Misschien grappig voor op het weblog, een gedicht van Anna Bijns.
quote:
Priesters zijn menschen als ander liên
Weer geestelick, weer weerlick, boeren ofte prelaten,
Wy zijn arme, zondighe, crancke vaten,
Edel van deughdens, maer vol ghebreken.
Hoe compt dan dat wy malcanderen dus haten,
Beclappen, belieghen, draghen achter straten,
Die zelve totten ooren in sonden steken?
Dat het volck nu dynct, durft wel stautelick spreken,
En principalick van muenicken en papen;
En hoe zy de waerheit het zegghen oft preken,
Zoo fenynighe slanghen daer meer up gapen;
En of die priesters zom uut waren om rapen,
't En zijn gheen inghelen, maer menschen cranck.
Besiet u-zelven, aerme schurfde schapen,
Peynst, gaen zy cruepele, ghy gaet wel manck,
Ghy hoort oock gheerne in den buydel geclanck;
Eyst wonder of priesters gheerne pennynghen zien?
Ic zegghe: ''Ic en diene om gheenen danck,
Priesters zijn menschen als ander liên.''
Schaemt u, ghy clappaerts, vul valscher suspitien,
Ghy mueght wel vreesen Gods stranghe punitien,
Als hy ten oordeele sal zijn gheseten.
Zy segghen dat die papen die beneficien
Coopen ende vercoopen; dees quade mailitien
Mercken zy wel, maer zy hebben vergheten
Hoe zy zelve het zweet van den aermen eten.
God weet hoe zom cryghen haer substantie,
Duer lieghen, bedrieghen, ontschryven, ontmeten,
Oft anders door wouckerie ofte finantie;
Bancheroute, dat is eene gemeene usantie,
Soo wel onder die Duytschen als onder die Walen,
Een quinckernel, dat's die quitantie,
Zy en willen van tween niet een betalen.
Dit volck zeght: ''Die muenicken en papen dwalen.''
En haer selfs hofken en willen zy niet wiên;
Merct u selfs crancheit en zeght zonder dralen;
''Priesters zijn menschen als ander liên.''
Of priesters oock met vrauwen ommegaen,
Ic en zegghe niet of 't en is qualick gedaen;
Maer zal men haer cranckheit daerom verbreyden?
Ghy, ghehuwede man, wilt my wel verstaen,
Ghy hebt ter kercken een huusvrauwe ontfaen
En hebt ghezworen onder u beyden
Dat ghy van malcanderen niet en zult scheyden,
Zydy altijts ghetrauwe uwen pare?
Ghy gaet u oock somtijts by andere vermeyden,
Of die priesters ooc somtijts hadden een care,
Die duvel die u quelt haerliêr oock tenteert,
Haerliêr lichaem als het uwe, gheseyt in 't clare,
Is tot alder cranckheyt gheinclineert,
Dit ghevoelt ghy in u-zelven als ghy wel jugeert.
Hier zoudy om dyncken als ghy yet zaecht gheschiên.
En segghen als yemant die priester accuseert:
''Priesters zijn oock menschen als ander liên.""
Of priesters ooc somtijts lachen en synghen,
By goet gheselschap danssen en sprynghen,
En of zy in vrueghden waren de meeste,
Sal men se begrypen met sulcken dynghen?
Al siet men haer oock een bacxken uut brynghen,
's Ghelijcx oock wachten met blyden gheeste,
Die nemmermeer en verheught is wel een beeste;
Zy moeten oock somtijts haer hertkin verlichten.
Peynst hoe gheerne ghy sijt in de feeste,
Daer vrueght hantieren vrau Venus nichten;
Of priesters oock saghen op schoone ansichten
Sal men se voor bouven hauden terstont
Ende haerliêr versmaden als boose wichten?
Peynst, wat goets smaect ooc wel in uwen mont.
Eer ghy priesters begrijpt gaet in u selfs gront,
En is 't dat ghy daer vint 's ghelijcx van dien,
Laet se onbegrepen en seght goet ront:
''Priesters zijn oock menschen als ander liên.''
Prince, achterclappers en lueghen-vinderen
Zullen zelden eens anders ghebreck verminderen,
Maer liever vermeerderen, elck zy op zijn hoede.
Of priesters misdoen wat mach 't ons hinderen,
Wy zijn al t'samen Adams kinderen,
Te samen-ghezet van vleesche en van bloede.
Men behoorde alle dynghen te keeren in 't goede,
Met den priesterlicken staet spotten noch gecken,
Maer doen ghelijck Constantinus, de vroede,
Die haerliêr mesdaet metten mantel wilde decken.
Dit zoude u met recht tot dueghden verwecken,
Die met achterclap haren tijt verquisten,
Met lueghenen der priesters fame bevlecken,
Zeyden zy noch niet meer dan zy en wisten.
Hoort ghy, Lutersche evangelisten,
Die Gods stathauders dus alomme bespiên,
Laet staen u clappen, ghy duvelsche artisten:
''Priesters zijn ooc menschen als ander liên.''
Nonnen, begijnen, gheoordende papen
Refereyn
Nonnen, begijnen, gheoordende papen,
Die duer Luthers leere haer oorden verachten,
Loopen nu inde werelt een luchtken rapen;
Sij en willen niet langher alleene slapen,
Op vleesschelijcken wellust staen haer gedachten.
Al hebben zij goey daghen, sij soecken goey nachten;
Deene trout eenen man, dander een wijf.
Maer ick wil u segghen, wat sij verwachten?
Armoede, die sij met den jare verpachten,
Sij en brenghen niet tsamen dan elck een luy lijf;
Om wercken zijn hen de leden te stijf,
En van gheenen doene sij en weten.
Besiet doch, wat werdt dan haer tijt verdrijf?
Kijven en vechten, dits mijn motijf,
Dit mueghen sij somtijts doen voor haer eten,
Als hen niet en volghen donbesorchde beten,
Die sij in haer cloosters te hebben plaghen.
Dus derf ick mij wel te segghen vermeten:
Selc soect de goey nachten en verliest de goey daghen.
Sonder sorghe wel teetene en te drinckene
Sijn muncken en nonnen beyde ghewendt.
Esser dan niet te bijtene oft te schinckene
En treefter clocxken niet en pijnt te clinckene,
Ghelijct wijlen eer dede in haer convent,
Och hoe moet hen varen! maer dmeest torment,
Sij en mueghen hen met vreden nerghent planten.
Sijn sij Thantwerpen, te Brugghe oft te Ghent,
Niemant goeders en is hen gheerne ontrent.
Si mueghen somtijts tot Luterschen callanten
Een maeltijt rapen, dan sijnt trauwanten,
Die in haer cloosteren waren heeren,
Dat jonckvrouwen waren, beroeyde danten.
Sij werden versmaet aen alle canten,
Daermense voortijts hadde in eere,
Sij en vinden gheenen troost waer sij hen keeren,
Sij werden verstooten van vrienden en magen.
Ick en segghe noch, experientie macht leeren:
Selc soect de goey nachten en verliest de goey daghen.
Dit volcxken en weet van gheenen sorghene;
Sij moeten eten en wij wetent waer halen,
Van hongher wanen sij te verworghene.
Tvolck is hen onwillich te borghene,
Want sij sorghen voor faultte aent betalen.
En in haer clooster hadden sij ghemalen,
Twas hen te voren ghebrouwen en ghebacken;
Als treefter clocxken luyde sonder dralen,
Ghinghen sij ter cribben, dat moet hem nu falen.
Sij vermuydlent doen, daer sij nu naer snacken,
Sij souden naer tclooster broot haer vingeren lacken,
Mocht hen gebueren; maer neent, al macht hen spijten.
Peynst, als sij dan crijghen jonghe bracken,
En deen roept eten en dander kacken,
En dat sij hen snachts het hooft vol crijten,
Dan moeten sij haer leven in drucke verslijten,
Die eerst de weelde niet en consten ghedraghen.
Dus wil ick mij noch te segghen quijten:
Selc soect de goey nachten en verliest de goey daghen.
Sij hadden int clooster den onbesorchden cost;
Selen sij nu eten, sij mochtent winnen.
Sij waren werm en sadt en wel ghedost,
Ghemantelt, gherockt, ghepelst, ghevost;
Nu en weten sij waer me decken haer vinnen.
Al mueghen Luteranen en Luterinnen
Int eerste wat gheven, sij sijns saen moede.
Haer schoenen, haer kousen, haer cleederen dinnen,
Vrienden en maghen en willen sij niet kinnen,
Al sijndt de naeste van haren bloede.
En sij sijn de verste van haren goede;
Dat sij int clooster brachten, dat is daer bleven.
Sij en wilden niet staen onder eens anders roede;
Nu loopen sij als schapens sonder hoede
Int wilde, niet wetende, waer bij leven.
Broeders oft susters en willen niet gheven
Noch nichten noch neven, en wien sijt claghen,
Sij werden bekeven; dus wert hier ghescreven:
Selc soect de goey nachten en verliest de goey daghen.
Dan moeten sij sorghen voor de pappe,
Die tkint sal eten, voor licht en voor vier.
Aey arm munkc, ghij staect veel beter in u cappe,
Want ick dinck wel, al haelt ghijt niet ten tappe,
Men drinckt tuwent dicwijls suer muylen bier.
Och het esser in huys een cranck bestier.
Peynst eens, hoe varet dezsen leghen beghijnen,
Als sij vanden kinderen hoorden tghetier,
En deene roept daer en dander crijt hier;
Hen ghebreken cleeren, schoenen en plattijnen,
Daer en is onder oft over wullen oft lijnen,
Men siet int huys niet dan ijdel hoecken
En besnotte kinderen met halven dosijnen.
Hoe moeten de luye nonnen verdwijnen,
Als sij moeten wasschen de bescheten doecken!
Bruer Lollaert moet hem int werck vercloecken,
Als sou hij gaen trecken de croeye waghen.
Waren niet saechter te handelen de boecken?
Selck soet de goey nachten en verliest de goey daghen.
Prince, als sij hen vinden in dit percket,
Van elcken ghelaten heel desolaet,
Dan crijchtse de viant vast dieper in sijn net,
Want sij sitten tsamen teghen de wet,
Een verloop en nonne en een apostaet.
Duer darmoede donsuver liefte vergaet,
Ghebreck van ghelde doetse dicwijls quelen;
Dan crijghen sij op malcanderen den haet
En de duvel maectse so desperaet,
Dat hen gheen quaet doen en mach vervelen,
De kinderen legghen sij voor de honden
Te vondelinghen; peynst oft sijt niet en spelen.
Ten lesten betalen sijt met der kelen
En werden op raders aen galghen ghebonden;
Meest deel versmoorden sij in haer sonden,
Die haer cappen hanghen op de haghen.
Ick segghe noch, te dicwils bevonden:
Selck soet de goey nachten en verliest de goey daghen.
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween
Onlancx bezwaert zijnde met melancolijen,
De sinnen becommert, thooft vol phantasijen,
Van als overlegghende in mijn ghedachte,
Quam mij weijnich te voren dat mocht verblijen,
Aensiende de werelt nu ten tijen,
Zynde vol verdriets; dus werdt mij onsachte;
Dus dinckende, my phantazije voort brachte;
Twee mans persoonen mij haest in vielen,
Ghelijc van name, diversch van gheslachte:
Deen was Merten Luther , die dolinghe doet krielen,
Dander Merten van Rossom , diet al wil vernielen,
Die veel menschen bracht heeft in zwaer ghetruer;
Rossom quellet lichaem, Luther heeft de zielen
Deerlijc vermoort; dus esser cleijnen kuer
Tusschen hen bijen, elck es een malefacteur;
Ic engaef om den kuer niet mijnen minsten teen,
Maer want Luther de zielen moordt duer zijn erruer,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Merten van Rossom heeft doen vanghen en spannen
Den landtman, roovende potten en pannen,
Makende hem therte alder bangste;
Merten Luther, weerdt tzijne van God ghebannen,
Heeft duer zijn erruer vrouwen en mannen
In tsviants prisoen bracht, dat es noch strangste;
Dat elck dus wilt rooven en trecken om dlangste,
Tcompt meest vuyt Luthers leere, twerdt noch bewesen.
Niemant en sal schier derven slapen van angste,
Want tgoet en ghemeene: wat volght vuyt desen?
Dat elck sonder vreese wilt een besiken lezen
Op zijns naesten erve, dblyckt alle daghe;
Waer om werdt Rossom ghelaect, Luther ghepresen,
Want zij zijn doch bije van eenen slaghe?
Luther es boost, ic en steecks onder ghen scrage,
Want hij onder de christen tgoet maect ghemeen.
Al wenscht men Merten van Rossom menigh plaghe,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Merten van van Rossom met veel quaets ghespuys verselt,
Heeft menich schoon huys in brande ghestelt:
Maer Luthers boosheyt gaet verre boven screven;
Duer hem zyn kercken, cluysen, cloosters ghevelt,
Menich goedts mans kint, niet mueghelyc ghetelt,
Vuyten cloosters gheiaecht die nu deerlyc sneven;
Stelen en rooven daer zij by leven;
Van dien zijnder licht ooc onder Rossoms bende;
Waer om werdt Rossom dan alleene bekeven?
Leeliker dan zijne luydt Luthers legende.
Doet open u ooghen, ghy onbekende,
Die Lutherum loeft ende Rossom laect;
Aensiet Luthers bedryf, tbegin en dende,
Noch heeft hyt qualiker dan Rossom ghemaect;
Dit moet ghij lijden, hoe ghij de waerheyt messaect.
Ghy en kunt hier teghen niet gesegghen neen;
Maer, al zijn zij alle beijde van dueghden naect,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Heeft Merten van Rossom zij eere verloren,
Afgaende den keyser, hooghe gheboren,
Luther es den Oppersten Heere af ghegaen,
Die hij hadt gheloeft en trouwe ghezworen,
En heeft voer zijn cappe een nonne vercoren,
Die God ooc gheloefte hadde ghedaen.
Versmaet Rossom den keyser, merct Lutherum saen:
Hij spreekt van paus, keyser beijde veel plamen.
En leerdt dondersaten teghen doverste opstaen;
Van princen wn vorsten scrijft hij veel diffamen,
Prelaten, bisscoppen hoort men hem misnamen;
Al heeft Rossom veel quaets bedreven in Brabant,
Men sach hem niet veel kerckeen oft cloosters pramen,
Met enighe brande, aen gheenen cant;
Aen gheestelycke maeghden en stack hij gheen hant,
Alsoot tot sommighen plaetsen wel scheen;
Al heet Merten van Rossom een quaet tyrant,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Es Merten van Rossom een verradere,
Luther es ooc een, en zoo veel quadere;
Hij berooft met verraet van der hemelscher erven
Menich kersten ziele, dus versmadere;
Lucifer heeft dees twee ghesonden te gadere,
Om dat zij heel heel kerstenryc souden bederven;
Es Rossom moordadich, Luther heeft doen sterven
Twee hondert duysent boeren duer zijn bedrijf;
Veel esser onthooft, verbrandt, ghesackt menich werven,
Om zijn valsche lere, beijde man en wijf;
Dus es hij een moordenaer van ziel en lijf.
Merten van Rossom mach maer dlichaem hinderen,
Al mach hij donnoosele quellen even stijf;
Zijn zij patient, hij maectse Gods kinderen.
Dit en sal zijn sonde niet verminderen,
Ic en wilts niet excuseren of maken reen;
Al zijnt beije twee veninighe slinderen,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Luther en Rossom, als twee boose wichten,
Heeft men in schijn van duegden boosheyt sien stichten:
Rossom quam in Brabant ghesleghen met bedroch,
Tscheen hij woude gaen op de Turcken vichten;
Merten Luther en wilt vrij noch niet zwichten,
Hij wilt den prijs hier af behouden noch;
Ghelyc een devoet munck, aeylaschen, och!
Quam dees wolf int cleedt van eenen lamme
Stroyen in kerstenrijck tvenijn soch,
Dat hij hadt ghesogen vuyter ketters mamme;
Al liet Rossom den haen metten rooden camme
In Brabant vlieghen, zoot heeft ghebleken,
Luther heeft laten vliegen veel quader vlamme,
Want duer zijn venijnich scrijven en preken
Is kerstenrijck met ketterijen ontsteken.
Haer beijder voorstel mach elcken wel verleen;
Hoe wel sommighe veel lofs van Luthero spreken.
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Merten van Rossom en Merten Luthere,
De beste van hem beijen en een mutere;
Maer ten es niet vrempt al es Rossom onghevreest,
Want tes een crychsman een weerlyc rutere
Maer Merten Luther vermeet hem, dees stutere,
Dat hij Scriftuere verstaet na den rechten keest
En dat hij es vervult van den Heylighen Gheest.
Die den wech dus wel weet, tes wonder dat hij dwaelt;
Maer het schijnt wel den gheest regeert hem meest
Die men onder Sint Dignen voeten maelt.
Al heeft Merten van Rossom veel roofs ghehaelt
In Brabant, dwelck noch veel menschen bequelen,
Merten Luther in dit stuck ooc niet en faelt:
Hij heeft dapostaten vuyt cloosters doen stelen
Kelcken, ciborien, ic wilt God bevelen;
Oft hij niet mede en paert, elck knaghe dit been.
Al heeft de duvel dees twee Mertens bij de kelen,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween.
Merten van Rossom, Prince van den snaphanen,
Die om stelen, om rooven zijt cloeck ter banen,
Luther, prince van alle valschen propheten,
Soud ic u legende gheheel vermanen,
Tsou den lezer verdrieten soude ic wanen;
Den tijt en tpampier werder mede versleten.
Dus, voer eens, heb ic mij ghenouch ghequeten;
Tot op een ander tijt borcht mij de reste.
Luther, Rossom, Lucifer daer bij gheseten,
Mij twijfelt wie van drien es de beste:
Rossom sleypt veel quaets aes tzijnen neste,
Luther es nacht en dach in de weere
In kerstenrijck te stroyen een doolicke peste;
Dus haer beijder boosheit blijck int cleere;
Maer voer Luthers venijn ic mij meest verveere,
Want de menschen brenght in deuwich gheween;
Al en es den kuer niet weert een platte peere,
Noch schijnt Merten van Rossom de beste van tween