ik ben het alleen zijn zo moe. Het is niet alleen het zware lichamelijke dat veel van me vraagt, maar ook het geestelijke. Altijd moet je boven aan de ladder staan en de meest moeilijke beslissingen in je eentje nemen. Geen maatje om mee te overleggen. Niemand om eens even goed mee te praten. Nooit een paar armen om je heen. Het gaat gewoon niet meer. Ik wil geknuffeld worden. Mijn vermoeide lijf in iemands armen laten zakken. Uitrusten en vertroeteld worden. Iemand die ook voor mij zorgt.

Want hoe verwerk ik nu weer in mijn eentje de mededeling dat er deze week 4 kleine kinderen in Koronthière zijn overleden aan malaria omdat de ouders geen geld hadden voor de medicijnen? Ook het nichtje van Albert (van de brandwonden) is op 2-jarige leeftijd aan malaria doodgegaan vorige week.

BELACHELIJK terwijl ik hier zit, hebben ze 20 km verderop geen medicijnen. Ik vraag waarom ze niet naar me toe gekomen zijn. Omdat bekend is dat ik soms een bijdrage vraag
( 15 eurocent ! ) en de moeders dat absoluut niet hadden. Dus waarom 40 km lopen als je toch die 100 FCFA niet heb. Wat vind ik dit erg. Ik ben er kapot van.

En zeg niet tegen me dat ik dan maar de medicijnen moet stallen bij de mensen in de gezondheidscentra in de bush. Je loopt aan tegen hierarchie, man en vrouw problematiek, politiek, corruptie en diefstal, onkunde, reeds gemaakte afspraken tussen regionale regering en dorpshoofden en noem maar op.

Jullie hebben geen idee hoe ingewikkeld de structuur en infrastructuur hier ligt. Geen vrijheden voor de gezondheidscentra. Alles wordt door de politiek bepaald, net als in NL overigens. En ja, ik heb wel alle vrijheid om te geven of een contributie te vragen, al naar gelang ik denk dat het kan. Omdat wij als officiële ONG niet gebonden zijn. (ONG =  Organisation Non Gouvermentale)

Met dr. Moussa, de staatsecretaris van het ministerie van Gezondheid, heb ik dit probleem al eerder besproken en we werken reeds aan de oplossing. Te saai om uit te leggen. Alleen dat vergt heel veel tijd. Waarschijnlijk twee jaar, om het ook wettelijk te regelen. Daar kan ik niet op wachten. Dus behandel ik nu gratis of tegen kleine vergoeding. Dit omdat mensen die het wel kunnen betalen gewoon naar het gezondheidscentrum moeten gaan. En dat doen ze ook, ik stuur ze consequent door. Maar zelfs de wetenschap dat er misschien een kleine bijdrage wordt gevraagd geeft dus al een barrière voor de allerarmsten. Ook omdat zij totaal niet mondig zijn.

Op dit moment mogen ze niemand gratis behandelen in het CdS. En als ik straks met de dorpsoudsten en dergelijke een protocol heb gemaakt dan moet het eerst nog goedgekeurd worden. Dus tot zolang moet er via een tussenweg gewerkt. Maar ik voel me zo verdrietig om kinderen die toch dood gaan terwijl ik hier alles heb om ze te behandelen.

Nog een voorbeeld. Vanmorgen kwam er een vrouw medicijnen halen voor haar kind. Deze had ik op 28 juni voorgeschreven en er 150 FCFA bijdrage voor gevraagd. Op dat moment schatte ik in dat ze die wel kon betalen. Maar dat was dus niet zo. Ze heeft er 12 dagen over gedaan om het geld bij elkaar te krijgen.

Dan wil je de bijdrage herroepen maar dat kan niet omdat een zieke nooit alleen bij je zit. Je hebt altijd de hele meute eromheen en als de een zegt dat hij geen geld heeft om te betalen, dan zeggen ze dat allemaal. Ik heb nu een stempel systeem voor de boekjes gemaakt. Gezinnen met stempel ken ik inmiddels, of zijn voorgedragen en komen op het ochtendspreekuur, gratis. Nicaise controleert de boekjes voor men het terrein opkomt en stuurt mensen terug als ze naar betaald spreekuur moeten of omgedraaid. Dan hoef ik dat in ieder geval niet te doen.

Maar dit is allemaal zo moeilijk!

Ik luister Herman van Veen “voor Marie-Louise” en huil.

Kom ik bij jou om me te warmen,
Maak dan een kamer voor me klaar.
Wieg me in je armen,
Streel me door mijn haar…

Zondag 10 juli.
Vanmorgen in de kerk zo gelachen. Albert deed de dienst grotendeels en op een gegeven moment zat ik met mijn gedachten mijlen ver weg. Zegt hij opeens: Mama zal nu voorbidden. Oja? Waarvoor bidden we? Voor een goede oogst. Nou ik doe het lekker in het Nederlands. 80% verstaat ook geen Frans, dus wat is het verschil? Albert vertaald mijn antwoord en iedereen moet lachen. Wel het Frans kan in het Ditamari vertaald zegt hij heel snugger. Dat is waar, maar vertrouw maar op me, ik zal veel zegen en regen vragen.

Daarna laat Albert de vrouwen, mannen, en jongeren ieder apart zingen. De vrouwen zijn altijd zo enthousiast, dus als het de beurt is van de mannen zingt en klapt het grootste deel van hen gewoon weer mee. Een vader stopt opeens het gezang en zegt: Sorry, maar we hebben een eigen mond gekregen om te eten. Laat ons dan ook zelf zingen! Iedereen dubbel van de pret. Heerlijk dit soort spontane ongeregeldheden tijdens officiële gebeurtenissen. Ik knap altijd zo op van die paar uurtjes kerk. Hoe moe, verdrietig of eenzaam ik me ook voel. Na het zingen en dansen met elkaar wil ik er weer voor gaan. Volgens mij werkt dat voor alle vrouwen zo. Moe van de week doe je met elkaar weer energie op om de volgende aan te kunnen. Want wat dansen ze hun verdriet en zorgen weg.

Jetse gaat zijn best doen om begin augustus te komen. Dus wat kan een mens nog meer verlangen? Het zal verdrietig zijn voor onze kinderen dat hun vader 2 maanden eerder vertrekt dan gepland. Daar lag ik vannacht weer wakker van. Maar waarom? In mijn beleving mogen we nu eindelijk weer samen zijn, zonder schuldgevoelens.

Albert zal morgen in Nati deze column versturen, dus hoeven jullie geen twee weken te wachten. Niet dat er iemand echt op mijn column zit te wachten, maar ik weet dat een aantal mensen toch wekelijks even kijkt hoe het met het werk hier en mijn persoontje gesteld is.

Dus allemaal dikke, dikke knuf.

Ciao
Marjan [co]http://www.aktiebenin.nl[/co]

[mon]

Hoi Marjan,

Ik ben nieuw op het forum en kwam eigenlijk gelijk bij jouw columns terecht.
Heel frapant omdat ik, welliswaar een aantal jaren geleden, ook een tijd in Afrika ben geweest.
Onder meer ook in Benin waar ik logeerde bij een echtpaar dat in het ziekenhuis van Cotonou (heb ik toch goed hè dat dit de hoofdstad is) werkte.
Het was er een schrijnende situatie, de meeste zieke mensen moesten buiten verblijven.
Ik heb je verhalen nog niet helemaal gelezen, maar ik ben reuze benieuwd hoe de situatie er nu is. Daar zal ik wel achter komen wanneer ik al de columns gelezen heb.
Maar ik wilde nu al reageren omdat ik het fantastisch vind wat jullie doen. ( al moet ik het nog wel lezen )
Het was ook mijn ideaal om de boel hier de boel te laten en me daar nuttig te maken. De mensen zijn daar zó hartelijk en lief. Dat heeft me destijds heel sterk beroerd.
Helaas heb ik het niet waar kunnen maken: gezin,werk. En nu, op m'n 51ste gaat het niet meer vanwege m'n gezondheid.
Jammer,jammer, want anders zou ik, met m'n koffertje, zó voor jullie deur staan
Hopelijk nog veel leesplezier over jullie avonturen, dat maakt het weer wat goed.
Veel groetjes en blesses Monique

[Marjan Kroone]

18=07-05 Zekerheid

Dit wordt een lange column, dus bereid je maar voor.

Dinsdag 12 juli.
De ticket is geruild. Drie augustus om middernacht komt mijn kerel aan in Cotonou. Dit betekent voor Jetse 2,5 maand werk in drie weken proppen. (Woning opruimen en spullen uitzoeken, opzeggingen maken, emigratie in orde maken, herhalingsinentingen en noem maar op ) Maar dat gaat hem wel lukken. Hij zal wel moeten …

Met plezier pak ik de draad weer op. Rust in mijn hart. Vandaag kwamen er ouders bedanken en hun kindje laten zien dat weer helemaal genezen is. Dat gebeurd regelmatig en is vreselijk leuk. Ik kreeg een sjaaltje gevuld met bonen. Vraag nog aan Nicaise om goed te controleren of er geen beesten inzitten. Nee mama, ik heb gekeken. Wel s’avonds keek mama en wel degelijk insecten. Straks weer mijn voorraadkast vol met die zwarte dingen. Nooit meer iets van een paysan in mijn keuken!

Donderdag 14 juli:
Op bladzijde 282 van mijn medisch logboek “Where there is no doctor” staat een stukje over de moeders die het extra moeilijk hebben. “Do not wait for those in need to come to you. Go to them.”  ( Wacht niet tot degene in nood naar jou toekomt. Ga naar hen.)
Nou dat is waarom ik hier ben, of niet soms?

Met plezier mijn werkkoffer weer bij gevuld. Ik ga op reis en neem mee: multi-vitamines, ijzerpreparaten, wormkuren, paracetamol en ibuprofin, ORS, Norrit, maagzuurtabletten, malariakuren, penicilline, bisolvon en heel veel zalf tegen schurft en diverse soorten schimmelinfecties. Het is zo simpel en de voorlichting die ik geef als de groep compleet is doet voor de toekomst zoveel goed. Uiteraard gaat er ook verband, betadine et cetera mee voor de wonden en tropische zweren die verzorgd moeten worden. Een vies klusje, maar ook dat hoort erbij. Veel vieze dingen als je dit werk doet.

Met Bernard weer een of ander klein dorp in de bush bezocht. Zo’n 25 km verderop. We kunnen jammer genoeg niet met de auto omdat de weg te smal is – of te wel af en toe is er helemaal geen weg, alleen maar water op dit moment. (zie foto) Is het heel erg dan zoek je een andere route. Een paadje met alleen maar volgelopen kuilen in plaats van een onverwachte rivier. Een brommer is dan gemakkelijker. Je kunt afstappen en lopen als het erg sopt. Dus rubber laarzen aan. (Ik weet niet welke foto ik moet laten plaatsen, die van de verraste Bernard voor de enorme watermassa toen we een heuvel afdaalden of die van mijzelf, over keien door het water om weer op een paadje terug te komen. Ik laat Els lekker kiezen.)

In iedergeval valt het op dit moment niet mee om bij de zieken te komen. Laat staan dat de zieken naar ons CdS kunnen komen. Dat is gewoon een wereldreis. Als je zo afgelegen woont ga je daar pas heen als je bijna dood bent.

Het was heel ernstig. Veel kinderen met schurft behandeld. Maar het ergste zijn al die kleine kinderen met malaria. Jullie hebben geen idee hoe het is als je het onderste ooglid van 12 kinderen op een rijtje bekijkt en ze hebben allemaal niet of nauwelijks enig rood in dat ooglid. Gewoon WIT alsof bloed een vies woord is. Geen enkel gezond kind in het rijtje!

En dan de blinde moeder die ik aantrof. Geen man en toch een kind omdat ze service verleend om aan een maaltijd te komen. Ik hoop dat haar kinderen haar zullen helpen – zodra ze iets ouder zijn – om het leven iets gemakkelijker te maken.

Maar wat is het ontzettend dankbaar om de mensen te behandelen die zo afgelegen wonen en zo verstoken zijn van medische verzorging. Ik ben lichamelijk kapot van de lange reis op het brommertje met alle kuilen en al die kilo’s medicijnen, water en bandages op mijn rug en in mij hand. Een hele dag onderweg.  Meer dan drie uur brommeren en 6 uur behandelen op een boomwortel onder een boom. Maar het is het waard.

Voor we weggaan krijgen we nog een maaltijd aangeboden. Path met een pindasausje en 4 eieren. Ik ben blij dat het eten uren gekookt is, want het water waarin ik mijn handen mag wassen is wittig en vol fliebers. Geheel tegen de regels pak ik de eieren en geef deze aan de 4 kleintjes die er het slechtste aan toe zijn. Ondertussen vertellend hoe belangrijk het is dat juist de kinderen eieren eten en hoeveel vitamines en voedingstoffen er wel niet in de dooier  zitten. Zelf het eten veranderd op deze manier in een voorlichting. Maar dat hindert niet.

Thuisgekomen schrob ik me af met desinfecterende zeep en val gebroken op mijn bed neer. Als ik een uurtje later wakker wordt is mijn hele lijf stijf. De volgende morgen doet alles me zeer. Gelukkig dozen vol pijnstillers, want de tuin zit om 7u30 al weer vol met moeders met zieke kinderen omdat ik er gisteren niet was.

Zaterdag 16 juli ’05:
Ik heb zo een heerlijke dag gehad. Zoveel lieve brieven in mijn mailbox gevonden. Dank, dank, dank voor de morele ondersteuning. Wat heeft een mens dat nodig bij werken onder deze moeilijke omstandigheden, ver weg van haar familie en vrienden door een onverklaarbare roeping.

Als ik terug kom uit Nati zijn de jongens aanwezig. Ongeacht of zij dienst hebben of niet. En werkelijk dat doet me iedere keer zo goed. Ze willen weten dat ik goed terug kom en wachten samen op mij. Vandaag was extra leuk. Ik had een brief voor soeur Madeleine van het weeshuis. Dus toen ik aan kwam rijden stonden Nicaise en Jonathan klaar om de poort open te maken. Maar ik toeterde en reed lachend voorbij, door naar het weeshuis.

In het weeshuis waren net twee blanke toeristen aangekomen die daar wilden slapen. Toen ze me een hand gaven vroeg soeur Madeleine gelijk of ik ze ook kon. Grappig dat ze hier altijd denken dat de blanken elkaar allemaal wel kennen. Ik had absoluut geen zin in een praatje, dus linea recta weer terug naar huis. Heerlijk even alleen zijn. Ontspannen en dansen. Een dagje Nati is altijd zeer arbeidsintensief. Gewoon omdat de dag vol zit met afspraken en ik ook nog moet internetten en de dingen altijd uitlopen. Maar goed. Daarom zit er een slot op de poort en als ik thuis kom waarschuw ik Isodore om me voor NIEMAND te storen. Al is het president Kerekou. Het maakt me niet uit. Alleen als er een ernstig ziek of verbrand kind voor de poort staat mag hij me roepen.

In ieder geval. Het is nu kwart over negen s’avonds en normaal ga ik om 9 uur slapen, althans dan probeer ik nog een uurtje te lezen, maar meestal vallen mijn oogjes om half tien gewoon dicht. Maar vanavond voel ik me te gelukkig om dat te doen. Dankzij al die lieve brieven! Ik luister Bob Dylan, swing op een Cd  van hem, met de beste life-nummers. Swing in mijn eentje door de kamer en verbeeld me dat alle lieve mensen die zoveel voor me hebben betekent in dit afgelopen jaar, aanwezig zijn. Dat we samen dansen op een groot feest. Wat heb ik zin in een feestje met allemaal vrienden uit NL. Lekker swingen en kletsen en gewoon even helemaal wat anders. Even echt helemaal geen problemen.

Enne … Ik heb zelfs zojuist persoonlijk 2 gekko’s (hagedissen) uit de kamer verwijderd. Een overwinning. Normaal roep ik een van de jongens erbij. Al is het alleen maar omdat zij het zo geweldig vinden dat ik het zelf niet zou durven. Je moet die mannnen ook af en toe het gevoel geven dat zij onmisbaar zijn, dan lopen ze extra hard voor je. Echt dames, dat is een strategie die werkt. En het is zo lekker als iemand op een of andere manier voor je zorgt. Zelfs in dit soort kleine dingen ervaar ik de zorg van een ander voor mij. Heel bewust.

Al twee weken geen nieuwe verbrande kinderen meer aan huis gehad, dus dan komen er straks wel weer een paar tegelijk. Het CdS heeft nu zelf ook zalf en voldoende bandages – dankzij Baby Hope - maar die worden verkocht.

Het is zo grappig dat het zich op een of andere manier toch uitsplitst. Want op dit moment wordt daar wel weer een verbrand kind verpleegd, de ouders kopen gewoon de bandages en de zalf. Wat extra inkomen voor het CdS.

Ik heb gevraagd of het CdS zelf planken in hun magazijn willen laten maken en betalen. Daar is geen geld, geen budget voor. Dus nu hebben ze bandages en zalf gratis gekregen om betaald wonden te behandelen. Het geld wordt apart gehouden en daar worden straks – als er veel wonden zijn behandeld – de eerste planken voor gekocht. Ik ben benieuwd wanneer dat is. Maar het magazijn van het CdS is nu gewoon een puinhoop. Met al die dozen die door elkaar staan, verspreidt over de grond. Het lijkt mijn tijdelijke magazijn wel. Maar ik zoek het uit en dan gaat het direct in kasten of op planken. Dat moet straks ook in het CdS zo zijn.

Hetzelfde systeem heb ik toegepast in Koronthiere op kleinere schaal. De verloskundige daar is zo geweldig, in tegenstelling tot de verpleger. Dat is een corrupte dief. Maar goed. Iedere keer als ik kom moet ik haar helpen omdat de verpleger dingen die de overheid stuurt voor de kraamkliniek gewoon niet aan haar overhandigt. Maar voor mij heeft hij heilig ontzag. Dus ik laat hem gewoon zijn magazijn openen en pak de helft van wat er staat en geef dat aan de verloskundige Bibiane.

Toch moet ik deze verpleger ‘te vriend’ houden. Bibiane vraagt me iedere keer weer om ook voor hem wat mee te nemen. Dus geef ik wat bandages die niet geregistreerd zijn en die verkoopt hij dan voor zijn eigen portemonnee. Op die manier houd ik een soort corruptie in stand, dat weet ik. Maar anders heeft Bibiane geen leven met die man. Ze wonen beiden op het terrein en het moet wel leefbaar zijn.

Hij schijnt overplaatsting te hebben aangevraagd. Dieu merci als dat gebeurd. Met een  andere verpleger kan ik misschien dezelfde constructie doen als hieronder beschreven. Maar met deze kerel absoluut NIET.

In iedergeval de kraamklinieken hebben – via de overheid - een rantsoen van 2 liter bleekwater per maand om hun maternite schoon te houden en Bibiane gebruikt al een halve liter na een bevalling om alles weer te ontsmetten. Dus ook zij heeft allerlei materiaal gekregen van Aktie Benin. Ze verkoopt tegen gereduceerde prijzen – mensen in Koronthiere en omgevig zijn over het algemeen erg arm. Het geld dat ze daarmee verdiend komt geheel ten goede aan haar maternite. Ze koopt er bleekwater en zeep voor.  

De echte armen behandelde ze voorheen gratis met ons materiaal. Maar dat heeft voor haar behoorlijk veel problemen opgeleverd met de autoriteiten van Koronthiere. Dat is logisch. Dus die stuurt ze nu weer door naar mij met een briefje. Het valt allemaal niet mee, maar we komen er wel. Langzaam maar zeker gaan de dingen lopen zoals ze horen te lopen.

Als alles goed loopt met het CdS en Koronthiere dan wil ik deze werkwijze uitbreiden met een andere hulppost die onder ons CdS valt. Ik denk Manta, want die verloskundige is ook een harde werkster. Zulke mensen hebben we hier gewoon heel hard nodig. Ik wil hen straks dan ook een Kerstpakket geven als stimulans voor hun goede werk.

Nou dit was het eerst weer even. Albert gaat dit weer voor me verzenden. Wat kun je zonder elkaar? NIETS!

Ciao en knufske,

Marjan [co]http://www.aktiebenin.nl[/co]

[Marjan Kroone]

Vrijdag 22-07-05
We zitten alweer 2 dagen zonder stroom. Echter, ik heb sinds een paar weken een koelkast. Dus anti-D injecties en meer van dat soort medicijnen gekocht om in Boukombé op voorraad te hebben. Daarvoor moeten we normaliter naar Natitingou (50 km afstand) of Parakou (250 km afstand) rijden.

Maar dat spul moet natuurlijk koel bewaard blijven, dus na 12 stroomloze uren toch de generator maar aangedaan. (Goed hè! Nu het niet voor mezelf is, maar voor de medicijnen die behoorlijk duur zijn, gaat dit zonder moeite.)

De drieling:
Deze is naar huis. We hebben een nieuw dak op hun huisje laten zetten en moeder mag nu - met haar 10 kinderen - in een heel kamertje van 3 bij 3 slapen en wonen. Toen we bij aankomst de dikke buiken en snotneuzen van de broertjes en zusjes zagen, kreeg ik even de neiging om ze weer mee te nemen naar ons CdS.  

De moeder en oudste zoon op het hart gedrukt dat ze het gekregen muskietennet moeten gebruiken en dat de adoptie door Aktie Benin geldt voor de DRIELING. Dus dat alle drie de kinderen in leven moeten blijven. De familie moet onmiddellijk naar Salma of mij te komen als de kinderen ziek zijn. Niet eerst een paar dagen afwachten..

Afgesproken dat het CdS en ik iedere maand - om beurt - langs gaan om te controleren of alles goed gaat. Dan brengen we gelijk voor een maand babyvoedsel en een 50 kg rijst.

Aktie Benin heeft de drieling geadopteerd. Dus wij staan garant voor het voedsel en kleding. Ook krijgen ze van ons gratis medicijnen. Ideaal zou zijn als ze straks alle drie naar school kunnen gaan als ze 6 jaar oud zijn. Ik denk dat ze op die manier echt iets kunnen gaan betekenen voor hun omgeving en dan hebben we ze niet voor niets in leven gehouden. Want let wel: hun geboortegewicht was gemiddeld 1200 gram en dat zonder couveuse. Jullie zien op de foto dat het stevige knapen zijn geworden en dat moeten we zo houden.

Dinsdag 26 juli:
Voor het eerst weer groenvoer op de markt. De eerste ‘sla’. Ik enthousiast aan het snijden. Na 5 blaadjes ben ik gestopt. Dat taaie spul, al die slakkengaten, op een of andere manier kan ik het niet meer opbrengen om dit te eten. Ik wacht wel met verse groente tot NL.

Het lijkt me overigens zo heerlijk om weer ff bij te tanken. Niet meer alles 10 keer te moeten uitleggen aan iedereen, altijd je water filteren, het vele werk dat maar zo ontzettend langzaam vordert, alle dingen die kapot gaan door stof en vocht en vervoer.

Moe het leven in een modderpoel terwijl daarnaast het water ontbreekt in ons gezondheidscentrum, de woekerprijzen voor de diesel - als die er eindelijk weer is, de 1000den insecten, het gebrek aan fruit en groente.

Echt schone kleren aantrekken, gewassen in de wasmachine, zonder die typische Afrika geur.

Ik wil me zo graag weer een keer mooi voelen, naar de kapper gaan, me douchen met WARM water, dus mijn haar goed kunnen uitspoelen. Want wat ben ik oud geworden het afgelopen jaar. Nicaise zag een foto van vorig jaar. Maman, wat ben je hier nog jong! Dank je Nicaise, dat was slechts 5 dagen voor vertrek naar Benin…

Donderdag 25-07-2005
Ik ben alweer drie dagen ziek en zo moe. Ondanks de koorts evengoed aan het werk, maar dit is toch wel heel slopend. Jetse zijn telefoon wordt dit weekeinde afgesloten, dus diverse keren geprobeerd vanuit de cabine hier, maar geen verbinding met het buitenland mogelijk. GEK word ik hiervan. Uiteindelijk s’avonds toch maar naar Nadoba achter op de brommer als het weer even droog is. Wel verbinding maar geen Jetse. En het antwoordapparaat afluisteren kost al 4,5 EURO, dat heb ik niet en er niet voor over. Morgen weer een dag.

Vrijdag kan ik niet meer van mijn bedje komen, gewoon een flinke griep, maar heel vervelend. Vandaag doe ik niets. Anders wordt de rit naar Cotonou dinsdag helemaal niets. De jongens zullen proberen om Jetse te bellen, maar naar Nadoba reizen gaat niet in verband met de onophoudelijke regen en hier is nog steeds geen verbinding. Nou ja, dan zien we elkaar wel op het vliegveld, het is niet anders. Het is Afrika.

Zaterdags gaat het alweer wat beter. Deze morgen een vergadering met de boys, dat is weer even nodig want na verloop van tijd worden ze altijd weer gemakkelijker, met name wat betreft de tijd.

Nog even iets heel, heel leuks:
Deze maand wordt er landelijk campagne gevoerd tegen malaria, AIDS en TBC. Even officiële cijfers vanuit de regering: Malaria is doodsoorzaak nummer 1  bij kinderen onder de 5 jaar. Per jaar sterven er in Benin van iedere 1000 nieuwgeborenen  474 voor hun eerste verjaardag aan malaria!!!

Ieder departement heeft van een van zijn ziekenhuizen een foto gemaakt voor deze campagne. Jawel, ONS Centre de Santé uit Boukombé hangt levensgroot op een billboard in Natitingou! Nou is het natuurlijk ook een plaatje van een centrum geworden, voor Afrikaanse begrippen is het echt heel mooi. Jammer genoeg had ik geen fototoestel mee. Maar dit is toch geweldig.

Nu onze mooie tent nog draaiende zien te houden. Daar heb ik soms toch wel een hard hoofd in. Gewoon gezien de 30.000 EURO op jaarbasis die we nodig hebben om de boel te laten draaien. Het is een feit dat mensen makkelijker geld doneren voor een gebouw of een apparaat, want dat staat zo leuk op de foto.

Maar voor structurele kosten zoals maaltijd voor de zieken in het ziekenhuis, collectieve bijdrage voor de allerarmsten die het niet kunnen betalen, salarissen voor schoonmakers en anders personeel, containertransport, ziekentransport, vervoerskosten voor medische hulp in de dorpen, aanschaf van schoonmaakmiddelen, medicijnen, reagentia, naalden en bloedbuizen en noem maar op, om daar geld voor te krijgen, dat is een stuk moeilijker.

Ik zal jullie nog even een (minder) leuk voorbeeld geven over hoe graag men geeft voor iets tastbaars dat op de foto kan. Een week of drie geleden is er een grote, bekende organisatie op bezoek geweest in onze regio. Het was een bliksembezoek. En jawel, 5 van de 8 kraamklinieken van de regio Boukombé hebben een elektrische sterilisator, een elektrisch beademingsapparaat voor baby’s en een elektronische bloeddrukmeter cadeau gekregen. Speciaal cadeau voor de verloskundigen, omdat die onder zulke erbarmelijke omstandigheden moeten werken…

Nou, neem van mij aan dat NIET één van deze centra elektriciteit heeft!
Dat NIET één van deze verloskundigen wist hoe je een elektronische bloeddrukmeter moet gebruiken. Gelukkig heb ik er zelf een. Dus kon ik het voordoen aan de verloskundigen tijdens onze maandelijkse bijeenkomst, want … de gebruiksaanwijzing was geschreven in het … Engels !

Hier zakt mijn broek dus vanaf! Maar de dames verloskundigen die de cadeau’s in ontvangst hadden genomen reageerden laconiek. Ach Marjan, het zijn blanken. Zo gaat het zo vaak. Ze willen iets achter laten…

Ciao en knufske,

Marjan  www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

Jetse vorige week opgehaald en we zijn afgelopen zaterdag in Boukombe aangekomen. Ik denk dat er wel 35 – 40 mensen waren om ons welkom te heten en Jetse te omhelzen. Wat een blijdschap, wat een warm welkom.

Eindelijk gaat het lab werkelijkheid worden, eindelijk is mama niet meer alleen, eindelijk iemand die voor haar zorgt. Iedereen maar  aan Jetse vertellen dat ik alleen maar werk en niet rust of eet en dat dit nu veranderen moet.

Nou ja, dat had hij inmiddels wel gezien, want toen ik hem van het vliegveld ophaalde zei hij: Ik moet echt even aan je wennen hoor, je bent wel erg afgevallen….. Maar gelukkig went dat snel. Een echte Afrikaanse vrouw ben ik nu, een sterk, gespierd lijf en geen grammetje vet.

Zondags in de kerk natuurlijk weer alle aandacht voor Jetse en we hebben afgesproken dat we over 14 dagen een groot feest gaan organiseren. De vrouwen van de kerk gaan het allemaal regelen en ik laat het maar in de kerk zelf gebeuren, dat scheelt mij zo’n 150 mannen, vrouwen en vooral kinderen op het terrein.

Dat is zo leuk, dat de kerk hier gewoon een sociale plek is, waar ook feesten gehouden worden en … we gaan hier ook beginnen met het eerste alfabetiseringsproject. Heel klein en prematuur, slechts 1 uur per week. De vrouwen uit de kerk willen namelijk ook graag leren lezen en schrijven in hun eigen taal, Ditamari. Nu krijgen ze iedere keer kleding van mij en die verkopen ze op de markt voor de vrouwenpot. Het geld wordt echt verdiend door de vrouwen en gebruikt voor de vrouwen. Dat loopt goed, totaal al zo’n 25 Euro. Dankzij dit geld gaan we nu een alfabetiseringscursus geven in de kerk van 2 maanden. Gewoon uitproberen hoe het gaat, hoeveel mensen er komen. Zo geweldig. Ik ga uiteraard zolang ik nog in Boukombe zit ook heen. Immers een cursus in het Ditamari kan voor mij geen kwaad. Zonde dat ik in september niet heen kan….

De leraar doet het eerst tegen vergoeding van onkosten. Daarna moeten we of een salaris betalen of iets anders verzinnen. Maar dit is een mooie gelegenheid alles een beetje uit te proberen. En een uur per week zal niet echt op schieten, maar het geeft een beetje inzicht voor de toekomst als we het serieus gaan aanpakken. Van de fouten die we nu gaan maken kunnen we weer leren.

A.s. zaterdag de eerste les, ik ben heel benieuwd. Martje weer naar school. Ik heb echt heel veel opleidingen gedaan, op allerlei vakgebied, maar dit had ik nooit gedacht, dat ik nog eens een keer mee zou doen aan een alfabetiseringscursus. Bijdrage is je eigen schrift en pen of lei en krijtje. Nou dat ligt vast nog wel ergens op mijn kantoor…

Verders zijn Jetse en ik weer compleet als team en er zijn niet veel stellen die aan ons kunnen tippen – ik heb echt het gevoel dat wat wij hebben vrij uniek is. We kunnen zo goed samenwerken. Hebben dus nu a l samen in een halve container leeg gehaald, heringepakt en georganiseerd voor de kraam. HEERLIJK. Dit is hulp wat ik nodig heb.

Vandaag viel het tegen, Jetse is de hele dag met de elektricien bezig geweest om het huis. Ik had steeds kortsluiting, nou ja, dat zal wel. Het is Afrika denk ik dan. Echter nu is mijn techneut er weer en die gaat daar natuurlijk niet mee akkoord en vind het ook veel te gevaarlijk. Nu bleek dat er een breuk zat in de grondkabel, dus vandaag hebben de jongens weer 40 meter gleuf gegraven, in de regen en de modder. Dat spul heeft toch wat voor ons over zeg. Zelfs de jongens die vrij waren kwamen helpen. Goed het euvel is grotendeels verholpen maar nog niet helemaal. Een deel van het internaat werkt nog niet, dus moet er morgen weer naar gekeken worden. Ik ga dan de hele dag computeren en administreren, want vrijdag gaan we naar Natitingou, dan gaat Jetse op Hopital de Zone een aantal kapotte apparaten nakijken, zodat ik eventueel reserve-onderdelen mee terug kan nemen in oktober.

Afgelopen week op een dag in een dorp 57 mensen – voornamelijk kinderen - behandeld tegen malaria, diarree, schurft en veel wonden verbonden. Negen uur NON STOP gewerkt, zonder pauze, zonder eten of drinken. Jetse heeft het aantal mensen voor me geteld hebben, er kwam geen eind aan de rij. Maar wat vinden ze het fijn. Het is ook de aandacht die ze krijgen, ik luister naar hun problemen, probeer ze wat bij te staan met adviezen.

De dorpsverantwoordelijke liet een man brengen die niet kon lopen en een jonge jongen die helemaal vergroeid is. Voor deze jongen (zie foto ) wil ik in september kijken of het Liliane Fonds iets kan doen. Ik hoop dat hij operabel is. Hij is ongeveer 12 schat ik.

De man is echter al oud, daar kan ik niet voor doen, behalve pijnstillers en ik heb een rolstoel beloofd. Die kan hij uiteraard niet in het dorp gebruiken, maar wel op de binnenplaats van zijn Tata. Daar is het vrij plat, dan is hij niet langer afhankelijk van zijn familieleden als hij in een ander hoekje wil zitten. Bovendien zit hij dan in een stoel ipv op de grond. Dan is hij wat mobieler rond zijn huis.

En dan mijn huis, dat is eindelijk ons thuis. Waarom? Omdat zondagavond de terrasdeuren en de achterdeur al op slot zaten toen ik wilde gaan afsluiten. Heerlijk, ik heb weer een kerel in huis. MIJN kerel.

Ciao en knufske;

Marjan [co]http://www.aktiebenin.nl[/co]

[Marjan Kroone]

Nou, Gaston is overleden aan malaria. De combinatie met zijn malnutrition is hem noodlottig geworden.

De vader heeft dus Jacueline en Gaston voortijdig bij de nonnen uit Perma weggehaald. Zijn vrouw had steeds hoofdpijn en dus moest er een hond geofferd gaan worden aan de goden. Maar ondertussen kon ze mooi het land bewerken. Dus daar had ik al wat van gezegd, maar papa zei dat Gaston in prima conditie was en het niet langer nodig was om te blijven.

Maar na een week stonden ze samen op de stoep. Hoge koorts, helemaal weg van de wereld.
Vijf kg, dus inderdaad ietsje beter, maar nog steeds niets als je 10 maanden oud bent. Ik vertel de de vader dat hij me zo ongelooflijk kwaad maakt. Waarom haalt hij een kind in deze toestand weer naar huis? Hij heeft al eerder een kind verloren aan ondervoeding en Gaston gaat nu ook  overlijden, daar ben ik zeker van. En wat dan? Weer een nieuw kindje maken bij zijn vrouw van 15 jaar?

Werkelijk, dit is toch zo frustie. Wel een hond offeren en ondertussen je kind laten verhongeren. De goden een godenmaal en je vrouw en kind nog geen droog brood. Goed, jammer genoeg kreeg ik gelijk en is Gaston er nu dus inderdaad niet meer.

En vandaag weer een kind behandeld dat vrijwel zeker deze week dood zal gaan. Te zwak, diarree, malaria, gewoon niets meer. Ik denk niet dat ze het redt, maar afijn, we wachten af. Veel ernstig zieke kinderen op dit moment die jonger zijn dan 5 jaar. Of komen ze alleen met de allerkleinste en allerzwakste bij me?

Ik heb een lading muskietennetten gekocht in Nati en die verkoop ik nu tegen dezelfde prijs of stukken goedkoper aan mensen die kleine kinderen hebben. Dat is gewoon preventie nummero uno. Slapen onder een geimpregneerd muskietennet.

Waarom wordt er niet meer geld besteed aan onderzoek? Er sterven meer mensen aan malaria dan aan de gekke koeienziekte, maar daar wordt (verhoudingsgewijs) zoveel meer geld aan besteed.

Zijn zwarte mensen werkelijk minder waard dan blanken? Het lijkt nog steeds zo te zijn. In de praktijk is de gelijkheid in ieder geval ver te zoeken. Als het klimaat gaat veranderen in Europa en de malaria ook daar weer de kop op gaat steken, dan zal men wel snel een goed werkend vaccin vinden, daar ben ik zeker van. Maar tot zolang zitten we hier met de ellende.

Jetse en ik werken ons ondertussen een slag in de rondte. (Hij is in 2 weken al 3 kg kwijt en ik 2 erbij, dus dat gaat goed!) Gelukkig heeft hij zich er inmiddels bij neergelegd dat de opening van het labo op een november niet haalbaar is. Het werkt allemaal veel te oneconomisch hier. Alle handelingen kosten veel meer tijd en energie dan in NL en je wordt steeds belemmerd in je werken doordat stroom uitvalt, er geen water is, materialen niet aanwezig zijn, termieten je stroomvoorziening platleggen, de stortregens, mensen die niet op komen dagen of uren te laat zijn, vaak ook weer met goede reden, maar toch.

In ieder geval, het meisjesinternaat is gelukkig wel klaar. Jetse heeft de bedden in elkaar gezet en nu nog tafels en stoelen en gezellige gordijntjes ophangen. De kasten komen hopelijk in januari.

Zo fijn dat dit nog gelukt is voor mijn vertrek, want men is bezig de eerste meiden uit te zoeken. Er is een commissie ingesteld die de screning voor me doet aan de hand van gezamenlijk opgestelde criteria. Hierin is ook opgenomen dat ze niet zwanger mogen zijn en schurft- en schimmelvrij moeten zijn. Want schurft in huis, dat krijg je zo moeilijk weg en zwangere meiden – daar zit ik ook niet op te wachten.Er zullen al problemen genoeg komen zonder dat we deze direct in huis halen. Zat meiden van 12-13 jaar oud in de dorpen die al zwanger zijn en het vaak niet eens weten. Dus allemaal even een plasje inleveren en uitleg aan de familie dat er niets mag gebeuren als ze in de vakanties naar huis toe komen.

En dan die twee heerlijke malloten – Albert en Isodore -  waar ik iedere keer zo’n lol mee heb. Die kunnen letterlijk over de grond rollen van het lachen dan ben ik blij dat zij in iedergeval mogen zijn wie ze zijn. Het zijn gewoon twee enorme ADHD gevallen. Niemand hier die daar moeilijk over doet. Ik herken mezelf erin maar ben in de loop van de jaren zoveel spontaniteit verloren door … tja door wat. Doordat ik ‘rustig’ moest zijn van mijn omgeving. ‘Doe toch eens gewoon’. Maar wat is nou eigenlijk ‘gewoon’? Ik wilde als kind in ieder geval als ik groot was niet ‘gewoon’ leven.

Ik doe mijn best ‘gewoon’ te zijn, maar ben zo blij met die mensen waarbij ik mezelf kan zijn. Mag zeggen wat ik voel en ook op de manier waarop ik dat kwijt moet. Want onrechtvaardigheid, daar maak ik me druk om, temeer omdat het NIET nodig is en naar mijn idee echt anders kan. Dat had ik al als kind en dat is gelukkig nooit weg gegaan.

Ik kan en wil me niet neerleggen bij het feit ‘dat het nu eenmaal zo is’ in het leven. Onze acceptatie, onverschilligheid en desintresse maakt dat ‘ het nu eenmaal zo is ‘. We laten ons bewust misleiden omdat we onze eigen - gemakkelijke positie niet op willen geven.

We hebben samen zoveel kracht en energie in ons die we positief zouden kunnen gebruiken.

En ja, ik maak veel lawaai, hoe kunnen anderen anders weten waar je mee bezig bent, waar je hulp bij nodig hebt? Maar daarin schuilt ook het gevaar. Je valt dan meer op, dus hebben mensen eerder kritiek op je. Vaak onterechte kritiek omdat ze zichzelf willen rechtvaardigen in hun niets doen. En daar moet je ook weer mee leren leven en omgaan. Dat is een proces van jaren. Het wordt vaak als lastig of  beangstigend ervaren, als je uitspreekt wat men (nog) niet wil horen of iets doet voor dat wat men niet wil zien, niet wil weten.

Rustig leven en ‘gewoon’ zijn is zoveel gemakkelijker. Vooral niet met je hoofd boven het maaiveld uitsteken, want geloof me er staan mensen klaar om je af te schieten. Het konijntje dat hoog springt is gewoon het haasje. Legt hijzelf niet het loodje na een schot hagel, dan toch vaak zijn spontaniteit en enthousiasme.

Laten we samen al die konijntjes die uit hun holletje willen komen eens wat meer ruimte geven en ons geweer in de kast hangen, of nog beter: verbranden en letterlijk uit ons leven verbannen.

Ieder konijntje dat wil mag gewoon in zijn holletje blijven zitten, maar de spring in het veld moet ook de gelegenheid krijgen en geholpen worden ziin doel te bereiken.

Samen omhoog springen, dat is de eerste stap naar een andere wereld.  De wet van de wildernis gaat dan weer gelden, we beschermen elkaar en de kogels van de angsthaas verdwalen in de menigte en lossen op in de gezamelijke positieve energie.

Ciao en knufske;

Marjan [co]http://www.aktiebenin.nl[/co]

[Marjan Kroone]

Nog een paar uurtjes en dan stap ik weer in het vliegtuig.

Alweer een jaar geleden dat ik hier aankwam.

Vol met plannen, vol heimwee naar Jetse en de kinderen, vol vuur om dat te gaan doen wat ik voel te moeten doen in mijn leven. Ik was en ben absoluut niet naïef  – immers al 6 jaar aan het werk voor en met de mensen uit Benin -  wetende dat het moeilijk zou zijn, dat het heel veel werk zou zijn. Maar ozo dankbaar dit te mogen doen.

Het arm zijn hier is echt niets hebben. Geen reserve kleren, geen stoel, geen paracetamol, geen eten, een lemen hut en verders niets. Lida schreef het zo mooi in haar gastcolumn enkele weken geleden. En wat is er dan mooier dan te delen wat je hebt. Qua financiën, goederen en kennis.

Als ik alles op een rijtje zet en overzie wat er gerealiseerd is dit afgelopen jaar, dan kan ik alleen maar zeggen: Het is ONGELOOFLIJK. Wat een werk, wat een resultaat.
Dat dit door zo weinig mensen is neergezet, totaal belangeloos. Dat is fantastisch.

Maar als ik zie wat er nog moet gebeuren voordat we echt van start kunnen met het lab en het centrum. Tjonge, dan hebben we nog wel wat tijd, geld en behulpzame handen nodig.

Echter nu eerst naar NL. Bijtanken met alle lieve vrienden, familie maar vooral mijn kinderen. Bijkletsen, fondsenwerving, voorlichting geven, medische ondersteuning zien te verkrijgen, artsen die hier willen opereren. Chrysantenbollen verkopen in Bedum met het thuisfront. Naar de kapper, de sauna, en meer van dat soort heerlijke tutteldingen.

Bijeten, veel, heel veel fruit en salades. Ik hoef geen zoetigheid of vette happen, maar verlang naar sla, groente en fruit. Hoe smaakt een aardbei, een druif, een peer. Een bakkie yoghurt met vruchten.…vanille vla, magere kwark. Mijn bestelling is wel duidelijk denk. Oja, en donkerbruin brood met kaas…

En in Brussel trakteer ik mezelf op 2 bonbons. Ik zal ze met zorg uitzoeken en zo bewust in mijn mond laten smelten. Daar hebben jullie geen notie van.
 
Maar mijn thuis, dat is nu Boukombé. Ook al ontbreken deze lekkere dingen daar.
Gek, maar ik zeg tegen iedereen: over 6 weken ben ik weer thuis. Ook dat is goed denk. Anders had ik wel een probleempje. Immers we hebben geen huis meer in NL… Wat vinden jullie trouwens van het uitzicht tijdens mijn werken? Zo mooi is het hier in de regenperiode.

Nou ik stop want om 16 uur mijn volgende rendez-vous en daarna nog maar liefst 3 stuks voordat Jetse me naar het vliegveld kan brengen. Gelukkig vlieg ik pas om 00u30 dus we hebben nog even.

Dikke knuf en tot horens, ziens,

Marjan  ( www.aktiebenin.nl )

[Wybo]

veel plezier de komende 6 weken en succes met het fondsen werven.

[Marjan Kroone]

In NL
Djodi is enkele weken geleden overleden. Dat kon ik niet eerder neerzetten in de column, want voor Hedwig zou dat niet te trekken zijn. Ook niet per telefoon. Dus gewacht en in Brussel aan haar verteld. Heel verdrietig, maar dat is normaal, dat waren wij ook.

In iedergeval, we hebben inmiddels een nieuw mormel gevonden die in Benin zelf is geboren. Geen garantie voor een lang leven, maar dat heeft niemand.

Hij heet Wodan en is op de leeftijd van 8 weken al mee geweest op bezoek bij de minister van Gezondheidszorg. Tja, dat is denk wel bijzonder voor een hond...

Zij belde de avond van mijn vertrek op dat ze me heel graag nog wilde spreken voor ik het vliegtuig in zou stappen en wij hadden ons nieuwe hondje net opgehaald. Dat beest in de auto laten met die hitte is vragen om zijn dood - dus in de wasmand mee naar boven. Heel vrolijk keek hij over het randje uit en geloofde het toen wel. Slaapverwekkend vond hij het.

Afijn, gesprek goed verlopen, ik nog een andere rendez vous en een huwelijk te redden voor instapte (ja Roel, ik heb de slabak gekocht voor je vrouw!). En dan zit je eindelijk in dat vliegtuig, SPANNEND.

In Brussel aangekomen begon ik al te huilen toen ik door de gangen liep. Opzij allemaal! Ik wil mijn dochter omhelzen, die wacht op me, ik heb haar zolang niet gezien...

Maar even vergeten dat er ook nog een rugzak via de band opgehaald moest worden. Dat was wel even goed om de eerste emotie wat te temperen.

Heerlijk weekeinde in Brussel gehad en daarna naar Texel. Wandelen over het strand, fietsen door het bos, prachtig weer (meegenomen) en helemaal weer bijgekletst. Morgen ga ik naar Paul.

Even vreemd om te zien hoe op alle stations camerabewaking is, hoe een vrouw in de trein de conductrice uitscheldt voor alles wat lelijk is en niemand die reageert, hoe meisjes van 14 alwel 18 lijken qua uiterlijk en kleding. Maar heerlijk om weer water te kunnen drinken uit de kraan, om chocolade en ijs te kunnen eten. En zonder me druk te hoeven maken over mijn cholesterol of lijn.

Toch denk ik veel, heel veel aan Benin. Vandaag is Jetse in Nati, dus heb ik hem zojuist even gebeld.

Wat heerlijk dat hij nu de stress snapt van het naar Nati gaan. Hoe afschuwelijk het is dat je zoveel moet en er maar zo weinig kan op een dag. Hoe frustie het is dat msn het niet doet, dat je een half uur doet over een mailtje doorsturen.

Minder leuk is dat de tyfus weer rond gaat, ook onder ons personeel. Einde regenseizoen, dus logisch, maar toch, heel vervelend vind ik het dat ik er niet ben.

Ik weet zo goed wie wat moet hebben en hoeveel en hoe je wat moet behandelen. En Jetse is druk met het lab bezig, dus niemand om de dorpen in te gaan...

In iedergeval, ik had graag een foto van Wodan geplaatst maar Jetse komt met de gewone brieven al niet door en msn doet het niet, dus even geduld. Krijg ik de foto van de week, dan plaats ik hem alsnog.

Dikke knuf allemaal,

[Marjan Kroone]

Nou een column schrijven op dit moment valt niet mee.

Want wat doe ik nu eigenlijk de hele dag hier? Mensen ontmoeten, papieren doorworstelen, aanvragen en andere papieren afhandelen en al  van dat soort ongein meer.

Maar ook heerlijk op visite bij allerlei lieve mensen die het beste met me voor hebben, me vetmesten en verwennen op diverse manieren. Dat is toch ook wel weer fijn. Er is weer een goede basis aanwezig voor straks.

Toch zit ik hier soms met een dubbel gevoel. Ik ben ondertussen een beetje meer gewend aan alles en heb het ook niet meer zo koud. Maar het blijft verdrietig om steeds weer mensen te ontmoeten, bij te kletsen en dan weer afscheid te nemen. Tot volgend jaar, dat klinkt zo vreemd. Het lijkt zo alsof ik hier nog woon.

Terwijl ik me af en toe ook behoorlijk ontheemd voel. Geen eigen plekje meer hier in Nederland, van de een naar de ander ‘zwerven’. Dan verlang ik toch naar mijn eigen stekje.

Maar ook is het zo raar, als ik de koelkast open trek en zie wat daar te vinden is aan voorraad  kaas en worst. Dat vind ik niet eens in de supermarkt in Nati. En dan de supermarkten hier, die geven me zo een verloren gevoel. Ik voel me wereldvreemd en loop er doorheen alsof ik op de maan loop. Wil wel als een toerist foto’s maken van al die verschillende soorten groentes en fruit. En dan al die toetjes, wat een zuivelvariatie kun je hier vinden. Wat een soorten brood, het is ongelooflijk dat dat allemaal maar te koop ligt en ook nog gekocht wordt. Dan vraag ik me af of ik straks problemen ga krijgen met afkicken…

Als ik thuis “zuivel” koop, dan is dat melkpoeder van Nestle of Belle Hollandaise. .

Toch ben ik aan het aftellen, nog 9 dagen en dan mag ik weer naar Jetse, want waren we eindelijk bij elkaar en dan zijn we nu weer gescheiden.
Weliswaar maar tijdelijk, maar toch.

Ik heb een stukje geschreven wat ik heb voorgelezen in diverse kerken en dan merk je toch dat het afgelopen jaar veel en veel zwaarder is geweest dan dat ik aan mezelf heb kunnen toegeven. Ik heb de pijn toch achter een muurtje gezet uit zelfbescherming, anders red je het ook niet. Maar steeds als ik het onderstaande voorlees moet ik weer huilen. Voelde ik weer die eenzaamheid, die pijn van toen.

“Klimatologisch, lichamelijk en geestelijk zijn het tropenjaren. Het werken daar vergt het uiterste, niet allen van al onze apparatuur, maar ook van ons lijf en onze geest.

En toch, steeds weer vind ik de kracht om door te gaan. Waar? In de kerk. De kerk is niet alleen een plaats om te bidden tot God, het is ook een sociaal gebeuren, een ontmoetingsplaats, om samen te eten, cursussen en voorlichting te geven. De kerk is de gemeenschap, de mensen die SAMEN zorgen dat er voor iedereen aandacht is.

Ik houd van onze vrouwen, de vrouwen van de kerk, zoals ik ze altijd noem. Het zijn zulke mooie vrouwen, zoveel kracht hebben zij samen.

Ondanks het feit dat ze iedere morgen om 4 uur opstaan en s’avonds om 11 uur pas klaar zijn, hebben ze toch een roulatie systeem met elkaar gevonden om samen de zieken van de kerk te bezoeken, mensen te helpen die in nood zitten.

Het is voorgekomen dat ik niet naar de viering kwam, te moe, te verdrietig, ik kon het niet opbrengen. Maar s’middags stond er een groep van 25 vrouwen voor de poort. We willen graag weten waarom je er niet was, ben je ziek, had je geen tijd, wat is de reden?

Ik ben zo triest, antwoord ik, ik mis zo mijn gezin, mijn kinderen, mijn man, ik voel me zo ontzettend eenzaam. Nou dan gaan we samen bidden en dansen is het antwoord. Ik huil, al mijn verdriet stroomt weg en daarna kan ik weer lachen met de vrouwen. “


Marjan
www.aktiebenin.nl

[Wybo]

Heel veel sterkte gewenst.

[Ulysses]

Succes!

[Marjan Kroone]

Deze dagen staan weer in het teken van afscheid nemen. Wat doet het pijn om tegen Paul en Hedwig  “tot volgend jaar “ te zeggen. Dat kun je je niet  voorstellen. Zeker omdat je nu weet hoe lang een jaar duurt, dat je er een gevoel van heimwee bij kunt halen van het afgelopen jaar.

Ik vraag me op het moment van afscheid nemen serieus af wat ik nu eigenlijk in Benin zoek. Waarom laat ik mijn kinderen hier achter, waarom ga ik terug naar die plaggenhutten en groenteloze regio terwijl hier alles zo goed geregeld is, alles te koop en ik iedere dag vrienden en familie kan zien. Waarom?

Maar ik weet zeker dat – als ik zaterdag aankom in Boukombé – het gevoel van “het is goed, het is hier echt nodig “ weer terug komt. Dan wacht het werk, dan zie en ruik en voel ik het WAAROM weer.

Dus hoog tijd dat dat vliegtuig nu met ons de lucht in gaat.

Er gaan twee vrijwilligers mee, Alexander en Annegreet. Beiden nog nooit in Afrika geweest, dit wordt een geweldige ervaring. Ik verheug me erop om hun koppies te zien als we door Cotonou crossen, als we fruit kopen onderweg, als we bij de blinde kinderen langs gaan in Nati, als we door de heuvels over de piste naar Boukombé toe rijden. Het zal geweldig zijn om de rijkdom van deze armoede te mogen delen met dit enthousiaste jonge stel die hun handen uit de mouwen willen steken, ongeacht wat er moet gebeuren. Wij hebben er samen echt zin in.

Nou, nu nog even de laatste loodjes, de laatste knuffels en tranen.

Ook via deze column nog even aan iedereen waar ik de afgelopen weken ben geweest: BEDANKT !

Ik vond het heerlijk om jullie te zien, te knuffen, te spreken. Jullie hebben allemaal geweldig fijne dingen georganiseerd, voor mij privé en voor Aktie Benin, dus XXX

Liefs, Marjan

[elle]

Ik ben blij dat je elke keer weer de tijd neemt om deze dingen op te schrijven: het voorkomt dat ik ga denken "Jaja, Afrika is in nood, is goed.", want je bepaalt mij toch elke keer weer bij de noodzaak van oa jouw werk.

[Marjan Kroone]

Terug in Boukombe, wat een werk wacht er weer. Fijn dat ik de afgelopen weken weer zoveel energie heb opgedaan in Nederland.

Annegreet kreeg direct een aantal huwelijksaanzoeken en Alexander heeft al een tweede vrouw aangeboden gehad. Ook de vrouwen vinden Annegreet  erg mooi. De moeder van Agnes zei steeds maar: wat is ze mooi, wat is ze mooi. Maar… maman is ook mooi hoor.  Hahaha …

Veel vrouwen komen langs met hun kinderen, zoals ik heb verzocht voor mijn vertrek, om mij te laten zien dat alles goed is gegaan. Echter twee meisjes onder de 6 maanden zijn overleden. De moeders komen toch langs om het me te vertellen. Ik was er niet en ze hadden geen geld om naar het centre te gaan. De moeder van Elisabeth  –  mager en ondervoed – verteld me dat ze dit jaar niet op haar land heeft kunnen werken omdat ze steeds ziek was tijdens haar zwangerschap en daarna constant problemen met Elisabeth, dus dat ze straks geen oogst heeft. Ook is ze zo moe en haar lijf doet overal pijn, er zijn nog drie kinderen in leven.. Moedeloos hangt ze voorover met haar hoofd in haar handen en ik wil zo graag helpen, maar wat kan ik doen behalve luisteren naar haar problemen?

Overleg gehad met o.a. UDeFeBe – een vrouwenorganisatie - welke meisjes we nu gaan ophalen om bij ons in het internaat te komen wonen. Josephine, de voorzitster, benadrukte nogmaals hoe belangrijk het is dat er een internaat komt. Immers - als het al zo is dat een meisje uit een afgelegen dorp de middelbare school mag gaan volgen - dan wordt er een logement gezocht, al dan niet bij familie. In de praktijk komt een groot aantal meisjes na 1 of  2 jaar zwanger en zonder diploma naar huis. Dit was haar ook gebeurd. Soms verdwijnen er zelfs meisjes om in Ghana of Nigeria in de prostitutie te belanden. Vorig jaar nog heeft Josephine – samen met de ouders - voor 2 verdwenen meisjes de aangifte geregeld op het politiebureau.

Daarna twee dagen op pad geweest. We beginnen met vier meiden, maar om die te bereiken in de afgelegen dorpen, dat valt werkelijk niet mee. Het is natuurlijk wel het einde van de regenperiode.

Meisje 1, Julienne M’BETTI, zou wonen in Korontiére, 19 km bij ons vandaan. De weg is goed, een zwart streepje op de kaart, dus af en toe wat waterplassen en kuilen, maar dat is geen probleem. Echter, Julienne bleek uit Dipoli te komen, 13 km verderop. Hindert niet, op naar Dipoli. Totaan het gezondheidscentrum – zo’n 6 km van het centrum verwijderd -  was de weg goed te doen, een beetje smal, maar een kniesoor die daar op let. Echter, om bij het dorp zelf te komen was onmogelijk. De weg was sinds juli al niet meer begaanbaar, ook niet per brommer, gewoon moeras waar je door moet. Gelukkig was er die middag vaccinatie. De verpleegster beloofde om navraag te doen en te regelen dat Julienne naar Bkbé komt.

Meisje 2: Odette N’SERME bleek Colette te heten, klein foutje. Ze komt uit Dikoumini, 9 km voorbij Koronthière. Wegt moeilijk begaanbaar, maar uiteindelijk – dankzij de altijd behulpzame bevolking zaten we dan toch bij haar huisje. Papa was al behoorlijk op leeftijd, 2 vrouwen en nog 10 kinderen in leven.

Meisje 3: Martine M’BETTI uit Koukongou. Nou dat dorp lag boven op een berg, zo vertelde iedereen. Eerst werden we de ene weg op gestuurd, maar dat bleek fout te zijn, toen uiteindelijk op de goede weg, ja. Maar dan op een gegeven moment moet je dus over een voetpaadje “tout droite” tot boven op die berg rechts. Ja hoor, erg leuk, maar weer niet met een auto. Dus eerst maar door naar meisje nummer 4.

Meisje 4: Florence N’TCHA komt Koubentiegou, zo’n 9 km voorbij Manta (32 km van Bkbé). Tot aan Manta ging alles prima, behalve dat er al maanden geleden een brug is ingestort en je dus via een binnenweg moet, maar dat is peanuts. Volgend jaar verkiezingen, dus tegen maart is de brug wel weer gemaakt. Echter voorbij Manta begon het gedonder. Smal, diepe kuilen en voren vol met water en de mensen die we tegen kwamen schoten weg zodra ze de auto zagen, dus vragen hoe de weg verderop was ging ook niet. Alexander maar uit de auto om de boel te verkennen. Afgekeurd, dat had ik al gedacht, dus een paar kilometer achteruit gereden tussen het sorgo en de mais. Zeer goed gedaan voor een vrouw, zo concludeerde Alex. Dank u.

Dan maar naar Manta zelf, naar een vriend van een vriend, en jawel, dat helpt altijd. De meisjes 3 en 4 zouden gezocht worden en met ouders naar ons huis komen. Visite in het dorp komt later wel weer, als de weg begaanbaar is.

Als de meiden eindelijk bij ons zijn, blijkt overduidelijk hoe alles nieuw voor ze is. Het licht heeft bijvoorbeeld de hele nacht gebrand omdat ze niet wisten dat ze op het knopje moesten drukken. En dan hun kleren. Vooral die van Florence, die stonken zo ontzettend, dat willen jullie niet weten. Alles 4 keer met zeep gewassen en nog is de geur van het moeraswater er niet uit. De kleding die helemaal af is hebben we weggegooid. Direct de coupeuse aan het werk gezet om voor de meiden schooluniformen te maken en zondagse kleren, want maandags gaan ze voor het eerst naar school en dan is het uniform verplicht.

Vrijdagavond rondvraag: De eerste week in Boukombe, wat viel je tegen en wat viel je mee?
Annegreet: Dat ik zo ontzettend moe ben en zo weinig energie heb dat valt me echt tegen, maar het huis, dat valt me zo mee, dat vind ik gewoon fantastisch.
Alex: Het zweten, dat dat zo erg zou zijn had ik niet gedacht, maar het eten valt me reuze mee.
Jetse: De voortgang van het lab valt me tegen, maar toch ook weer mee, gezien de omstandigheden.
Marjan: Het valt me zo tegen dat ik zoveel andere dingen heb moeten doen en niet heb kunnen administreren terwijl ik pas halverwege augustus ben. Maar ik ben blij dat de eerste meiden er zijn.

Nou allemaal een dikke knuf,

Marjan

[Marjan Kroone]

Nou het valt niet mee om scholier te worden in een regiodorp en dan ook nog bij zo’n stel Jovo’s te moeten wonen. Die zetten heel veel eten in je kamer en dan moet je dat zelf netjes gaan verdelen over drie porties per dag. Gewoon alles opeten in een keer wat er is, want veronderstel als die blanken zich opeens bedenken en het voedsel weer wordt weggehaald!

Nee, jullie krijgen iedere morgen, middag en avond een maaltijd en morgen gewoon weer opnieuw, dus verdeel het nu. Nou na een week werkt het nog niet, dus dan alles maar bij ons in de keuken totdat ze weten dat ze echt 3 keer per dag eten krijgen.

Ook moet je opeens multi-vitamines gaan slikken, op tijd naar school toegaan, een paar keer per dag wassen met zeep, crème gebruiken tegen schimmelinfecties en maandverband gebruiken als je ongesteld bent. Je vieze kleren mogen niet terug in de kast maar moeten in de was. Wat een regels allemaal.

Martine was het afgelopen weekeinde erg triest. Ik vraag haar wat er is. Niets zegt ze. Heb je ruzie met de andere meiden, is er iets gebeurd bij bijbelles, mis je je familie, vind je het niet fijn hier? Alles wordt afgedaan als zijnde dat het goed is. Echter als ik mijn hand op haar buik leg begint ze zachtjes te huilen. Ik neem haar in mijn armen en ze weet niet wat ze moet doen. Zullen we vanmiddag na de rust met zijn allen iets gaan drinken in de lokale kroeg ‘Le Preference’? Dat is goed. Van dat vooruitzicht knapt ze zichtbaar op.

Dus die middag gaan pa en moe op stap met de vier 4 meiden, Alex en Annegreet en ook Salma uitgenodigd. Grote groep van 9 personen, goed voor de locale economie. Weer nieuw voor ze. Wat wil je drinken? Dat weten ze niet, ze kennen geen Sprite of Fanta, dan maar allemaal wat anders om te proberen.

Mama Agnes komt ook nog even groeten en verteld de meiden dat zij een grote verantwoording hebben te zorgen dat alles goed loopt, ook voor de toekomst van andere meisjes. Ze praat wat met ze over het wennen aan een nieuwe woonomgeving. Wat moeilijk is, helemaal met andere gewoontes. Troostend zegt ze dat ze dit zich deze dingen snel eigen zullen worden. Wat is mama Agnes toch een geweldige vrouw. Ze is alom gerespecteerd en als er ook nog een dronken meneer komt vertellen hoe geweldig alles toch wel is wat FSAB doet – een lastige, maar sociale dronk concludeert Alex –  verzoekt ze hem vriendelijk doch dringend om weg te gaan en zowaar - hij luistert.
 
Om het probleem van de tijd op te lossen – de meiden komen steeds te laat op school - koop ik een klok voor aan de muur. Heel leuk mama, maar we kunnen niet klokkijken.

Oeps, nou dat mag Annegreet jullie dat leren. Daarna spreken we hun dagprogramma door. Vandaag zijn ze weer eens te laat om nog te ontbijten. Geen probleem zeg ik, jullie hebben een uur aardrijkskunde en dan twee uur niets en dan weer twee uur informatica. Dus in die tussentijd komen jullie naar huis om te ontbijten. We hebben geen informatica zegt Julienne. Oh ? Nou het staat anders wel op jullie rooster. Ja, maar dan moet je 2000 FCFA betalen. Het is een luxe vak. En die 3 EURO hebben we niet. Dan zeg je dat toch tegen mij, dat zoiets geld kost! Ja mama. En sport, het blijkt dat de dames ook daar niet naar toe gaan. Dat mag nl. alleen als je een zwarte shirt hebt en een gekleurde band al naar gelang je lengte in de groep. Nou, dan zullen we dat ook kopen. Het houdt wat zo’n stel meiden. Moeilijk voor hen. Niet gewend te praten over je gevoel of andere dingen, niet gewend dat er naar je geluisterd wordt.

De drieling is trouwens ziek en mama ook. Ze zijn weer gehospitaliseerd. Allemaal forse diarree, hoge koorts, overgeven et cetera. Maar ze knappen alweer op. Kan ook eigenlijk niet anders, met dat moeraswater dat ze drinken.

Verder hebben we de afgelopen dagen gigantisch gewerkt met de containers. We hadden een rattenplaag in een van de containers, dus alle dozen moesten er uit gehaald en alles moest uit de dozen. Kleren moesten gewassen, alles soppen, levende en dode ratten in de dozen. Annegreet en ik konden er s’nachts niet van slapen. Wat was dit een vieze klus. Echt een kwestie van diep ademhalen en doorgaan. Maar we hadden toch ook reuze veel lol. Drie dolgedraaide ratten rondjes rennen in een doos met een monitor (ADHD ratten ze bestaan), nesten in de labjassen. Heerlijk om uit te zoeken. Daarna gelijk alles voor de lessen keurig geordend op de planken.

Alexander en Annegreet hebben een week meegelopen op de lagere school. Ieder in een andere klas. Alex maakt er natuurlijk weer een keetbende van. S’middags zijn alle kinderen druk met briefjes schrijven aan hem. Veel leuker dan de les volgen. Annemarie is echt ontdaan van de vele keren dat een kind geslagen wordt. Officieel mag het niet, maar ja, er is geen school hier waar niet geslagen wordt. Geen kind dat nooit thuis geslagen wordt. Het is onderdeel van de cultuur. Als je niet kunt praten – niet verbaal kunt communiceren – ga je schreeuwen of gebruik je je handen, dat is zelfs nog steeds zo – in mindere mate natuurlijk - in NL. In onze regio kunnen maar weinig mensen verwoorden wat ze voelen of denken. Dat is ze nooit geleerd.

Ook is Alex de eerste keer mee geweest echt de brousse in. Vraag me niet waar we zijn geweest, allerlei kleine paadjes, tussen de brandnetels, maiskolven en sorgo door. Lange broek aan als je gaat werken, zegt Marjan. Nee denkt Alex: Korte broek aan want het is hot, hot. Nou ja, volgende keer toch maar een lange broek. Op een van de Tata’s vertel ik dat het me soms irriteert dat er mensen in NL zijn die dan zeggen: Laat ze maar wat meer werken. Ze voeren niets uit.  Ik vraag of hij ook vind dat deze mensen geen kans hebben, een kans van 0%. Nee, zegt Alex, ik vind niet dat ze 0% kan hebben. Verbaasd kijk ik hem aan. Eerder  MIN 10%. Eenmaal thuis gekomen zegt Alex dat hij nooit, nooit meer zal zeuren dat hij iets niet heeft.

Op de zaterdagmiddagen zijn Jetse en Alex bezig in de kerk. Een vrijwilligersklusje dat veel meer tijd vergt dan ooit was ingeschat. Maar goed, iedereen vind het reuze interessant twee van die blanke mannen die daar aan het klussen zijn. Alex heeft alweer een meisje als bijvrouw aangeboden gekregen. Alleen moet ze niets van hem hebben. Ze gilt als hij ook maar in de buurt komt. Geen ware liefde, hij houd het toch maar bij Annegreet.

Nou verder zijn de mannen weer geknipt. De tondeuse was ingesteld op 6 millimeter. Jullie zien, het jonkie heeft wat meer haar dan dat oudje…


Nou allemaal een dikke knuf,

Marjan

[Marjan Kroone]

11-11-2005

Vandaag Sint Maarten in Nederland. Gek idée, terwijl wij hier gemiddeld alweer op 38 graden Celcius bivakkeren, lopen de kinderen in Nederland vanavond waarschijnlijk weer in de koude regen met hun lampionnen. Heerlijk, ik zou best trek hebben in wat lekker pepernoten of schuimpjes. Ik heb nog schuimblokken in huis, dus dat wordt zingen vanavond voor iedereen.

Afgelopen week was het hier weer even goed raak. Een kleintje op de kraam overleden omdat we geen zuurstof in de fles hadden. Een kleine meid van ruim een jaar oud  - Tempa  M’PO - dusdanig verbrand dat we nog niet zeker weten of ze het wel gaat halen.

Verder een klein meisje van 4 maanden zeer ernstig ziek en papa is net overleden, mama dus alleen en zelf ook steeds ziek. Ze heeft nog 2 kids thuis en al een paar die het niet gered hebben.. Mama is ook brood en brood mager.

En dan  SIMBOLE N’Coa (zie foto). Zij is 6 jaar oud en heeft sinds een half jaar een wang die maar groeit en groeit. Waarschijnlijk elephantiasis. Je kon aan alles merken dat ze zich enorm schaamt. Ze heeft geen spiegel, maar de kinderen uit haar omgeving laten haar wel degelijk merken dat ze iets bijzonders heeft en ook voelt ze natuurlijk haar wang groeien en groeien. We gaan proberen of we haar in Tanquieta kunnen laten opereren.  Maar dat kost weer centjes. Dus als iemand zich geroepen voelt om deze dappere tante te ondersteunen, mail dit dan even.Wij zullen dan contact opnemen met de ouders. Na de eerste week van december weten we meer over de mogelijkheden en wat het gaat kosten.

Gelukkig komen er regelmatig ouders aan de poort gekomen om te bedanken dat hun kinderen genezen zijn. Dan krijgen we veel lieve blikken en handen die opgeheven worden, maar ook wat boontjes, tomaten, eieren, een bord rijst met vis en calebassen met kleibakjes om uit te eten. Heel lief en duidelijk een teken dat we toch niet voor niets bezig zijn en ook gewaardeerd worden.

Alexander en Annegreet hadden een aangetekend pakketje uit NL ontvangen. Dus met paspoort naar het postkantoor. Maar ja, de heer achter het loket heeft een baantje en sommige mensen kunnen dan heel arrogant zijn. Al met al heeft het een half uur geduurd voordat ze de papieren in orde hadden om het pakje vrij te geven. Alex op de man foeteren met een zeer vriendelijk gezicht.  In dit geval heel gemakkelijk deze taalbarrière. Alex zei: hoe kunnen Jetse en Marjan het hier uithouden als er zulke ……. rondlopen.

Maar voor deze arrogante kwasten doen we dit werk ook niet. Natuurlijk zijn dit soort mensen wel frustrerend, net als verpleegsters die te beroerd zijn om een patiënt van een andere stam goed te helpen.

Maar ja, zo is heb je ook wel mensen in Nederland die anderen bij tijd en wijlen goed kunnen frustreren. Wat dat betreft is het overal hetzelfde. De oorzaken van dergelijk gedrag zijn nl. in essencie gelijk. Deze mensen zijn ongelooflijk alleen maar met en voor zichzelf bezig.

Ik twijfelde om dit neer te zetten, maar A+A vinden dat ik meer moet opschrijven wat ik voel. Ze leren me goed kennen en merken mijn terughoudendheid in de columns.

Maar ik vind zulke dingen erg moeilijk omdat je kans loopt dat er mensen zijn die  beledigd zijn omdat zij zich persoonlijk aangesproken voelen. Terwijl ik niemand persoonlijk of in het bijzonder bedoel. Het is in zijn algemeenheid.

Eigenlijk schrijf ik nooit echt vrijuit in de column wat ik denk en voel.

Maar goed, dat is niet anders.

Jongens het waren twee vreselijk drukke weken en ik ben gewoon vreselijk moe.

Ciao en knuf voor iedereen,       Marjan

[Wybo]

vooral doorgaan met schrijven wat je vind. Als mensen zich beledigd voelen dan komt het omdat het spiegelbeeld hen niet aan staat. Maar het niet tonen van een spiegelbeeld is slechts stuisvogelpoltiek.

Heel veel succes en sterkte en Gods zegen toegewenst.

[Marjan Kroone]

25-11-05

Hier weer een berichtje uit Boukombe. Ik heb de afgelopen tijd van diverse mensen de vraag ontvangen waarom ik geen columns meer schrijf.

Wees niet bezorgd, er is het een en ander  fout gegaan in Nederland. Maar als het goed is staan ze nu gewoon allemaal op de site – ook die van de maand oktober, na mijn aankomst in Benin.. Minimaal 1 x 14 dagen schrijf ik een column en als er iemand is die mijn mail wil versturen in Nati, dan nog een extra tussendoor.

Het is hier o n g e l o o f l i j k  druk.
We kunnen absoluut NIET open met het labo op 1 december, hoe graag we ook zouden willen. Gewoon omdat je hier leeft van dag tot dag en er steeds – belangrijke – dingen tussen door komen. Wel hebben we reeds de eerste twee bloedtransfusies gedaan, ondanks dat we nog gesloten zijn. Even heel technisch voor sommigen, maar voor anderen even om aan te geven hoe het hier toe gaat.

Vrijdagavond kwam er weer zo’n kleintje bij me met alleen maar wit oogwit en Jetse ging net naar het labo, dus vroeg ik hem om – bij uitzondering - even een Hb-tje van Didier te doen. Uitslag: 2,0 mmol/l !

Het liep al tegen de avond, dus ik Didier naar huis gestuurd met ijzermedicatie, maar die avond – we lagen al lang en breed in bed -  besloten we om het toch anders te doen. Ook al is het labo nog niet open. De volgende morgen konden we niet op zoek naar de kleine, want dan moesten we naar Nadoba om te bellen.

Dus Jetse kleed zich aan en gaat op de brommer met Jonathan - in het pikkedonker - het land in. Ik wist alleen dat ze op een tata woonden en dat het in Boukombe zelf was, dus een omgeving van ca. 5 km rond ons huis. Maar noord – oost – zuid of west. Geen idee. Na heel veel navraag en veel sorgoveldjes en katoenvelden te hebben gepasseerd met maanlicht en licht van de moto vonden ze uiteindelijk de ouders. Gevraagd of ze de volgende morgen om 10 uur op het labo wilden zijn, want we willen het kind graag anders behandelen. Voor de goede orde, er is hier zelden of nooit een arts aanwezig en zeker niet in het weekeinde. Dus we moeten het altijd allemaal maar zelf uitvogelen. Vandaar dat ons lijfboek is : Where there is no doctor en gelukkig hebben we veel medische skills.

Afijn, de volgende morgen bloed afgenomen, Didier zijn papa kon gelukkig donor zijn, zelfde bloedgroep en geen enge infectieziektes. We hadden wel een behoorlijke vertraging, want al het bloed stond in de centrifuge en jawel, de stroom viel uit!

Het blijkt dat deze centrifuges onmogelijk open kunnen zonder stroom. Jetse driftig trekken aan de deksel, maar dat hielp niet.  Een van de redenen dus waarom we nog niet van start kunnen. We hebben nog geen aansluiting op de generator, hopen dit weekeinde een schema te krijgen, dan kan Jetse daar volgende week mee aan de gang, zodat we dus van dit soort calamiteiten afzijn.

Maar… wat waren die ouders van Didier blij. Didier is weer helemaal opgeknapt en lacht weer. Zelfs buren en familie kwamen bedanken - want wie gaat er nu midden in de nacht een kind zoeken om het te willen helpen? Jetse was zo gelukkig. De mooiste bloedtransfusie van mijn leven zei hij.

Die Zondag hadden we een zeer eneverende dag, we moesten met spoed naar Nati en toen we uiteindelijk – s’avonds - weer thuis waren stond Salma – de verloskundige – op de stoep. Ze was s’mddags al geweest want ze had een kraamvrouw die tussen de 2,5 en 3 liter bloed verloren had, nergens meer op reageerde en een onderdruk van 30. Wij zouden net gaan eten, maar onze mango maar meegenomen om aan de donoren te geven die we moesten zien te vinden. We hadden uiteindelijk iemand voor een halve liter bloed, maar dat was veel te weinig. En zoek maar een donor, s’avonds laat, dat lukt je gewoon niet,  je hebt geen bestand en kunt ook niet even bellen. Maar N’Koua had bloedgroep 0pos, Annegreet is ook 0pos, dus ik naar huis en op haar slaapkamerdeur bonken. Wakker worden! Wil je wel een halve liter bloed afstaan? Ja zeker, eerst even bij de vrouw langs, zodat ze weet waarvoor ze het doet en daar ging Annegreet, voor het eerst van haar leven bloeddonor.  Het betreft een vrouw van 18 jaar, zwanger van haar tweede kindje en enorme bloedingen. Het kind is gestorven in haar buik en Salma verwacht / hoopt op bevalling binnen 48 uur. We hebben geen middelen om de weeen op te wekken.

De volgende dag nog twee zakken klaar gemaakt en het viel mee, van de 3 donoren slechts twee zieken. Een met malaria – dat bloed hebben we gewoon gegeven en gelijk een gratis malariakuur voor donor en patient - en tevens een persoon met hepatitis C. Die hebben we uiteraard laten zitten.

Nergens wordt er hier op hepatitis C gecontroleerd voor het geven van een transfusie, ik ben maar blij dat wij dat wel doen. Standaard is syfillis, HIV 1 + 2 , hepatitis B en malaria. Wij doen standaard dus ook hepatitis C en vinden gelijk een positieve.

Ik later aan de afgewezen donor uitleggen dat hij sex moet hebben met condoom et cetera, en ook dat hij de tchouck moet laten staan. Het lokale bier. Wat is een leven zonder tchouck? vraagt hij aan mij. Wat is een leven zonder lever? vraag ik aan hem.

Verder, tja, er gebeurd zoveel iedere dag weer. Dingen die toch buitengewoon veel energie vergen, lichamelijk en geestelijk. Maar iedere avond bij het eten lachen we alle spanning weer weg. Ik proest mijn water en pap over tafel alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.

Alex en ik gaan een watergevecht houden binnenkort, tjonge, ik moet daar nog even een goede strategie voor bedenken, want het is een beer van een vent en dan heeft hij nog een goede worp over zich, en ik niet dus. We zullen een foto maken van de afloop. Wordt vervolgd.

Dikke knuf allemaal,

[Marjan Kroone]

05-06-2001
De eerste week van het nieuwe jaar zit er bijna op. Wij hebben de Gittegroep hier over de vloer. 11 man sterk. Wat weer een heerlijkheid! GEWELDIG! Ook zij zitten allemaal weer in heel diep in mijn hartje. Maar goed dat daar veel mensen in kunnen  .

Het geeft toch wel een geweldige input aan het project als je voor twee weken een aantal mensen krijgt die zo handig zijn. Er zitten zelfs mensen bij die ervaring hebben in het bakken van stenen, dus dat is fijn. Ook wordt er druk geverfd. De buitenkant van de toiletten en douches zijn al klaar.

Verder wordt Jetse super geholpen met het algemeen onderhoud. Dat is zohard nodig. Alles heeft ontzettend te lijden hier maar Jetse komt daar vrijwel niet aan toe. Als hij bijvoorbeeld een kapotte fiets repareert dan moet hij verzuimen op het labo. En wij werken gewoon 6 lange dagen per week.

Maar voor even is dat probleem opgelost. Daniel, Rene, Emil en Frank zijn bezig alle kapotte electriciteit na te kijken ( en geloof me dat is echt puzzelen hier), alle fietsen en de brommer krijgen een grote onderhoudsbeurt en ze helpen mee met de aansluiting van de generator op het labo. Al doet niemand verder nog iets de komende dagen, voor Jetse zijn deze weken niet meer stuk te krijgen. Hij voelt zich zo happy met deze handymen op bezoek.

Jos is de tegelexpert, dus die heeft alle losse tegels in de behandelkamer op de kraamafdeling er afgebikt en gaat rustig op zijn manier verder. Comlang – de plaatselijke expert – komt bezorgd aan Jetse vragen of het wel goed komt, want Jos smeert maar zo een dun  laagje cement op de muur en hij doet helemaal niets met de tegels. Nee Comlang, maak je maar geen zorgen. In Nederland doen we aan voorsmeren, komt allemaal goed en anders komen Jos en Ineke persoonlijk terug om de tegels opnieuw te zetten. Gerustgesteld dat hij niet persoonlijk verantwoordelijk wordt gehouden voor eventuele blunders loopt hij weer weg.

Martina heeft medische achtergrond, zij is accupuncturiste en helpt mij mee met de patienten. Ik ben echt een stuk sneller klaar nu. Martina meet de bloeddruk, deelt de medicijnen uit en alle oudjes met pijn krijgen zolang zij er is dagelijks een behandeling met acupressuur. Ze leert een familid op welke punten ze moeten drukken om de pijn te verlichten. Ik kreeg even voorgedaan hoe je PMS kunt behandelen en jawel, de hele avond trekt mijn baarmoeder samen! Ik leer hier weer nieuwe dingen en ga dit voor wat betreft het PMS zeker in praktijk brengen. Want ook hier hebben vrouwen dezelfde kwalen en zo niet nog meer als bij ons blanken. De huidskleur verandert de kwalen nl. niet. De levensomstandigheden hier voegen alleen nog een paar extra ziektes toe.

Esther is dierenarts en ook zij brengt haar medische kennis in. We hebben veel kinderen met ontstekingen die helemaal naar het bot zijn gegaan. Ze worden eindeloos behandeld maar het komt iedere keer weer terug. De bacterie is niet kapot te krijgen.

Esther weet gelijk te vertellen met welke medicijnen je dat goed kunt behandelen. Ik heb ze uiteraard niet, maar we gaan er naar vragen in NL. Ook hebben zij en Daniel deze week een kindje geadopteerd tijdens een van de werkbezoeken. Kleine David is superverlegen en durft ze niet aan te kijken. Maar mama is erg blij want haar man is overleden en als vrouw alleen heb je het hier niet makkelijk – geloof me. We zijn serieus aan het overleggen hoe je een goede input aan het gezin te geven. Dit gaat uitgebreider worden dan normaal, maar dat is goed. Ze hebben gelijk, het hele gezin moet ook dagelijk aan de vitamines en er is meer nodig om een menswaardig bestaan te hebben.
Het mooiste zou zijn als mama geen mannen meer hoeft te ontvangen voor een maaltijd.

Zaterdag gaat we ook beginnen met computerles op het Centre. Frank en Rina hebben verstand van computers en spreken ook nog de Franse taal, dus dat gaat wel lukken.

Salma, de verloskundige, is zo in haar nopjes! Als ze even tijd heeft tussen de patienten door dan helpt ze schuren. Sorry zegt ze op een gegeven moment, ik moet even kijken bij een vrouw die moet gaan bevallen. Mag ik mee? vraagt Martine. Ja hoor, de mazzelkont. Ze komen aan en het kindje wordt geboren. Voor hier een groot kind. 4 pond maar liefst.
Martine helemaal voldaan dat ze een Afrikaanse geboorte heeft gezien.

06-01-06
Ook gaan er natuurlijk iedere dag mensen mee op huisbezoek. Dat blijft toch een heel unieke manier om werkelijk te kunnen zien hoe de mensen leven en hoe ze werkelijk niets hebben. Geen kansen, totaal niet, zo werd vandaag weer geconcludeerd. Voor mij is er niets fijners als dat iemand een kind of een gezin adopteerd. Ik bezoek voornamelijk moeders en kinderen thuis waarvan de vader is overleden. Gewoon omdat deze vrouwen het moeilijker hebben. Ze hebben geen rechten, worden lastig gevallen door mannen en moeten dit wel toelaten omdat ze anders geen eten hebben. Ik zeg altijd heel plat: ze moeten met hun benen wijd voor een maaltijd. En dat is gewoon de realiteit.

Kiek is geinteresseerd in een meisje van 11 jaar wiens moeder 5 jaar geleden is overleden aan malaria. Zij woont met haar broertje van 9 bij de vader en ze gaan niet naar school. Werken op het land en het huishouden doen. Kiek vraagt of het een probleem is als ze naar school zal gaan. Ik laat het meisje zelf alles antwoorden geven. Nee, want ze kan het huishouden doen voor en na schooltijd. Dan vraagt Kiek wat er gebeurd als de vader overlijdt. Dan komen de jongens mij bezoeken, antwoord het kind eerlijk. Dit betekent dat ze dan vogelvrij is en verzekerd is van het feit dat ze gebruikt zal gaan worden. Met of zonder geweld, ze zullen haar nemen. Het is toch wel choquerend te merken dat een kind van 11 dit weet. Dit is wel het bewijs hoe gewoon en hoe geaccepteerd dit soort dingen hier zijn..

Ik vraag of ze ook uitgehuwelijkt is, nee, er is nog geen man om haar geweest.
Kiek vraagt zich af wat het nut is van naar school sturen. Ik leg haar uit dat als ze NIET naar school gaat, ze de rest van haar leven voor haar vader mag zorgen, daarna alleen zal wonen en kinderen zal krijgen van de mannen die ze wel moet toelaten omdat ze anders van de honger zal omkomen en bovendien geen bescherming meer geniet.
Gaat ze naar de lagere school dan zal haar leven dusdanig veranderen dat ze mondiger wordt en in ieder geval anders aan zal kijken tegen zaken zoals hygiene en noem maar op. Ze wordt een aantrekkelijkere bruid voor sommige mannen, ze kan rekenen en misschien op de markt spulletjes gaan verkopen. Doet ze ook nog de middelbare school en is ze erg gedreven, dan zal ze voor zichzelf – met hard knokken -  misschien een plaatsje kunnen veroveren als aide soignant op het centre, of in de huishouding bij iemand in de stad of wat dan ook. In iedergeval, indien ze een betaalde baan weet te vinden en ze heeft geen man, dan is dat minder erg. Dan heeft ze geld om een poort te kopen, zodat ze haar niet kunnen pakken en dan heeft ze geld om eten te kopen, zodat ze niet met haar benen wijd hoeft voor een maaltijd.

We hebben tijdens dit werkbezoek 3 vrouwen bezocht die alleen wonen en deze service verlenen. Kiek heeft de sterk ondervoede kinderen en ondervoede moeders gezien. Dit heeft verder geen woorden meer nodig.

Je kunt niet de hele wereld op je nek nemen. Je kunt niet in je eentje een heel land ontwikkelen.

Maar je kunt wel persoonlijk ervoor zorgen dat een kansloos gezin een menselijker bestaan krijgt.

Met een groep mensen kunnen we wel een kansarme groep mensen op kleinschalig niveau helpen en hoop op de toekomst geven.

Ik weet zeker dat ook deze groep weer zijn spin-off gaat krijgen voor ons project.

Allemaal een dikke knuf.

Ciao,

Marjan

[Marjan Kroone]

Column van 20 januari 2006
 
Nou daar zit ik dan, in mijn kloosterkamer! in Tanquieta, een column te schrijven.
 
Vroeger wilde ik altijd missiezuster worden, in Afrika. Met een paar mannenschoenen onder je bed, zei mijn moeder dan altijd. En laat ze nou toch nog gelijk krijgen ook!!
Nouja, bijna, Jetse heeft zijn sandalen onder zijn eigen bedje, want tweepersoonsbedden vind je niet in een klooster.
 
Ook in Benin doen we naast onze dagelijkse werkzaamheden nog wat aan vrijwilligerswerk. Voor Jetse betekent dit onder andere dat hij maandelijks het onderhoud gaat doen van het labo in Tanquieta (een katholiek missieziekenhuis met alles erop en eraan, maar zonder techische staf).
 
Zelf ga ik hier klein chirurgische ingrepen leren, maar de chirurg is in vergadering, dus kan ik ff deze column schrijven. Ze hebben hier namelijk telefoon en een eigen internetverbinding. Dus vanavond gaan we eens kijken hoeveel vlotter het gaat als je de lijn voor jezelf hebt.
 
Volgend weekeinde ga ik naar Cotonou om de container in te klaren. Het is niet leuk in Coto, gewoon altijd zo eenzaam, een vieze stad, mentaliteit totaal anders als in het noorden, maar goed, het moet gebeuren. En de eerste dag is altijd even feest.
 
Wel is het ontzettend fijn om EINDELIJK weer een pizza te kunnen eten. Ik ben zo vreselijk moe en heb de hele dag maar trek in eten, eet me ongans in alle buikvulling, droge stokbroden en restjes macronie, maar komgeen kilo aan. Alle energie wordt opgebruikt.
 
Gewoon weer Europees eten en ook naar de kapper. Heerlijk. Dat is wel fijn. Tenslotte is dan alweer 4 maanden alleen maar keihard werken geweest – met iedere dag een pasta met tomatensaus en een paar keer per week een eitje. Nee, een dagje Cotonou voor jezelf is best even fijn na zo lange tijd. Salades eten en een supermarkt bezoeken waar ze dropveters verkopen en marsen en magnums.
 
Het grappige is dat Jetse en Alexander met de jaarwisseling in Coto waren en Alex een totale cultuurschok onderging. Hij had wat snoepjes gekocht en Annegreet vroeg waarom hij niet meer had gekocht. ‘Ik wist het niet meer toen ik alles zag”, was zijn antwoord.
 
Alex had een beetje wezenloos door de supermarkt gelopen, zo van: is dat ook te koop? Ojee, dat is ook lekker! Wat hebben ze hier veel. Oja, dat bestaat ook. Maar uiteindelijk stond hij buiten met slechts vier dingen in een zakje. Twee nieuwe scrub washandjes en twee zakken snoep. De dure dranken die hij in oktober nog liep te bewonderen zijn gewoon in de schappen gebleven. Raar eigenlijk, dat zulke luxe dingen zover van je af komen te staan.
 
Deze week begonnen met het inwerken van Guinevievre op de poli. Ongelooflijk wat gebeuren er toch steeds een wonderen. Er komen dagelijks zoveel zieken dat ik het echt niet alleen meer aankan. Bovendien had ik steeds slapeloze nachten als ik dacht aan april, de maand dat ik alles alleen zou moeten doen, het labo + de patienten, terwijl Jetse in NL is. Dat is onbegonnen werk, maar wat moet je doen?
 
En wat gebeurd er? Een klein wonder.  Guinevievre – een super intelligente vrouw, die al jaren voor een buitenlandse organisatie heeft gewerkt als animatrice (voorlichtser ) = kwam zonder werk te zitten. Het project is opgeheven.
 
Zij iedere dag bidden : hoe kom ik nu aan een nieuwe baan, want de hele familie is afhankelijk van haar. Ik iedere dag bidden; hoe kom ik nu aan hulp voor april en voor Jetse als ik er zelf van de zomer niet ben. Want Jetse weet gewoon niets over de ziektesymptomen en medicijnen en ik wil de tent niet dicht hebben als ik weg ben. Vorig jaar zijn er een paar kinderen gestorven wat absoluut niet nodig was, gewoon omdat ik in NL zat.
 
Wij komen aan de praat en jawel, Guinevievre vind het super en ze doet het geweldig.
Iedere morgen is ze nog vrij, om het boek “where there is no doctor” in het frans te bestuderen. Ik ben zelf druk bezig allerlei protocollen voor haar te maken, hoe te handelen, wat te geven bij welke symptomen en werkelijk Guinevievre is voor het vak geboren. Ze verbind al tropische zweren en botinfecties alsof ze nog nooit anders heeft gedaan.
 
Het is nu even veel werk, maar loont straks de moeite. Vandaag gaat ze – samen met Nicaise – de poli doen terwijl wij in Tanquieta zitten. Acute gevallen stuurt ze door en anderen laat ze maandag terug komen, maar de simpele dingen zoals malaria, dysentrie en dat soort ziektes, die kan ze al goed herkennen door volgens het schema door te vragen en ze weet wat ze dan moet geven. Gisteren heeft ze haar eerste twee Hb-tjes geprikt en afgelezen op het apparaat van Anno. Dieu merci ! Alles komt altijd goed.
 
Deze week trouwens de eerste blanke behandeld. Jetse wilde hem 4 keer de prijs vragen, zoals ze ook doen in Tanquieta, maar dat heb ik niet gedaan. Hij is jong en doet een half jaar vrijwilligerswerk. Nou heeft hij wel een verzekering, maar wat een gedoe voor hem. Was hij op vakantie geweest, dan had ik het wel gedaan. Maar het was wel grappig om een blanke te zien zitten tussen 35 zwarte koppies.
 
Het weer is trouwens helemaal van slag. Ik weet niet hoe het bij jullie is, maar wij hebben nog steeds geen Harmattan. Iedereen zegt dat het regenseizoen niet goed is afgesloten. Dus wel stof, omdat het droog is, maar dat is van de weg. Maar geen Saharawinden. Ik denk pas een keer of 5 totaal. Vorig jaar zat het weken achter elkaar helemaal dicht met stof vanuit de Sahara. Zag je dagen de zon niet. Heel bizar, maar nu hebben we toch, als echte Nederlanders, wat te zeuren over het weer.
 
Nou dit was het eerst weer even.
 
Ciao vanuit de kloosterorde St. Jean de Dieu in Tanguieta.
 
Marjan
 

Vriendelijke groet,
 
Marjan     www.aktiebenin.nl

[Marjan Kroone]

zaterdag 14 januari 2006 vervolg Gittegroep

Zaterdags bezoek ik een andere quartier.
Daar woont Tenna Kouagou. Ze is VIJF jaar oud heeft 7 maanden geleden haar voet gebroken en kan de laatste tijd niet meer goed lopen. Tenna is niet bij Ineke weg te slaan. Ze is te somber en te serieus voor een kind van haar leeftijd.
Zelfs voor hier. Ik vraag waar haar ouders zijn. Haar moeder is weg – al 3 jaar – en een vader heeft ze niet. Maar – zo verteld Albert – ze heeft wel al een echtgenoot. Ik vraag de mari om naar voren te komen. Een man van ca. 30 jaar komt aanlopen en de kleine Tenna krimpt merkbaar in elkaar.
We lopen samen naar hun huisje. Tenna op de heup van haar echtgenoot. Ze kijkt ernstig naar ons, of we wel beseffen waar ze nu weer naar toe gaat.
Kunnen we dit kind helpen?
Nee denk je. De echtgenoot is alleen maar goed bezig dat hij al voor de kleine meid zorgt. Immers haar moeder is weggetrokken uit hun dorp.
Ik ga uit van het goede in de mens dus veronderstel dat hij haar niet zal ‘nemen’ voordat ze haar borsten heeft. Maar hoe dan ook, het is zijn recht haar bij zich te hebben. Hij heeft voor haar betaald.
KansLOOS dus op dit moment. KansARM als ze naar school gaat. Dan kan ze misschien uit haar isolement komen en wat plezier hebben met een vriendinnetje. Maar zeker zal ze er straks alles aan doen om HAAR kinderen wel naar school te laten gaan.
Je kunt niet de hele wereld op je nek nemen. Je kunt niet in je eentje een heel land ontwikkelen.
Maar je kunt wel persoonlijk ervoor zorgen dat een kansloos gezin een menselijker bestaan krijgt.
Met een groep mensen kunnen we wel een kansarme groep mensen op kleinschalig niveau helpen en hoop op de toekomst geven.
Ik weet zeker dat ook deze groep weer zijn spin-off gaat krijgen voor ons project.
Allemaal een dikke knuf.
Ciao,
Marjan

Vriendelijke groet,
 
Marjan     www.aktiebenin.nl
 
Wees de verandering die je in de wereld wil zien. (Gandhi)


Het wordt weer een lang verhaal dit keer. Annegreet zal ook een stukje schrijven over de twee bevallingen die zij heeft meegemaakt.

Maandag 23 januari 2006

 Vandaag een meneer met syfilis op de poli. Eerst moeten jullie weten dat dat ik sinds vorige week Guinevievre heb ingehuurd om met mij samen de poli te gaan doen, want ik red het echt niet meer in mijn eentje. Veel te druk. Nu we het samen doen zijn we nog pas om 8 uur s’avonds klaar. De zieken komen van heinde en ver.  In iedergeval, Guinevievre doet de poli in de prikruimte en ik heb mijn kamer waar we de donoren afnemen. De bewuste meneer wordt door haar opgeroepen maar hij legt uit dat hij denkt dat hij Fievre Thyphoide heeft en dus graag door de blanke vrouow zelf geholpen wil worden. Oke, ze laat hem zitten. Maar ik weet hier dus helemaal niets van, en als ik de volgende patient naar binnen roep komt hij dapper met mij meegelopen.   Bij de vraag wat de klachten zijn trekt hij zijn slurf naar buiten en aan de eikel + zijkant is gewoon een grote diep gapend gat. Twee zweren, die gelukkig pusvrij zijn, maar na doorvragen een supervoorbeeld van syfilis.  Ik zal dit ook even aan mijn assistente laten zien zeg ik tegen de meneer, want zij moet nog leren.  Guinevievre loopt met mij mee, ziet de piemel met de zweren en draait zich acuut om.  Aan haar gezicht is duidelijk te zien dat ze misselijk wordt en hier enorm van schrikt. Arme meid, ik had haar ook moeten waarschuwen. Als ze terug loopt zit haar sjaaltje scheef op hoofd en is ze gewoon verward. Jetse vraagt of het interessant was wat ze heeft gezien. Ze steekt haar tong uit.  Later verteld zij mij dat deze meneer niet door haar geholpen wilde worden omdat zij hem goed kent en dat nu dus alsnog gebeurd was wat hij had willen voorkomen.  Tja… het is niet anders.  In iedergeval, Jetse en ik hebben reuze lol als we thuis komen. We zien steeds de ontredderde Guinevievre voor ons, met haar sjaaltje scheef op haar hoofd van schrik.  Tenna KOUAGOU Het meisje van vijf dat al bij haar (toekomstige) echtgenoot woonde. Ik heb Albert vorige week heen gestuurd om een datum af te spreken waarop ik de oude wijze mannen van het dorp kan ontmoeten. Dan kan met hun doorgesproken worden waarom het belangrijk is dat Tenna evengoed naar school toegaat en als zij JA zeggen, dan heb je een goede controle dat de echtgenoot haar ook daadwerkelijk laat gaan.   Echter, Albert komt terug en zegt: haar man is gisteren gestorven. Doe niet zo raar, waaraan? Dat weet ik niet, heb ik niet gevraagd want ze waren bezig met de ceremonie, maar hij is dood.   Dit kan niet anders dan voorbestemd zijn. Eerst de ontmoeting van Ineke met Tenna. Ineke met haar behoefte om juist deze kleine meid te helpen, maar de onmacht omdat ze al bij haar echtgenoot woont.

Ik vraag Albert om een gezin te zoeken hier in Boukombe (controleerbaar voor mij), zoals het zijne, om Tenna te adopteren. Christelijk (dus tegen uithuwelijken), met een vader die meehelpt in het huishouden en met de opvoeding. Ontwikkeld (waarde van het naar school gaan beseffende), en met een mentaliteit waarbij ik niet bang hoef te zijn dat ene papa straks alsnog van zijn adoptiedochter gaat genieten. FSAB zal een bijdrage doen in het levensonderhoud en voor de kleding en scholing zorgen. Maar Tenna groeit dan wel op in een Afrikaans gezin en blijft behouden voor haar eigen cultuur.   Twee dagen later komt Albert me vertellen dat Sonia en hij de kleine Tenna willen adopteren. Hun familienaam is ook KOUAGOU en ze hebben zelf al 3 kleine kinderen en een half zusje + een nichtje dat bij hen woont. Geregeld. Nu nog toestemming van de overgebleven familieleden en de sage’s van het dorp. Afspraken worden gemaakt en verhaal wordt vervolgd.

Voor Tenna is de dood van deze man een wereld van verschil voor haar toekomst. Dit wil niet zeggen dat alles koek en ei wordt. Wij kunnen haar geen betere toekomst geven, iedereen moet zijn eigen leven inrichten en hard werken om die kansen te benutten die aanwezig zijn. Maar een grotere kans dan deze krijgt ze vast niet meer.

Ciao, Marjan

Afgelopen zaterdag heb ik twee bevallingen meegemaakt. Ik had Salma gevraagd of ik er een keer bij mocht zijn en zaterdagmiddag kwam er iemand aan de deur om mij op te halen. Bij de maternité aangekomen lagen er twee vrouwen. Salma en haar collega Celine waren al druk bezig met de voorbereidingen voor de komende bevallingen.

Wat ik in de uren daarna heb meegemaakt, heeft diepe indruk gemaakt en is een ervaring om nooit te vergeten. Als vrouw heb ik wel een paar keer gedacht…..als ik toch zo moest bevallen, nou dan bedacht ik mij nog wel een paar keer…..!

De eerste bevalling verliep vrij normaal en snel, maar jullie moeten beseffen dat middelen en ruimte erg beperkt zijn. Terwijl de eerste vrouw lag te bevallen lag de tweede vrouw er nog gewoon naast….zonder scheidingswand of een soort gordijn, er is geen privacy bij. Daarnaast zijn de vrouwen helemaal alleen en gaat het er onpersoonlijk aan toe, dit door de gebruiken van de Somba’s, vaders zijn taboe.

De eerste vrouw beviel van een gezonde ‘stevige’ meid van 3,5 kilo. Nadat de navelstreng was doorgeknipt, werd het kindje meteen meegenomen en op een oude roestige tafel met onderleggers schoongemaakt. Nadat ze was aangekleed met een rompertje en een mutsje werd ze in een pagne gewikkeld en daar lag ze..... Salma was ondertussen weer bezig met de moeder. Ze drukte met enorme kracht de buik van de vrouw in (ik stond er geloof ik met open mond naar te kijken) en even later kwam de placenta eruit. Het zag er erg pijnlijk uit….Daarna kreeg ze een nachtjapon aan en liep ze helemaal alleen naar de ziekenzaal. Het kindje lag daar maar op de tafel, terwijl Salma en Celine alweer bezig waren met de tweede bevalling. Ik heb het kindje maar even opgepakt en vertroeteld…..

De tweede bevalling was gecompliceerder. Het kindje wilde er niet uit, dus Celine ging op het bed, boven de vrouw staan, om vervolgens met haar handen het kindje eruit proberen te drukken. Dit was nog niet voldoende, dus moest Salma de vrouw in knippen. Daarna kwam het jongetje eruit. Hij was gezond en woog 2,5 kilo.

Salma gaat heel nauwkeurig en goed te werk. Hygiene, liefde voor het kind en de moeder zijn hier echter onbekende begrippen en alternatieven voor maatregelen als ‘buikdrukken’ zouden erg goed zijn voor hier!

Voor Salma zou het een goede ervaring zijn om verloskundigen in Nederland aan het werk te zien. Want als zij met haar eigen ogen geconfronteerd wordt met de enorme verschillen, weet ik zeker dat zij de opgedane kennis uit Nederland zal toe passen in de kraamkliniek van Boukombé! Ook al zal ze nooit de middelen hebben zoals we die in Nederland in overvloed hebben, alleen de manier van werken zal voor haar een enorme verrijking zijn.

Annegreet

[Marjan Kroone]

Twee weken geheel in het teken van de container.

 Beetje agenda / dagboek bijgehouden.

Gelukkig slechts vijf dagen in Cotonou hoeven te vertoeven om de container binnen te halen

Zondag 29 januari
S’middags komen we aan. Albert is mee om mij te helpen boodschappen te doen voor de nachtwachten. Pepperspray, styletto’s en dat soort ongein. Dit omdat er nu 2 keer een nachtwacht is overvallen in Boukombe in een paar weken tijd. Het zal wel net als in Nederland zijn, van die bendes die door het land trekken. Maar de nachtwachten willen wapens en ik heb geen tijd voor dit soort boodschappen als ik met die container bezig ben. Daar heb ik alle tijd en energie voor nodig.
 
S’nachts wordt ik gelijk ziek. Dat vieze Codiam, de lange reis, het vochtige klimaat. Altijd komt die grote eenzaamheid terug van de eerste maanden dat ik hier – echt helemaal alleen - heb gevochten voor dat begeerde Accord de Siege. Het is iets traumatisch geweest en ik wil dan ook geen dag langer in het zuiden blijven dan nodig is. Desolate, dat voel ik me in Coto, ondanks alle lekkere dingen die je er kunt krijgen.

Maandag 30 januari:
Bezoekjes  aan een aantal hoge piefen en vergadering op Ministerie de Sante.

Dinsdag 31 januari.
Eindelijk naar de kapper. Een echte kapper, een francaise die in Cotonou alle blanken bedient. Ik ben al 1,5 jaar op de hoogte van haar bestaan maar durf steeds niet heen te gaan. Ze is voor ex-patriots en toeristen en die hebben een giga salaris, dus ver boven mijn budget is het zeker. Ik ga zitten zonder naar de prijs te vragen. Dit wil ik echt niet weten. Dan loop ik vast de deur weer uit omdat het zonde is van het geld. Omdat er zoveel anders voor gedaan kan worden Ze geeft me een echt kopje koffie en alles is prachtig Europees ingericht. Wat ik wil? Alles eraf, kort, stiekels met een paar lichte lokjes bovenin.Geen idee wat mode is in NL, interesseert me ook niet. Ik zie alle krullen op de grond vallen en krijg toch wel wat pijn in mijn buik. De echte buikpijn komt echter opzetten als ik vraag wat ik moet betalen. 68 EURO! Wat goed dat ik dit niet van te voren heb geweten. Geen wonder dat ze op zondag en maandag gesloten is! Maar het lijkt weer op oude Martje, alleen een beetje grijs. Jetse zal het leuk vinden. Hoe ik het bij moet gaan houden? Daar ga ik later wel over nadenken. Dit is de echt Afrikaanse strategie. Ik leef nu en over 2 maanden kan ik wel dood zijn. Infection general zeggen ze hier als je koorts krijgt en dood gaat en men weet niet waaraan. Nou dan heb ik in ieder geval een kort koppie.

Woensdag 1 februari:
Alles verloopt best wel voorspoedig, maar vanmiddag werd ik serieus ziek. Overgeven van vermoeidheid, mijn linkerarm wil helemaal niets meer, behalve ontzettend pijn doen (gelukkig moet ik met rechts handtekeningen zetten  ). Ik ben niet in staat auto te rijden. Kan mijn arm geen 5 centimeter omhoog inkrijgen. S’avonds belt Jetse vanuit Nadoba – en hij wil direct zaterdag met Comfort Lines komen naar Coto komen om de auto zondag zelf naar huis te rijden. Ik zie wel. Komt allemaal goed, maar als ik eerder weg kan, dan vertrek ik, PUNT.

Donderdag 2 februari.
Ik mag om 18 uur nog een nieuwe stapel papieren invullen en JAWEL, de container mag morgen in de loop van de dag de haven uit. Het is toch maar weer giga soepel gegaan. Het transportbedrijf staat al klaar, alle papieren zijn geregeld, alle betalingen gedaan, dus ik kan naar huis. Wat is het toch belangrijk dat je de juiste mensen kent.  

Vrijdagavond 3 februari.
Ik heb mijn auto volgeladen, Chimene, Salma en Albert reizen met me mee terug. Iedereen heeft inkopen gedaan, dus ik ben VOL zeg ik. Maar in Allada wil Chimene nog zo graag 50 liter rode olie meenemen. Ze mist de olie uit het zuiden zo ontzettend zegt ze, terwijl ze me lief en vragend aankijkt.  Het lijkt wel of Hedwig voor me staat!

Chimene, jij mist de olie van slecht 600 km verderop? Wat denk je wat ik wel niet mis uit Nederland? Ik ben totaal ontheemd met alles, er is NIETS dat ook maar op mijn land of onze eet gewoontes lijkt! Zo hadden deze drie mensen het nog niet bekeken. Maar maman is lief, dus we gaan taxibrousse spelen en gooien de jerrycans op het dak. Rustig rijden, niet harder als 90 km/u want er komen ook nog 40 ananassen bovenop als we in Sehoue zijn. Iedereen wil ananas voor zijn vrienden en familie meenemen.

Onderweg zien we 4 ongelukken met een vrachtauto. Taxi brousses totaal geplet door het camion. Het is echt een gevaarlijke reis, iedere keer weer. Als er een benzinetank verongelukt is dan plunderen de mensen deze direct. Ze komen van 10 km ver op hun fiets over de snelweg met lege jerrycans om ook wat brandstof te winnen.

Maar het is ook niet gek dat er zoveel ongelukken gebeuren. Al die randdebielen die steeds inhalen als je totaal geen zicht hebt. Ik rijd gelukkig zelf en ben me terdege bewust van het feit dat ik maar een leven heb hier op deze aarde. Geen uitspraken van “ Als God het wil dan kom ik veilig thuis”. Nee, zelf ook een beetje of twee mijn best daarvoor doen. Rustig kachel ik verder en kom keurig zo rond 17 u 30 uur aan in Boukombe.

Eerste stop bij het Centre. Iedereen komt aanlopen en bewonderd mijn haar. Het blijkt dat Jetse al heeft verteld dat ik gekortwiekt ben. Nu ben ik net een echte meneer  lacht Guinevievre. Daarna thuis direct mijn bedje in en de arm in de mitella voor een paar dagen verplichte rust gedurende dit weekeinde. Nou dat is erg moeilijk voor deze dame. Het prikkelt in mijn lijf omdat ik wat wil doen. Alsof de zenuwen door mijn arm vliegen.  Ik kan me niet ontspannen. Een mens steekt raar in elkaar. Afkicken heet dit.

Zaterdag 4 februari
Strenge controle van Alex en Jetse opdat ik dit weekeinde werkelijk NIETS doe. Maar ik mag s’morgens  gelukkig wel de douane-ontvangst regelen in Boukombe zodat de meneer goed meewerkt als de container aankomt. Dat is dan ook het enige dat de heren me toestaan te doen. S’middags lekker in mijn uppie 2 video’s kijken. Wat een kalme dag. Dit is echt maanden geleden. Ik kan me het niet herinneren dat ik sinds ik terug ben uit Nederland (oktober 2005) een middag helemaal alleen en voor mezelf heb gehad. De ideeen om geld te verdienen voor het Centre schieten als paddestoelen omhoog in mijn hoofd, omdat ik weer wat uitgerust raak. Enthousiast begin ik alles te noteren.

Zondag 5 februari
Geen kerk vandaag, gewoon te moe. Moe van het niets doen gisteren. Het netwerken, de reis, het kostte allemaal zo ontzettend veel energie, het heeft me even helemaal leeg gemaakt. Maar zoiets gaat niet ongemerkt voorbij in Boukombe, dus s’middags komt een delegatie van de kerk – inclusief de dominee – op bezoek om te bidden voor lichamelijke en geestelijke kracht voor maman.

Ik vertel dat de container morgen aankomt en de dominee begint gelijk een giga gebed opdat de reis goed zal verlopen. Nou het heeft geholpen, de container arriveert s’nachts om twee uur in Boukombe en de chauffeur meldt zich uiteraard netjes aan de poort. Hij is er trots op dat hij midden in de nacht een hem onbekende piste heeft durven nemen. Ook heeft hij in 3 dagen en nachten rijden slechts 3 uur rust gehad. Nou daar kun je trots op zijn!

De hond stopt niet meer met blaffen – zoveel volk over de vloer midden in de nacht – en de camion moet ook weer keren en terug naar het centre. Dus iedereen is goed wakker, ook Annegreet en Alexander. Van de opwinding kunnen we haast niet meer slapen.

Maandag 6 februari
Om 6 uur ons bed uit om op tijd te kunnen beginnen. We zien het gevaarte staan achter het Centre. WAT EEN GROOT DING. Het is toch echt een wonder dat de reis zo voorspoedig is verlopen. Als Alex de container ziet staan vraagt hij: Waar blijft nou die bidsprinkhaan? Ik snap echt niet wat hij bedoeld. Hij antwoord: De dominee We mogen toch wel even bedanken dat dit ding is aangekomen !!  Dit is lastig. Bernard draagt nu de rest van zijn leven de naam bidsprinkhaan .

Weeshuis en container – hoe het ook kan gaan:
Er is in juni 2005 een container hulpgoederen verstuurd vanuit Frankrijk voor het weeshuis alhier – en die is nog steeds niet op plek van bestemming. Een frans echtpaar dat 3 maanden is gekomen om te helpen in het weeshuis en de container uit te ruimen is in plaats daarvan al ruim 2 maanden aan het ploeteren om dat ding naar Boukombe te krijgen. De goederen staan gewoon in de haven en hun 3 maanden vrijwilligerswerk zijn bijna om. Frustrerend.

Goed, voor wat betreft Aktie Benin. De rest van de week is uiteraard benut om – naast het gewone werk – de  buro’s en kasten in elkaar te zetten, de medicijnen te administreren en alles een beetje op de plek te krijgen. We behandelen deze week alleen spoedgevallen en de mensen die 10 km of meer hebben gelopen en dus weer terug moeten diezelfde dag. Je moet ergens een grens trekken en voor ons is dat minimaal een Pieterpad etappe of meer . Alleen aten wij ons tijdens het lopen rond aan sandwiches met kaas en gebakjes en andere lekkere dingen en deze mensen vragen bij aankomst of ze misschien wat water kunnen krijgen. Heel vervelend, de eerste die komt heeft “maar” 8 kilometer gelopen, dus die moet weer naar huis of naar elders. Nee, hij komt terug bij de blanke zegt hij tegen Guinevievre. Want de blanke is er voor ons, zij zal ons altijd helpen, ook als het moeilijk is. De blanke kent onze problemen. Oke, dan maandag terugkomen.

Parc de Pendjari:
Annegreet en Alexander zijn dinsdag vertrokken om de laatste interviews met de kinderen in het blindeninstituut CAMA te doen en woensdag gaan ze voor enkele dagen naar Parc de Pendjarie om leeuwen en olifanten te spotten. Deze dagen hadden ze al een paar maanden geleden gereserveerd voor de vakantie, dus dat moest gewoon doorgaan vonden Jetse en ik. Dat die container nou toevallig pas deze week is gekomen is vet pech. We hopen dat ze veel leeuwen en olifanten zien, want dat zijn toch wel heel imponerende beesten. Volgende week gaan A+A de dozen administreren in het magazijn. Zodat we in een excelbestand kunnen kijken waar een bepaalde doos staat.

De rollators
Deze zijn een GIGA succes. Iedereen die op de poli komt en slecht ter been is krijgt zo’n ding. Ze lopen er mee weg alsof ze nooit anders hebben gedaan en men is zo blij. Ik heb gezegd: “op is op” en dan zoeken we gewoon weer nieuwe in Nederland voor de volgende container. Mensen komen terug aan de poort om te bedanken, gaan naar de burgemeester en andere hooggeplaatste mensen om te laten zien wat FSAB wel niet heeft meegenomen voor de oude mensen die slecht ter been zijn. BEDANKT voor die dingen uit de container van 2005 ! Bedankt Gitte en Ineke dat jullie ze hebben nagekeken en in elkaar gezet! Dit zijn van die klusjes waar wij dus niet aan toe komen.

Tenna Kouagou
Ineke en Jos, het spijt me ontzettend, maar ik heb echt geen tijd gehad om naar Tenna en de dorpsoudsten te gaan. Dat gaat ook volgende week gebeuren. Ik stuur Zaterdag Albert heen om aan te kondigen dat we maandagochtend langs komen om te praten.

Lieve mensen, DANK, DANK, DANK aan iedereen die op welke manier dan ook heeft meegewerkt aan de container. Het is gewoon geweldig wat we hebben ontvangen. Een groot Sinterklaaspakket. Jullie kunnen niet beseffen wat dat doet met het hele project en met de bevolking, als ze zien dat er zo goed voor hen gezorgd wordt vanuit Nederland. Zondag zal wel een lange zit worden in de kerk.

Foto’s van de container volgen later op onze site, want mijn toestel is kapot, dus ben ik afhankelijk van Annegreet.

S’avonds moe maar voldaan in ons bedje, vraagt Jetse: En, wat vind je nu het allerfijnste van wat er is meegekomen in de container? Het eten voor onszelf, antwoord ik zonder ook maar een moment te aarzelen.

Dikke knuf,

Marjan

[Marjan Kroone]

Zaterdag 10-02-2006
Er komt een zeer arme familie aan de poort met een jongetje van ca. 4 jaar oud die puur bloed plast. We zijn gesloten, maar wat doe je? Jetse bekijkt het urinesediment, maar geen Bilharzia te bekennen (vaak de oorzaak van bloedplassen hier). Wel stampvol cylinders, ery’s, eiwit en andere tekenen dat de nieren echt ernstig beschadigd zijn. We vragen aan de ouders van hoe of wat (slaag gehad ofzo) maar ze weten van niets. Gisteravond was het zomaar begonnen. Wat moet ik doen? Geen dokter, maar ook geen bacterie te bekennen. Dus overleg niet mogelijk en in principe geen antibiotica nodig. Maar ter voorkoming van een ontsteking besluit ik toch maar wat te geven.

Echter wat te doen tegen zoveel eiwit en het inwendige bloeden?  (Meer dan 10% van zijn urine is klinkklaar bloed) Ik sla mijn homeopatieboek er maar op na en ben toch blij dat van alle markten een beetje thuis te zijn. Apis en Canth besluit ik te geven. Oke, de jongen gaat naar huis en zal maandagmorgen terug komen voor controle.

S’nachts komt toch de twijfel of we hem toch niet beter naar Tanquieta hadden kunnen brengen. Ik heb gedaan wat ik kon doen, maar dat is zo beperkt. Zondagavond maak ik mezelf wijs dat de kleine vast al doodgebloed is voordat hij ook maar op controle kan verschijnen. Waarom heb ik hem niet naar Tanquieta gebracht? vraag ik mezelf vertwijfeld af. Maar een wonder, maandagochtend staat hij op de stoep en zijn ouders zijn heel blij want volgens hen is het bloeden helemaal gestopt. Nou, microscopisch gezien nog niet, maar inderdaad het eiwit gehalte en de rest, het ziet er allemaal stukken beter uit. Hij gaat genezen.

Ik geef nogmaals de medicijnen en vraag om donderdag terug te komen. Donderdags is zijn urine zo schoon als water. Christine en Serena THANKS! Enne, willen jullie a.u.b. HEEL VEEL Carb-V meenemen in april? Dat is namelijk helemaal op. Ik pik nu gewoon wat uit jullie eigen voorraad in mijn pharmacie.

Maandag 12-02-2006
Deze morgen vertrek ik met Albert naar het dorp van Tenna KOUAGOU om met de dorpsoudsten over haar toekomst te praten. Het is een zeer vruchtbaar gesprek en iedereen is blij voor Tenna. Ik zou vorige week al komen, maar daar was geen tijd voor en aangezien haar vader weer eens weg is voor onbepaalde tijd, had een van de dorpoudste de kleine meid  zolang bij hem in huis genomen, in afwachting van de blanke die zou komen. We spreken alles goed  door en krijgen fiat om haar mee te nemen om – namens FSAB – bij Albert en Sonia te gaan wonen. Tenna zegt niets en kijkt argwanend als ik haar gebaar om bij me te komen zitten achterop de brommer. Wat zal er door zo’n koppie heen gaan, als je zomaar met een blanke meemoet naar een ander dorp om daar te wonen?  Ze kijkt me zeer indringend aan met haar grote ogen. Gelukkig wordt ze van te voren nog even gewassen, maar ik zie de grote schimmelplekken op haar hoofd en als we thuis zijn ontworm ik haar eerst en ga op zoek naar medicijnen en  een doos kleren, speelgoed en zeep et cetera om mee te geven.

Albert verteld dat Sonia en hij hebben besloten dat Tenna een Christelijke naam zal krijgen en dus in het vervolg Esther heet. Oke, het is jullie kind en Esther vind ik een erg mooie naam. Dus op haar geboorte-akte - die we nog gaan aanvragen - laten we opschrijven dat ze Esther Tenna KOUAGOU heet.

Albert brengt eerst de spullen naar huis en neemt zijn dochtertje Floresse mee om haar nieuwe zusje op te halen. Een klein wonder in mijn ogen, maar Floresse aarzelt niet, zegt het een en ander tegen Esther in het Ditamari en neemt haar bij de hand. Samen lopen de meiden het terrein af naar de moto toe, wat een ontroerend moment.

Esther loopt echter erg moeilijk en heeft duidelijk veel pijn in haar been en heup, daar moeten we nog een oplossing voor vinden, maar dat komt later. Eerst moet ze gaan wennen aan het wonen in een gezin met een vader en moeder met een aantal broers en zussen. Dat komt vast wel goed. Albert is ervan overtuigt dat ze binnen een maand zal praten. Ik ben benieuwd.

Woensdag 15-02-2006
Mijn vijftigste verjaardag. Om half twee s’nachts worden we wakker gemaakt door een enorme regenbui, die maar liefst VIJF uur duurt. Niet normaal! Wat is er toch met het weer aan de hand? Het water klettert op het dak en ik ga mijn bedje uit om naar buiten te kijken. Een grote vieze modderpoel. Dit kan toch niet waar zijn. Dan toch minimaal sneeuw op mijn verjaardag, maar geen regen. Maar nee, later hoor ik van iedereen dat het een heel mooi kado is, regen voor de mango’s.
 
We hebben besloten dat we deze dag “vrij” zijn, dus gesloten. Maar echt “vrij” zijn dat kan hier absoluut niet, dan moeten we naar Togo, minimaal, daar kent niemand ons – in ieder geval niet voor ons werk. Of naar het Parc de Pendjari, maar dat kost teveel geld. Jetse wil daar dolgraag een keer naar toe, dus als er nog mensen deze kant opkomen die het park willen bezoeken en Jetse vrij willen houden. Ik vind dat hij het verdiend. Die gozer werkt zo hard.

Maar goed, we gaan we dus toch maar op pad voor de Stichting. Zeker niet thuis blijven want daar heb ik nooit rust. Iedereen komt met zijn problemen. S’morgens vroeg vertrekken we naar Koronthiere, om kennis te maken met de nieuwe verloskundige en medicijnen af te geven ter ondersteuning voor haar werk en dat van Christophe, de infirmier die daar werkt.

Daarna door naar Sonta om alvast 10 van de 40 dozen met schooltassen heen te brengen, die met de container zijn gekomen. De kinderen zijn werkelijk door dolle heen als onze auto stopt. Niet meer in het gareel te houden. De leraren willen graag dat we zo spoedig mogelijk de andere 30 dozen komen brengen, zodat de tassen kunnen worden uitgedeeld. Nee dat gaat ECHT niet, sorry, daar ontbreekt de tijd voor. Maar ik zal voor de grote vakantie nog 20 dozen brengen en dan in oktober kom ik met de laatste 10 dozen en gaan we ze uitdelen aan de kinderen van het nieuwe schooljaar.

Wat zou ik toch graag twee meiden uit Sonta bij ons in het internaat nemen volgend jaar. Maar ja, dan hebben we 4 jaar lang 1200 EURO nodig en dat zie ik zo gauw nog niet gevonden worden.

Sonta is zo speciaal voor me. In februari 1999 was daar nog niets en in december 1999 zijn we begonnen met onze school. En moet je zien wat er nu staat! En ook nog volledig geintergreert in het Beninse schoolprogramma, met salarissen betaald door de staat. Heel Sonta heeft een lift gekregen en bij wijze van spreke een plek op de kaart verdiend.

Maar goed, dromen mag je houden, dus ooit komen er twee meiden uit Sonta bij ons wonen. Ooit vinden we daar geld voor. We vervolgen onze reis naar Tanquieta om even lekker te eten en daarna door naar Natitingou, waar 5 door FSAB geadopteerde kinderen wonen. Ik heb echter steeds geen tijd om hen op te zoeken als we in Nati zijn. Annegreet is deze week nog hier met haar fototoestel, dus daar moet even gebruik van gemaakt worden. Het is al wat later in de middag, wat betekent dat we er slechts vier kunnen opzoeken, maar dat is in iedergeval wat. Daarna gauw de piste over om voor het donker thuis te zijn.

Echter ’niets’ doen voor mijn lijf is altijd een reden om vervelend te gaan doen. Door de moeheid steekt die verrekte ringworm alweer een tijdje de kop op. Hoe kom je daar toch fatsoenlijk van af? Ik smeer me wezenloos, maar zodra ik moe ben komen de rondjes weer te voorschijn.  Echter wat erger is, deze dag begint met pijn links bovenin mijn rug. Vooral met diep ademhalen. Ik wil dit niet geloven en doe het af als een beetje pijn, maar als we eindelijk weer thuis zijn kan ik echt niet meer lopen. Ademhalen gaat bijna niet meer. Alsof er een band over mijn linkerlong zit die aangesnoerd wordt. Ik raak helemaal in paniek, wil een dokter die me onderzoekt, maar waar vind ik die? Rustig Mar – maan ik mezelf kalmte toe - wat geef je mensen die zo een enorme pijn hebben bij het ademhalen? Doxycycline. Jetse moet van mij naar de apotheek, doxy ophalen. Ik neem de pillen en jawel, s’morgens vroeg neemt de pijn wat af en kan ik weer op mijn rug en linkerzij liggen. Gaande weg de donderdag gaat het veel al beter, gelukkig maar want morgen gaan we in Tanquieta werken. Vrijdags is het echt bijna over. Leve de antibiotica!  Nu nog netjes mijn kuur afmaken. Ik denk dat iemand een vieze bacterie in mijn longen heeft geblaft. Nou ja, dat hoort er ook bij. Als jullie toch eens wisten hoeveel ontzettend vieze mensen ik behandel.  Soms te ranzig voor woorden.

Vrijdag 17-02-2006
We zitten weer in Tanquieta. Heerlijk, wat een ontvangst! En even niet zelf de verantwoording over alles wat er gebeurd. We werken hier, maar toch is het alsof we vrij zijn. Of we op vakantie zijn. Moeilijk uit te leggen, tenzij je de grote verantwoording en werkdruk kunt begrijpen die we continu hebben. Steeds weer ligt de eindverantwoording eigenlijk bij mij. En hier NIETS. Gewoon lekker leren en meelopen met kundige artsen. En Jetse gewoon lekker hobbyen met apparatuur zonder gestoord te worden. Iedereen komt naar Jetse toe om te vertellen hoe blij ze zijn met de gerepareerde apparaten van de vorige keer.

We hebben N’Coa SIMBOLA meegenomen voor een vervolgkuur. Ik breng haar naar de pediatrie. Florent en de kinderarts zijn het nog niet helemaal eens over de vervolgbehandeling, maar ze gaan haar onderzoeken en dan hoor ik het wel.

Ik bespreek gelijk Esther haar heup. Ze moet de volgende keer meekomen en dan gaan we rontgenfoto’s maken. Af en toe komt er een orthopedist over uit Italie en die zou dan eventueel – als Florent en of een van de dan aanwezige vrijwilligersz het zelf niet aankunnen – Esther in de toekomst kunnen opereren. Oke, gaan we regelen in maart.

Florent vraagt me om zaterdagmorgen om 8 uur op de OK te komen. Maar - antwoord ik heel timide -  ik wil alleen ‘petit chirurgie’ leren. Geen grote dingen. Nee, kom nou maar naar de OK, zegt Florent - We gaan een paar operaties doen die heel interessant zijn voor je. Ik zeg oke, maar vraag me ondertussen bezorgd af of ik niet over mijn nek zal gaan of flauw zal vallen. In Nederland deed ik de TV op een andere zender bij het zien van een operatie. Alhoewel dat pas is gekomen na al mijn eigen operaties. Maar goed, morgen schrijf ik verder om jullie te laten weten hoe het was.

Zaterdag 18-02-2006
Gael, een Belgisch die hier stage loopt voor drie maanden heeft vandaag ook OK-dag. We kunnen leuk met elkaar, ze is besmet met het Afrikavirus en wil  - als ze volgend jaar klaar is met haar verpleegkunde-opleiding - zeker terugkomen om hier weer te werken. Het blijkt dat Gael tijdens deze drie maanden stage slechts twee dagen wat anders heeft gedaan dan werken, een dagje Parc de Pendjari en een dagje waterval. Dus zondagmiddag nemen we haar mee naar Sonta om nog 10 dozen schooltassen af te geven die we mee hebben genomen. We gaan dan wel weer over Tanquieta terug, dan is ze terug voor haar werk maandagochtend en ziet ze toch nog wat van de omgeving. Ze vertrekt nl. 1 maart weer naar Belgie, dus we zien elkaar voorlopig niet meer.

Gezellig keutelend vertrekken we met zijn beiden naar het bloc d’operatoire. Gael is daar al goed bekend en we hijzen ons samen in onze groene kleding en gaan op zoek naar passend schoeisel. 8u 10 begint de eerste operatie. Dr. Florent is heel vaak alleen, maar vandaag heeft hij weer buitenlandse hulp gevonden. Heel bizar, maar zelfs de zwarte dokters die hem helpen komen voornamelijk uit het buitenland en niet uit Benin zelf. Het is zeer moeilijk om Beninse artsen hier in het noorden te krijgen, laat staan te houden. Maar goed, voor Florent, wat betreft de operaties, vandaag een rustige dag.

Om kwart voor negen ben ik ondertussen zo misselijk van de geur van verbrand vlees dat ik vrees dat het niet goed gaat komen. Vertwijfeld vraag ik aan Gael waar het toilet is. Belachelijk maar binnen 45 minuten hang ik al boven de pot! Het lucht wel enorm op en hevig transpirerend besluit ik een flinke meid te zijn en weer naar binnen te gaan.

Het is geweldig interessant en inderdaad er zijn een paar handelingen bij die inderdaad zeer handig voor mij zouden zijn om te leren. Bij een oude vrouw haalt Florent bijna 800 ml vocht uit haar long en je ziet haar ademhaling zichtbaar opknappen. Bij een klein meisje lukt het niet omdat er allemaal klonters meekomen in het longvocht, die dus de naald steeds verstoppen. Het kind gilt van de pijn en angst, maar Florent blijft haar geruststellen. Ik weet niet hoe het in NL gaat, maar het gaat hier zonder verdoving.
Ook tijdens de operatie wordt er regelmatig iemand wakker en dan spuiten ze gewoon wat bij. Steriel werken blijkt hier echt onmogelijk. Ze doen hun best, maar vrijdag en zaterdag hadden we behoorlijk last van de Harmattan, dus je ziet het zand en stof in de lucht zweven in het onbarmartige licht van de operatielampen.
Bij 4-5 kinderen per dag wordt hier (gedeeltelijk) een ledemaat geamputeerd of botten uitgeschraapt omdat een wondinfectie zich heeft uitgebreid tot diep IN het bot. Dat soort infecties zie ik zelf ook heel veel bij ons in Boukombe. Ik heb gemiddeld altijd 4-5 kinderen onder behandeling met lelijke wonden met afgestorven huid en gaten van een paar centimeter diep het vlees in en waar de bij ons aanwezige antibiotica niet bij helpt. (Dus moet ik Clindamycine hebben, dat wordt hier nog niet gebruikt, maar dat schijnt enorm duur te zijn.) Bij een jongetje wordt de wond helemaal opengesneden, schoongemaakt en volgespoten met antibiotica voordat de incesie netjes wordt gehecht. Dit schijnt de beste manier te zijn om te voorkomen dat de bacterien in de botten dringen. Wat heb je hier toch een gore wonden. Ik maak me een beetje zorgen om een plekje op Jetse zijn been dat maar niet dicht wil en al twee weken ontstoken is. Hij is aan de antibiotica, maar het helpt niet. Dat is vervelend, want hier heb ik geen trek in.

Er is een jonge kinderarts uit Kameroen te gast, Marius, die voor een paar weken meehelpt, maar ook nieuwe dingen leert. Zo zijn er twee kinderen waarvan de onderbenen volkomen naar elkaar toe gegroeid zijn en ze hebben dikke knieen en vrijwel geen onderbenen. Florent doet de knie-operatie links voor en Marius mag de andere kant doen onder zijn supervisie. Ondertussen legt Florent me uit dat het eerste kind mazzel heeft omdat het probleem NIET veroorzaakt is door polio en ik kijk hoe verschillende pezen worden doorgesneden en op een andere manier met het lichaam verbonden. Het tweede kindje is wel een poliogeval en er wordt flink getrokken en gewezen op allerlei verschillende aspecten van de zenuwen die ik als leek echt niet kan onderscheiden. Maar omdat Florent volgens mij niet verder gaat met opereren voordat ik het goed heb begrepen knik ik braaf van ja. De kinderen krijgen later gips om beiden benen en iedere drie dagen wordt dat vervangen om de benen steeds 5-10 graden verder in de juiste positie te buigen.

Florent verteld me een ervaring met goedbedoelde hulp die verkeerd uitpakt en het is zo herkenbaar voor me!

Een aantal jaren geleden was er een chirurg die voor hem enkele van deze operaties uitvoerde. Hij strekte de benen direct in de juiste – helemaal rechte - positie bij het plaatsen van het gips en toen Florent opmerkte dat dat echt niet kon en gevaarlijk was werd hem verteld dat hij niet bang hoefde te zijn. Florent was slechts een chirurg uit de brousse, maar de chirurg, hij wist heel goed wat hij deed; zo werd hem verteld. 10 Dagen later kon hij enkele benen met necrose amputeren.

Dit is een afschuwelijk verhaal, maar voor mij een bevestiging dat ik niet de enige ben die soms te horen krijgt hoe je dingen moet doen van stuurlui aan wal die het zo goed denken te weten, terwijl ik – met mijn slechts zeer beperkte ervaring van 7 jaar werken voor en 1,5 jaar wonen in Benin – al bij voorbaat zeker weet dat het lariekoek is wat ze vertellen. Maar ik gedraag me op dat moment als een echt negertje. Knik netjes en beleefd van “ja” en denk – ja daaaaaggg, kom hier eerst maar eens een tijdje wonen en werken, dan weet je waar je over praat.  


Ik dacht de enige te zijn die niet mondig genoeg is om te reageren, die niets durft te zeggen, gewoon omdat je bang bent de ander beledigen – met je eerlijkheid, maar absoluut zonder het zo te bedoelen  -  en daarom houd je uit beleefdheid maar je mond. De enige die er dan nadeel van heeft ben jezelf, het kost wat extra energie om dingen soms weer recht te zetten, maar alla.

Dit omdat je de uiterst goede bedoelingen van die persoon niet wilt kwetsen. Maar nee dus, ik sta hierin niet alleen! Dit soort ellende gebeurd op alle niveau’s. Zelfs bij artsen.

En ook Florent heeft niets gezegd tegen de chirurg en ik snap waarom. Ik snap de penible situatie omdat ik dit ook heb meegemaakt. Omdat je altijd blij en dankbaar behoort te zijn als je wordt geholpen. Het is een heel proces om te leren weigeren als je weet dat dingen niet goed zijn. Ook al verlies je daarmee soms mensen met goede bedoelingen.

Dit is een geweldige les voor mij! Maar of het problemen voorkomt in de toekomst? Ik hoop het, maar heb toch sterk mijn twijfels. Gewoon omdat je als hulpverlener in onze situatie – dus zonder een grote organisatie met veel (overheids)geld achter je - te afhankelijk bent van mensen met die goede bedoelingen.

Echter in 95 procent van de gevallen gaat het hartstikke fijn allemaal. Vraagt men waar je hulp nodig hebt en probeert men ook op dat punt daarmee te helpen, dus die 5 procent stuurlui aan wal, die neem je voor lief.

Wat kan het leven toch moeilijk zijn in en voor Afrika en andere ontwikkelingslanden!  Maar dat is direct ook de grote uitdaging.

In iedergeval, Jetse en ik hebben diep, diep respect voor Florent, die directeur medical is en dus een ziekenhuis moet besturen onder ongelooflijk zware omstandigheden, met altijd geld te kort, moeilijke infrastructuur, moeilijke ziektes, vrijwel geen locaal personeel te vinden, vooral geen locale artsen, terwijl hijzelf daarnaast ook dagelijks moet operen en verantwoordelijk is voor alle zware gevallen op welke afdeling dan ook. Deze man heeft echt nooit tijd voor zichzelf. Alleen tijdens de kerkdiensten. Zelfs tijdens het opereren komen ze om de haverklap met vragen bij hem. Chapeau !

Ciao en dikke knuffels

Marjan

[Marjan Kroone]

Een extra column.

Morgen breng ik Alexander en Annegreet naar Natitingou, dan komen ze dit weekeinde weer jullie kant op. We hebben een fijne tijd gehad samen, maar het is goed als ze straks weer Nederlandse luchten ruiken en Hollandse pot eten. Daar zijn deze twee vliegende engeltjes wel aan toe (zie foto). Jullie zien dat alleen de vleugels ontbreken.

Gelukkig zullen we heel intensief contact houden, want Annegreet gaat penningmeester worden – de huidige penningmeester is ziek geworden – en Alexander wordt mijn persoonlijke email secretaris. Dat zal mij veel ergenis schelen in de cyber!

Annegreet en Alex THANKS !!! Een fijne tijd in Nederland en tot in september, dan zien we elkaar weer.

Maandag 20-02-2006
Iedereen is benieuwd  hoe het is geweest in Tanguieta en men heeft reuze lol dat ik moest overgeven tijdens de OK. Maar goed, het werk in Boukombe wacht weer en vorige week is de Fievre Typhoide hier uitgebroken, dus inderdaad het terras zit stampvol en blijft stampvol, hoeveel mensen je ook behandeld, er komt gewoon geen einde aan de rij.

Vooral met de armen moet je er goed op bedacht zijn dat de zieke niet minmaal twee ziektes onder de leden heeft. Naast een of andere huidinfectie. Voorbeeldje: U heeft malaria, hier zijn uw medicijnen. Blijkt de goede man ook nog dysenterie te hebben en ringworm.

Wat ik minder vind aan het einde van de dag, is mijn laatste patient. Een moeder met een kindje van 6 weken oud dat steeds overgeeft en aan de diarree is. Het kind spuugt echt in een boog alles er weer uit. Ik behandel het homeopatisch, dat werkt echt heel goed is mijn ervaring. Maar dan blijkt dat deze moeder – om 20 uur ! – nog 15 km in haar eentje naar huis moet lopen met de kleine. Hier moet ik een oplossing voor vinden, zodat de mensen die van ver komen voorrang kunnen krijgen zonder dat de plaatselijke bevolking zich gepasseerd voelt. Ga ik over nadenken, hoe dat opgelost moet worden.

Dinsdag 21-02-2006
Na wederom een loeidrukke dag die om 5 uur s’morgens begonnen is gaan we om 19u45 eindelijk naar huis. De middag siesta is zoals gewoonlijk slechts wat eten en een douche geweest om even af te koelen. Afrikaanse siesta wordt ons niet gegund. Half Boukombe is ziek met Fievre Thypoide, dus we werken ons het apezuur, maar gelukkig zijn we zelf (nog) niet ziek.

Als dank - op de terugweg – we zijn met de auto omdat we zoveel spullen en een paar honderd liter water mee moesten nemen – begeeft een band het. De tweede in zeer korte tijd die gewoon ploft. Het profiel is goed, maar door de droogte van 1,5 jaar Benin komen er gewoon scheuren in aan de zijkant. Dit betekent dat we nu geen reserve banden meer hebben, behalve onze afgekeurde banden uit NL. Dus moeten we nu - op zeer korte termijn –   een dag vrijmaken om in Togo op zoek te gaan naar nieuwe. En bidden dat de rest het voorlopig nog even houd. Hopelijk vinden we een goed merk.

Ik ben intussen loei sjacherijnig. Nou en berg je dan. Alles wat ik doe is zeer, zeer intens. Ik kan niet iets een beetje doen, dan laat ik het!  Gewoon omdat er weer werk is dat Jetse op zijn bordje krijgt. Naast alle andere dingen die nog moeten gebeuren. Donderdag komt een gehandicapte jongen een rolstoel ophalen en die is ook al twee keer naar huis gestuurd omdat het niet klaar was. We hebben de banden inmiddels maar vind maar ff tijd om ze te vervangen. Ik vind het zo rot voor Jetse dat hij altijd dit soort klussen ‘tussendoor’ heeft. Nou ja, ik moet altijd en eeuwig allerlei administratie doen naast mijn “gewone” werk, dus bezig blijven doen we wel.

Bekaf komen we om thuis en jawel, volgende verrassing staat ons te wachten, de kraan van de keuken is kapot. Het licht in de garage doet het niet en er is weer een groep termieten duidelijk zichtbaar bezig zich een weg te banen in de parmacie, dus binnenkort hebben we daar ook geen licht meer. Dit zijn dingen die zijn NIET LEUK  Dit wordt me allemaal teveel.

Gelukkig hebben we heerlijke brinta uit NL en we nemen een bord vol. Daar knapt een mens van op en wordt je weer helemaal gelukkig. Ik zou Jetse graag willen helpen met dit soort klusjes, maar dat kan ik niet, in geval van nood lukt het, maar dan ben ik uren bezig. Net zo min als er andere klusjes zijn waar hij mij niet mee kan helpen. Oke, ik maak er maar vrede mee.Vind het alleen zo ontzettend rot voor hem dat ook dit er nu allemaal weer even bij komt. We maken ons constant bezorgd om elkaar omdat de ander zo hard werkt. En dat is toch een rijkdom, dat iemand bezorgd om je is.

Weet je nog vorig jaar februari? Vraag ik aan Jetse.
Toen was je net een week weg en we wisten absoluut niet wanneer we elkaar weer zouden zien. Over 6 maanden, over een jaar, niemand kon er een zinnig woord over zeggen. Wat had ik een verdriet! Mijn hart werd uit mijn lijf gescheurd van pijn, wekenlang liep ik op de automatische piloot mijn werk te doen met een waas van verdriet om me heen.

Nee, het leven is zo slecht nog niet besef ik en mijn sjacherijnigheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Samen kunnen we alles aan, en die technische klusjes, ach dat komt ook wel weer goed, dan zijn we maar om 22 uur klaar in plaats van 20 uur. Het is alleen zo lastig voor de mensen die van ver komen. Maar daar moet ik mijn hersen maar even over gaan breken.

Woensdag 22-02-06
Het leven hier is fantastisch! We worden wakker en Jonathan heeft als verrassing voor papa de rolstoel al gerepareerd. (Jonathan is degene van het personeel die altijd aan moto’s loopt te sleutelen). Wat zijn ze allemaal toch lief voor ons.

Behalve mijn buurman, ik moet opeens aan hem denken omdat hij gisteren weer niet terug groette. Wat is er gebeurd? Toen ik hier alleen woonde is hij meerdere keren langs geweest, maar op een manier die mij niet aanstond. Op een goede dag heb ik hem regelrecht in zijn gezicht gezegd, dat ik daar niet van gediend ben. Oke, het werd behoorlijk kalm nadat Jetse is gekomen. Maar nu was enkele weken geleden zijn zoontje ziek en hij kwam – tijdens onze middagpauze die toch al niets voorsteld – het terrein oplopen. Ik zeg: O nee, handel jij hem even af!. De goede man wil dat ik zijn zoontje behandel want die is ziek. Hoelang al? vraagt Jetse. Drie dagen. Nou dan is het niet urgent, dan had je al een paar dagen op het labo kunnen komen. Dus vanmiddag om 15 uur, dan zijn we daar. Maar mijn buurman verbeeld zich dat hij andere rechten heeft, simpel omdat hij onze buurman is, dus dit gaat niet werken. Hij vertrekt zeer boos en neemt zijn kind mee naar een ander centre een kilometer of 10 verderop. Ook goed. Ik zal mijn buurman de volgende keer even vragen waarom hij me niet meer groet…

Donderdag 23-02-2006
Vandaag een interview uitgewerkt dat Albert had opgenomen. Hieronder een stukje van het verhaal van N’Coa N’TCHA, wiens kinderen volgend jaar naar school gaan dankzij een nieuwe donateur – de vriendin van Esther en Daan. Sorry vriendin, ik ben je naam kwijt, maar Daan zal je het hele verhaal met foto’s sturen.

N’Coa N’TCHA:
N’Coa leeft op dit moment via liefdadigheid. Mensen die haar helpen, mannen die betalen met eten, mensen die haar eten geven als zij helpt met oogsten. Ze heeft zelf slecht een klein stukje land dat vrijwel niets oplevert.

N’Coa zegt tijdens het interview letterlijk het volgende:
Wat ik nu ga zeggen is heel moeilijk, maar ik wil alles eerlijk tegen jou (Albert) zeggen. Ik lijd werkelijk heel erg omdat ik vaak geen eten kan vinden. Vaak komen er mannen midden in de nacht die met me willen sexen. Als ik weiger slaan ze mij, ze trappen mijn poort in om binnen te komen. De mannen zeggen dan tegen me: Jij bent niets, je hebt niets te willen, als je me weigert dan zul je morgen geen eten meer krijgen.
Ik heb geen programma, weet nooit wie komen gaat, steeds is dat iemand anders.

Ze is er zeker van dat God haar beschermd, anders zouden deze mannen echt vreselijke dingen met haar doen of demonen sturen.

Ze vraagt aan Albert of hij dit vreselijke verhaal niet aan de blanke vrouw wil vertellen, want ze schaamt zich dat ze dit doet, maar ze wil wel dat Albert duidelijk maakt aan de blanke vrouw dat ze erg lijdt en dingen doet die ze niet wil doen, maar waar ze toe gedwongen wordt.

Ze zou het heel fijn vinden als haar zoontje van ca. 6 jaar naar school zou kunnen gaan. Dan heeft zij alleen maar voor de kleine meid te zorgen als ze zoekt naar werk om wat eten te verdienen.

Op de dag dat ze geinterviewd wordt is de kleine meid ziek. Ze staat op en gaat water zoeken – moeraswater – om de koorts wat te temperen. Voor het interview wordt afgesloten bid ze eerst nog op de cassette. Ze vraagt aan God om de blanke vrouw goed te beschermen en haar gezin dan via deze blanke vrouw te helpen.

Marjan

Voetnoot op vrijdagmorgen.
Deze week bij ons al drie patienten overleden. Een meisje van 4, een kindje van 1 en een oudere man. Fievre Typhoide.  Vannacht hoorden we vanaf drie kanten tromgeroffel. Voor Annegreet en Alexander de laatste keer wakker worden van het geluid van de dodentrommels.

[Marjan Kroone]

25 februari 2006
Vandaag een heerlijk rustig dagje.  We hadden het helemaal gehad na al het gesjees van de afgelopen weken, dus (heeft Jetse) een keuteldag ingelast. Gelukkig maar, want ook vannacht hebben de dodentrommels de hele nacht op diverse plaatsen geroffeld en geloof me, ik kan er niet van slapen.

We gaan lekker kleine klusjes doen. Jetse heeft vanmorgen o.a. de aan- en afvoer in orde gemaakt voor diverse apparaten in de optiek. De locale plombier zou het eigenlijk doen, maar die wilde gaten gaan hakken in het aanrecht. Gelukkig kwam Albert daar eerst even melding van maken, hij had al het idee dat we dat niet zouden waarderen. Nou Jetse begon gelijk te steigeren. Laat maar, zo blijven we aan het werk. We willen ook nog een aansluiting maken met het waterchateau, maar het chateau is nog leeg en ik verwacht niet dat het gevuld is voor september. Dat water gaat wel een serieus probleem worden, maar dat is het op dit moment ook al voor ons eigen werk op het labo. Net als de dagen dat we storing hebben met de electriciteit. Het went en dan worden patienten maar aan het infuus gelegd op vermoeden van. Vooral bij kinderen kan het vaak niet wachten totdat we weer stroom hebben. Maar soms gaat het ook twee, drie weken gewoon heel goed. Bizar.

Op dit moment – zaterdagmiddag - geeft Jetse de internaatmeiden hun allereerste computerles.We wilden dit al maanden, maar steeds andere dingen.Vandaag is het dan eindelijk zover. Jetse gaat dit in het vervolg ieder weekend een uurtje doen, hij vind het heerlijk ontspannend en die laiverd is gewoon zo ontzettend geduldig met dit soort dingen. De meiden vinden het GEWELDIG! Een computer voor hen vieren alleen. Op school staan op dit moment  5 computers voor 860 leerlingen. Dus dat is wel even andere koek. Vrijdag gaat de school een aanvullende partij krijgen via Paul. Ook hiervoor weer onze dank!

Vanmiddag heb ik een hele groep kinderen uit Boukombe uitgenodigd. Zij zijn al dan niet door FSAB geadopteerd of hebben gewoon hulp nodig. Er is nl. veel kleding voor hen is aangekomen met de container. Jammer genoeg kan ik geen foto’s maken, dus donateurs (o.a. Lida, mama, Yvet, Cyrille, moeder van Alexander en alle anderen, oma Stiekema) het spijt me. Volgend jaar hoop ik weer een camera te hebben. Anders hadden jullie echt foto’s gekregen. Maar ze vonden het geweldig en waren echter heel verlegen, maar ook zeer blij. Ik was overigens aangenaam verrast te lezen in de brief voor Sylvie dat Cyrille en Yvette dit jaar weer langs willen komen!  You’re welcome.

Elodie heeft wederom de hele vakantie bij ons gelogeerd. Dit is de tweede keer en dat bevalt erg goed. Hele dagen thuis zijn bij haar pa is absoluut niet goed voor dat kind. Vanochtend is ze naar huis gegaan en vanmiddag stond ze weer huilend op de stoep. Pa was weer dronken en zette de boel op stelten.  Ik heb nog steeds geen goede oplossing voor deze situatie. Nou ja, ze is vaak bij ons, dat scheelt in iedergeval. Haar vaders handen zitten erg los, dat is een ding wat zeker is. Ik heb bij hen gewoond tijdens mijn werkzaamheden hier in november 2003 en ik weet alles van de nachtelijke agressie. Ik heb daar wel liggen shaken in mijn bedje vanwege de dronken pa die zo nodig moe of de kinderen een pak slaag moest geven. En daarna moeder weer zwanger maken. Jammer genoeg gebeuren dit soort dingen ook nog steeds in Westerse landen. Maar goed, Elodie is gewoon zijn pispaaltje. Zij is degene die volgens de pa altijd alles fout doet. Er wordt ook continue op haar gescholden. Haar resultaten op school erg slecht zijn, echt erg slecht. Wat natuurlijk ook weer niet verwonderlijk is. Weer wat om over na te denken.

Zondag 26 maart 2006
Deze morgen hebben we de koelkast voor de vrouwen van de kerk overhandigd. (sorry, weer geen foto, dit is toch wel erg lastig.) De koelkast is geschonken door de Maria Salvator Kerk in Groningen en de vrouwen vinden het geweldig. Groot was onze verrassing toen de koelkast vol bleek te zitten met kraamverbanden. Maar die gaan naar de maternitee.  De vrouwen gaan gekoeld water verkopen en yoghurt maken. Van de opbrengst gaat de electriciteitsrekening van de kerk betaald worden en het restant gaat in de vrouwenpot die gebruikt wordt voor algemene en sociale doeleinden.

Zo heeft bevoorbeeld de man van Marquerite 2 maanden in het ziekenhuis in Tanquieta gelegen. Uiteraard heeft FSAB ook een bijdrage gedaan op de dagen dat wij daar werkten. Maar het grootste deel is betaald door rechtstreekse donaties en andere hulp van mensen uit de kerkgemeenschap. Want 2 maanden in het ziekenhuis betekent twee maanden geen inkomsten voor zowel man als vrouw. De vrouw gaat mee om de zieke te verzorgen en eten te koken. Beiden dus zonder werk. De 4 kinderen thuis moeten ook nog voedsel hebben, naar school en verzorgd worden. Het is ongelooflijk hoe er dan wordt bijgesprongen. Ieder geeft naar draagkracht, maar helpt op de een of andere manier. Petje af hoor.

De kerk heeft veel afschuwelijke dingen gedaan en er gebeuren nog steeds vreselijke dingen in de wereld “uit naam van God”. Maar hier, in het klein, is de kerk een prima instituut om mensen te bereiken en tevens ook een goed sociaal vangnet.

In iedergeval, ze zijn gelukkig weer thuis, dus Marquerite staat weer onder het bekende afdakje langs de kant van de weg haar oliebollen te verkopen. Weten jullie nog? Die grote vrouw met die bolle wangen en lach van oor tot oor. Ze staat aan de linkerkant vlak voor de benzinepomp en maakt de lekkerste zoete bollen van heel Boukombe.

Maandag 27 februari,
Het is al gezegd: Fievre Thypoide gaat rond. Vandaag 74 mensen behandeld! Niet normaal. Ik was sneller dan een huisarts in Nederland met mijn twee assistenten. Dominique en Guinevievre schreven de klachten op, ik luisterde longen en bekeek ogen en andere dingen indien nodig en schreef op wat er gegeven moest worden. Ik werkte van de ene patient naar de ander. Flits flits flits. Guinevievre was helemaal gelukkig, want gisteren in de kerk is er gebeden voor de mensen die getroffen zijn door fievre typhoide en uiteraard heb ik voorlichting gegeven over hoe je besmetting kunt voorkomen. Maar daarna ging iedereen nog een keer bidden! Vragen of maman veel mensen zou kunnen genezen. Tja….. Guinevievre had persoonlijk gebeden dat maman ten minste 50 zieken zou krijgen op maandag. Nou, ze worden bedankt . Ik zeg tegen Viefje: dan ga je vanavond maar heel hard bidden dat ik er dinsdag niet meer dan 10 zieken krijg! Maar laten we hopen dat we niet meer met geperforeerde darmen te maken krijgen (het eindstadium). Want daaraan overlijd je wel degelijk hier in de brousse. Daar heb ook ik geen pilletjes tegen.

Vrijdag 3 maart
Vanmorgen de computers officieel overhandigd aan het CEG. Om half negen kwamen er ruim 30 leerlingen naar het labo om alle dozen op te halen. Een geweldig gezicht: die dozen met computers, balancerend op de hoofden van deze leerlingen in hun kaki uniform, op weg naar school, in ganzenpas. Ik baal zo ontzettend dat mijn fototoestel kapot is! Wat was dit een mooi plaatje geweest.

Aanstaande Zondag zijn de eerste verrkiezingen. Het gaat hier in twee keer. Voor de eerste keer zijn er 26 kandidaten. Een week of wat daarna mogen de twee personen met de meeste stemmen door voor de tweede ronde. De verliezers lobbyen dan met hun stemmen voor een (ministriele) post bij de 2 winnaars en gaan daarna op campagne bij hun achterban voor degene die hen de beste post heeft beloofd.

Maar in deze regio is er slechts mondjesmaat TV, sowieso alleen in Boukombe zelf. In de omliggende dorpen zijn radio’s ook een schaars goed. Dus iedere kandidaat heeft zijn ‘afgevaardigden’ die in het hele land de dorpen uit hun eigen regio bezoeken en proberen zieltjes te winnen voor hun toekomstige president. De programma’s zijn ongeveer gelijk en veel te vol om alle beloftes waar te kunnen maken. Maar goed, dat zijn dingen die kennen wij ook. Anders is het feit dat iedere dag auto’s af en aan rijden die bijeenkomsten organiseren waarin mensen gewoon - meer dan - enthousiast gepraat worden voor de politiek – en de stemming is uitgelaten mede dankzij de tjouk en andere alcoholische dranken. Midden in de nacht rijden er auto’s rond met luidspeakers die de naam van hun kandidaat omroepen (en die daar dus geld voor blijken te hebben). Geen wet op geluidshinder. Hoe meer geld je hebt, des te beter je propaganda kunt maken (gratis T-shirts etc.) des te groter de kans dat je gaat winnen. Heel Amerikaans eigenlijk.

Door door alle drukte, het alcoholgebruik tijdens de bijeenkomsten en het feit dat veel mensen eigenlijk heel ongelukkig zijn met hun economische situatie, is de menigte gemakkelijk te verleiden zijn tot een hoop geschreeuw. Je ziet dat veel mensen niet hebben geleerd om te verwoorden wat zij denken en voelen.

Maar ja, aan de andere kant besef ik me heel goed dat in Nederland veel mensen juist totaal verziekt zijn door te grote vrijheden. Dat vuilbekkerij, intimidatie en brutaliteiten als normaal ervaren wordt en zelfs niet bekritiseert omdat men niet geinteresseerd is in wat er 50 meter verderop gebeurd, of omdat men vind dat iedereen ‘zijn mening’ moet kunnen geven, of omdat men bang is, of - en dat is het allerergste - omdat men het als normaal is gaan ervaren

Afijn, hier is het hele verkiezingsgebeuren sowieso een geweldige afleiding in de dagelijkse beslommeringen en toch voornamelijk een mannen aangelegenheid.
Echter de echt arme sloebers vind je niet bij deze bijeenkomsten. De ongeletterde vrouwen die hun stukje land niet afkomen: idem dito.

Daarnaast is president Kerekou nu 34 jaar aan de macht geweest en hij heeft als jonge kolonel van ca. 30 jaar oud niet geschroomd om deze macht via een millitaire staatsgreep te pakken. Want hij heeft verschillende keren op toch wel zeer dubieuze wijze de verkiezingen gewonnen. Ik bedoel, als je voor de verkiezingen een wet maakt dat er slechts een kandidaat mag zijn, dan is het niet moeilijk te winnen. En zo zijn er meer dingen geweest. Terwijl hier door de bevolking ervaren wordt dat men in een democratie leeft. En voor Afrikaanse begrippen is dat natuurlijk ook zo. Er is ook veel ten goede veranderd de afgelopen jaren. In iedergeval, de vraag is: staat zo iemand zijn macht af? Helemaal als je beseft dat dit voor de familie ook een enorme financiele aderlating betekent. Immers sinds midden jaren 70 loopt het hele olie-gebeuren via het alleenrecht! van de president. (Zuid-Afrika was op dat moment door het westen geboycot vanwege het apartheidsregime en Benin leverde wel olie, nadat de zeggenschap volledig in handen van president Kerekou kwam. Het zicht op de oliehandel is toen verdwenen.)

Veel mensen hier in Boukombe zijn zeer optimistisch en zeggen dat de verliezers de wet zullen respecteren. Anderen, bijvoorbeeld mijn vriend Ange uit Cotonou, zeggen ronduit JA als ik vraag of ze moeilijkheden verwachten met de verkiezingen.Wij kunnen niets doen, behalve doorgaan met onze missie. Eerst waren we van plan naar het buitenland te gaan. Maar ik heb geen zin op een vieze hotelkamer af te gaan zitten wachten wat er hier nu eigenlijk gebeurd.

Bovendien, wat moet ik de hele dag in Kara of Ouagadougou doen? Na een dag internetten heb je dat ook allemaal wel gezien.
Als het nu in een goed hotel was…… in een mooie omgeving waar je lekker kunt wandelen en gewoon ff lekker relaxen, ja dan werd het wat anders.

Vakantie:
In iedergeval, volgens mij ben ik aan vakantie toe. Ik heb de afgelopen week iedere nacht gedroomd over vakanties! We gingen een caravan kopen in Drenthe, terwijl we hier woonden! We waren in Oostenrijk en gingen wandelen in de bergen. Een paar dagen naar Frankrijk of Italie. Heerlijk, gewoon even lekker niets doen, wandelen, sauna, goed bed, goed boek. Dit soort verlangens kun je niet delen met de mensen van hier. Wat weten zij van prachtige vergezichten , voldoening als je de top van de berg hebt bereikt? Van apfelstrudel met vanillesaus, van pizza en een lekker wijntje aan de rand van het Gardameer, plekken zoals de kathedraal van Milaan, de Tuilerieen in Parijs, Rome, de verlaten stranden in Bretagne, de Wilde Kaiser in Oostenrijk, het prachtige natuurgebied in Noord-Oost Denemarken en niet te vergeten ons favoriete Drenthe. Soms zijn we ons  er toch wel erg van bewust dat we toch wel heel veel fijne dingen hebben opgegeven.

Dus halen Jetse en ik samen herinneringen op. Alle leuke dingen die we hebben gedaan met Paul en Hedwig passeren de revu en hopen we met heel ons hart dat we ooit weer in de gelegenheid zullen komen om een keer samen met hen op vakantie te gaan.

Marjan

[Marjan Kroone]

Maman: N’TCHA N’Coa = eerste dochter van 2de zoon
Geboren ca 1977

Eerste dochter gekregen op ca 16-17 jarige leeftijd. Deze dochter heet N’Coa Marie en is inmiddels al getrouwd en het huis uit.
M’PO was haar eerst geboren zoon. Deze is inmiddels overleden
N’TCHA N’Tcha is haar tweede zoon. Die is inmiddels 6-7 jaar oud
N’TCHA Tena is haar tweede dochter. Deze is inmiddels 4-5 jaar oud.

Geen van deze mensen is geregistreerd. Geen van hen heeft een geboortebewijs.
Albert heeft het interview met een bandrecorder opgenomen, zonder dat ik erbij was, in het Ditamari. N’Coa was wel erg eerlijk, lees onderstaande verhaal.

Enigst kind van een vrouw die nooit getrouwd was, maar noodgedwongen in het huis van haar ouders moest blijven wonen omdat anders haar familienaam zou uitsterven. Deze vrouw (de moeder van N’TCHA N’Coa ) had geen middelen om haar enige dochter te onderhouden en uiteindelijk is N’TCHA dus toch uitgehuwelijkt aan een zeer arme man, zonder bruidschat te betalen, gewoon omdat haar moeder haar niet langer kon onderhouden. Voor de moeder was het gemakkelijker om alleen voor zichzelf te moeten zorgen.

Dus N’Coa trouwde op de leeftijd van 16 jarige leeftijd. Ze kreeg haar eerste kind en haar man overleed.

N’Coa is teruggekeerd naar de ruine van haar grootvader N’TCHA omdat haar overleden echtgenoot geen familieleden had en ze dus nergens kon blijven wonen. Ze heeft de naam van haar grootvader – de vader van haar moeder –  weer aangenomen.

Op dit moment overleeft ze via liefdadigheid. Mensen die haar helpen, mannen die betalen met eten, mensen die haar eten geven als zij helpt met oogsten. Dat helpen wordt straks nader toegelicht.

Ze heeft zelf een klein stukje land dat vrijwel niets oplevert.

N’Coa zegt tijdens het interview letterlijk het volgende: wat ik nu ga zeggen is heel moeilijk, maar ik wil alles eerlijk tegen jou (Albert) zeggen. Ik lijd werkelijk heel erg omdat ik vaak geen eten kan vinden. Vaak komen er mannen midden in de nacht die met me willen sexen. Als ik weiger slaan ze mij, ze trappen mijn poort in om binnen te komen. De mannen zeggen dan tegen me: Jij bent niets, je hebt niets te willen, als je me weigert dan zul je morgen geen eten meer krijgen.
Ik heb geen programma, weet nooit wie komen gaat, steeds is dat iemand anders.

Ze is er zeker van dat God haar beschermd, anders zouden deze mannen vreselijke dingen met haar doen of demonen sturen.

Ze vraagt aan Albert of hij dit vreselijke verhaal niet aan de blanke vrouw wil vertellen, want ze schaamt zich dat ze dit doet, maar ze wil wel dat Albert duidelijk maakt aan de blanke vrouw dat ze erg lijdt en dingen doet die ze niet wil doen, maar waar ze toe gedwongen wordt.

Ze zou het heel fijn vinden als haar zoontje van ca. 6 jaar naar school zou kunnen gaan. Dan heeft zij alleen maar voor de kleine meid te zorgen als ze zoekt naar werk om wat eten te verdienen.

Op de dag dat ze geinterviewd wordt is de kleine meid ziek. Ze staat op en gaat water zoeken – moeraswater – om de koorts wat te temperen.

Ze bid eerst nog voor ze vertrekt om water te zoeken. Ze vraagt aan God om de blanke vrouw goed te beschermen en haar gezin via de blanke vrouw te helpen.

[Marjan Kroone]

Donderdag 9 maart 2006
Vandaag komt er een meisje op de polikliniek  van 11 jaar oud, samen met een jongen van midden twintig. De man verteld me dat het meisje haar schaamstreek ontstoken is en gekneusd en dat haar vagina zo’n pijn doet als ze sex heeft. Ik val bijna  van mijn stoel van verbazing. Sex, is ze dan getrouwd? Ja, ik ben haar man. Oke, even slikken en even goed kijken, haar tepels zijn opgezet als dat van een meisje dat binnenkort borsten gaat krijgen.

Zijn jullie al lang getrouwd vraag ik aan de man – want het meisje zegt helemaal niets, ze draait steeds haar hoofd weg -. Nee, natuurlijk niet. Hij kijkt oprecht verbaasd dat ik zo’n domme vraag kan stellen. Ik heb haar meegenomen nadat ze de eerste keer ongesteld is geworden, dat was 6 weken geleden. Zo is afgesproken bij de bruidschat 10 jaar geleden. Oke. Manlief blijft hier maar even wachten.  Guinevievre en ik gaan eens even in de onderzoekskamer de schade bij het arme kind opnemen.

Nou het zag er om zo te zeggen niet al te fris uit. We hebben manlief erbij geroepen en uitgelegd dat het meisje weliswaar al een keer ongesteld is geweest, maar absoluut nog geen vrouw is. Dat haar borsten nog maar net beginnen op te komen, wat betekent dat ze ook van onderen nog niet klaar is om sex te hebben, laat staan kinderen te krijgen. Ze krijgt zalf en een antibiotica kuur, want ze is gewoon kapot van onderen. En de wondjes zijn gaan ontsteken. Maar ze mag minimaal EEN MAAND geen sex meer hebben. En over 14 dagen terug komen voor controle.

De echtgenoot verteld me dat het probleem is ze niet goed opent als hij erin wil. Ik leg uit dat hij er goed aan doet om voorlopig eerst op een andere manier met haar te vrijen. Door haar te strelen en lief voor haar te zijn, zonder in haar te komen. Dan zal hij vertrouwd voor haar worden en alles in de toekomst makkelijker gaan. Alle vrouwen gaan van onderen op slot als ze bang zijn leg ik hem uit. Bovendien, als ze nu geen rust krijgt van dan kan ze misschien wel nooit kinderen krijgen! Dat is een motief dat aanslaat, want dat is hier een hot-item, kinderen krijgen. Hij luistert geinteresseerd en beloofd me niets te doen voordat ik zeg dat ze genezen is. Nou ik weet niet hoe het verder moet, maar in iedergeval heb ik een maand de tijd om een soort van oplossing te vinden. Tenzij ze al zwanger is, dat kan natuurlijk ook. Maar dat moeten we de volgende keer maar even bekijken.  

Thuis gekomen kan ik de slaap niet vatten. Ik zie het meisje steeds voor me. Arm kind. Wat zijn ze hier toch onwetend. Om me te ontspannen pak ik een Volkskrant Magazine, om te zien wat we in NL doen. Niet te filmen.

Nou, dat is pas ranzig. (zie uitgave van 15-10-05). Brabantse humor bij pas getrouwde stellen. Ik zal jullie de discriminerende en sextische uitdrukkingen besparen, maar dat er in Nederland – waar mensen naar school gaan en boeken lezen en TV en radio en kranten hebben om zich te ontwikkelen – zulke leuzen op spandoeken worden gekladderd om te laten zien dat hun ‘vrienden’ getrouwd zijn. Ongelooflijk, wat een lage, minne, discriminerende bedoening. Vrouwonterend dat dit wordt toegestaan!

Dit artikel lezende maakt me gewoon weer onzeker of ik in 2007 Salma wel mee wil nemen naar NL. Doe ik daar wel goed aan? Ze kan zoveel leren, er zijn zoveel goede dingen in NL, maar in mijn hart schaam ik me voor de vele banaliteiten die niet meer worden opgemerkt. Ondanks het feit dat we “ontwikkeld” zijn.  Alle sex die steeds weer voorbij komt op de TV, het verloederede taalgebruik, alle onverschilligheid en onbeleefdheden , de agressiviteit – de minachting die men naar vreemden uitstraalt. We zijn zoveel goede dingen kwijtgeraakt de afgelopen jaren. Voor mijn gevoel hebben we veel gewonnen maar misschien nog wel veel meer verloren. Of komt dit omdat ik ouder wordt? Ik ben in iedergeval blij geen 20 meer te zijn.

Het is eigenlijk allemaal zo simpel. Beroemd zijn maakt niet gelukkig, want dan heb je slechts weinig vrienden. En voor geld geldt dat het meer nooit vol is.
Vrijheid van meningsuiting mondt uit in respectloos banaal gedrag als men niet de moed heeft elkaar te corrigeren en grenzen niet meer gesteld durven te worden.

Vrijheid is een mooi goed, maar waar ligt de grens? Als ik in een pessimistische bui ben lijkt het of dit het begin van het einde is, net als het Romeinse tijdperk of de Griekse cultuur, of wat dan ook. Maar goed, dat is in pessimistische buien en dit zijn slechts de onbeduidende mijmeringen van een vrouw van 50 jaar oud, die altijd al heel bewust met alles bezig was, maar sinds ze in Afrika woont en werkt de dingen nog weer anders is gaan bekijken.  

Zaterdag 11 maart
Jetse geeft weer computerles aan de meiden en ik ben vandaag begonnen met de bijlessen via Nederlands materiaal. Heerlijk dat daar nu ook wat tijd voor is. Ik geef deze bijlessen aan Jonathan, Albert, Guinevievre + de nonnen uit Panama – die op de Katholieke Missieschool werken - en dan gaan zij samen een schema maken om het zelfstandig met kinderen te gaan doen en door te geven aan andere leerkrachten. Oke, we beginnen met een boek waarin plaatjes staan van Eskimo’s en Indianen. Guinevrievre, Jonathan en Albert hebben werkelijk nog nooit van de Noordpool gehoord of van Eskimo’s of Indianen.

Ze zijn helemaal verbaasd als ik uitleg dat wij Europeanen enkele eeuwen geleden de Indianen hebben uitgemoord in Amerike, de Inka’s in Zuid-Amerika en de Aboriginals in Australie. Al die moorden en oorlogen alleen maar omdat wij hun land en rijkdommen wilden bezitten. Jonathan vraagt: Net als met de slaven, gewoon buit voor jullie om te gebruiken? Ja, en ook voor het ivoor van jullie olifanten, de pelsen van jullie wilde dieren, het goud, de diamanten, de olie en het cobalt uit Afrika. En nu de olie uit het Midden-Oosten. Wij blanken zijn niet zo lief hoor. We weten er mooie namen en redenen aan te hangen, maar wij hebben heel wat bloed en ellende aan onze handen kleven. Hele volkstammen hebben wij vermoord, direct of indirect. Nou, dit boek gaan we in ieder geval in het les pakket opnemen en de wereldkaart komt ook in het paillot te hangen. Dan weten we waarover we praten.

Iedereen is razend enthousiast over het rekenloco, de plastic boxen waar wij onze peuters mee laten spelen om gekleurde figuren in een gaatje te stoppen, de telraampjes. Iedereen heeft een kleintje mee om wat uit te proberen en het duurt best even voordat de kids doorhebben dat een vierkantje in een vierkantje moet. Nu praat ik over kinderen van 6 jaar oud. Maar wat leren ze hier als peuter? Niets, behalve water dragen en hout sprokkelen. Dit is geweldig leuk, het doet me goed dat ze zo gemotiveerd zijn. Vooral omdat we het met zo een fijne groep menssen doen, waarvan ik weet dat zij straks intensief dit spul gaan gebruiken.

Alle plannen die ik heb voor Boukombe – en dat zijn er veel -  het gaat allemaal STUKKEN langzamer dan ik had gehoopt. Door de diverse onvoorziene bobbels op de weg blijft het een groot leerproces. Maar uiteindelijk leren we wat we wel en niet moeten doen en met welke personen, om daar te komen waar we willen komen. Maar als we uiteindelijk daar zijn waar we wezen willen en zal alles goed gebruikt gaan worden. En dat gaat gebeuren, geloof me!

Voor mij persoonlijk is Afrika de grote levensles van nee leren zeggen en geduld hebben.

Mijn angst om nee te zeggen, steeds weer proberen het de ander naar de zin te maken ten koste van jezelf, dat zijn dingen die mij in het (recente) verleden vaak onnodig werk hebben opgeleverd en heel veel energie hebben gekost. Gewoon omdat ik niet durfde te zeggen dat het eigenlijk niet gelegen kwam, dat ik te moe ben of te druk bezet of dat het zo niet kon omdat ik al andere plannen had, of gewoon omdat ik het niet wilde.

De ander niet willen kwetsen omdat hij het met goede bedoelingen aanbiedt en dan zelf maar de schade weer herstellen en je laatste energie weggeven. Maar werkelijk, het gaat nee zeggen gaat me steeds beter af.

NEE, dat wil ik niet meer of NEE, dat heb ik niet nodig, of NEE, dat kan ik er echt niet bij hebben, NEE, die periode komt me echt niet uit. Dat moet nu ook wel, omdat ik heb geleerd dat ik hier mijn werk absoluut niet kan volhouden als ik me steeds weer schik naar de ander. We zijn hier voor de behoeftigen en daar moeten anderen gewoon rekening mee houden. Jetse zegt steeds: We draaien managers dagen in tropen jaren. Dat gaat vierdubbel op, vergis je niet.

En dat geduld? Nou het is werkelijk een openbaring voor me dat ik zoveel geduld in mijn donder blijk te hebben. Dat heb ik nooit geweten. Het gemak waarmee ik nu de dingen accepteer omdat het nog even niet anders is, dat had ik 10 jaar geleden niet kunnen bedenken. Ieder heeft zijn eigen leerproces, een deel van mijn leerproces ligt duidelijk in Benin. HEERLIJK.

Woensdag 15 maart
DE grote verrassing van deze week. Tik, tik, wordt er s’avonds op de deur van mijn behandelkamer geklopt. We zijn bezig alles schoon te maken en op te ruimen. Nous sommes fermez !, -  roept Guinevrievre dapper - ga maar naar de nachtdienst. En het is waar, we kunnen niet meer, staan beiden op punt van instorten van moeheid. TOK TOK blijft de persoon halstarrig volhouden, maar een stuk luider nu. Ik roep nu ook: We zijn gesloten! MARJAN, ook voor mij? vraagt Marisca. GIL GIL, iedereen in alle staten, Marjan en Jetse hun nichtje uit Nederland is er. Huilen, lachen, knuffen, bij iedereen langs, weer boordevol energie.

Heerlijk, even gezellig familiebezoek uit Nederland en wij kunnen gewoon door blijven werken want Marisca die redt zich wel.  Ze is er aan gewend alles alleen te doen in Afrika. Woont ook nu weer voor drie maanden in een locaal lemen huisje bij een Afrikaanse familie. Geen douche, geen toilet, geen stromend water en locaal voedsel drie maanden lang. Dus voor haar heerlijk luxe om even bij ons te zijn. Hedwig was 18 en zij 19 jaar oud toen ze samen de eerste keer alleen naar Benin kwamen om voor onze Stichting in een zomerschool programma te werken. Momenteel werkt Maris aan haar afstudeeropdracht medische antropologie. Ze gaat op de fiets het dorp in en de omgeving door en doet wat voor de kraamafdeling – ziet en passant tijdens een bevalling de baby sterven omdat de moeder haar bekken nog niet volgroeid is en vrijdag gaat ze weer terug naar Nati. Marisca blijft 3 maanden in Natitingou, dus af en toe een familielid op bezoek is best wel geinig!

Vrijdag 18 maart
Naast de Fievre Typhoide nu ook de Meningitis uitbraak. Genoeg doden reeds, dus de gratis landelijke inentingscampagne is afgelopen maandag van start gegaan.

Wat dus betekent dat ik vanmiddag een diep bedroefde vrouw op de poli kreeg die bezig was een miskraam te krijgen omdat haar niet verteld was dat ze geen inenting mag halen als je zwanger bent. Ze vroeg of ik de miskraam kon stoppen. Want de verloskundige kon en wilde niets doen. Ik heb haar uitgelegd dat ik ook niets kan en wil doen. Gewoon omdat we niet willen dat er een mismaakt of debiel kind geboren gaat worden tengevolg van de inenting. Ik leg troostend mijn armen om haar heen en geef haar Reiki om een beetje kalm te worden. Ze blijft wel een half uur bij ons zitten. Steeds weer vraagt ze “waarom” en steeds leggen Guinevievre en ik uit dat God wil dat ze het kind verliest omdat ze anders waarschijnlijk met een ongelukkig kind komt te zitten en dat ze geluk heeft vergeleken met de andere vrouwen die misschien ook een inenting hebben gehaald maar geen miskraam krijgen. Uiteindelijk gaat ze weg en ze verteld hoe blij ze is met de informatie die ze heeft gekregen en dat ze aan alle vrouwen zal vertellen dat ze dergelijke inentingen niet meer moeten halen als ze zwanger zijn.

Ik vraag aan de hoofdverpleegkundige die met de masale inenting is belast waarom ze niet vragen of de vrouwen zwanger zijn en krijg als antwoord dat het de vrouwen hun eigen verantwoording is. Daar kunnen ze niet aan beginnen. Iedere dag aan het begin van de inentingsprocedure roepen ze heel hard dat zwangere vrouwen zich niet mogen laten inenten. Nou, je moet je voorstellen dat er per dag op het Centre 500 mensen worden ingeent tijdens de campagne. Dan sta je 100 meter verderop in de rij en dan moet je maar verstaan wat er eenmalig vooraan omgeroepen wordt. Er wordt ook geen administratie van bijgehouden niets. Ik zucht maar eens heel diep om het nare gevoel bij mijn hart weg te halen. Wat een onverschilligheid van het personeel. Daar kan ik met mijn pet niet bij.

Zondag 19 maart 2006
We zitten weer in Tanquieta, ons ontspannen vrijwilligersweekeinde. Wat wat zijn er veel mensen ziek geworden en ook veel mensen gestorven de afgelopen maand. Niet voor te stellen. Dus ik heb eigenlijk de hele maand amper geslapen, met de doden tamtam iedere nacht. En Jetse maft maar gewoon door alles heen, om jaloers op te zijn. Gewoon je hoofd kunnen neerleggen en in dromenland verzeilen. Waarom kan ik dat niet?

Jetse heeft dit weekeind hier weer goed werk verricht,, maar ik ben gisteren slechts twee uurtjes bezig geweest en werd zo moe dat ik bijna 24 uur heb geslapen. Nou een ieder die mij kent…..

Ik ben hier ook zo relaxed dat ik werkelijk alle problemen even door kan schuiven.

Then take me disappearin' through the smoke rings of my mind,
Down the foggy ruins of time - far past the frozen leaves,
The haunted, frightened trees -out to the windy beach,
Far from the twisted reach of crazy sorrow.

Yes, to dance beneath the diamond sky - with one hand waving free,
Silhouetted by the sea - circled by the circus sands,
With all memory and fate - driven deep beneath the waves,
Let me forget about today until tomorrow….
Bob Dylan

Morgen begin ik weer met frisse moed in Boukombe.

Allemaal dikke knuf,
CIAO et a bientôt

Marjan (www.aktiebenin.nl)

[Wybo]

En toen was het stil.... Hoe gaat het ermee Marjan?

/edit: LOL wat een timing

[Marjan Kroone]

Nou, ik ben helemaal vergeten hoe het allemaal werkt.  Els, een vriendin, plaatst altijd mijn column. Deze week komt er nog een vervolg op het gastencolumn door Lisette Havermans geschreven. Het gaat goed, ik ben alleen vreselijk moe, maar dat is niet zo vreemd denk. Leuk te merken dat de column ook nog gelezen wordt. Soms vraag je je weleens af of het wel gelezen wordt. Maar voor mezelf is het ook lekker om van me af te kunnen schrijven.  Ik zal eens kijken of ik de eerste gastencolumn van Lisette kan splitsen van mijn eigen column. dikke knuffel allemaal en we bidden veel voor iedereen in Nederland.
Marjan