geloofsopvoeding en ontwikkeling kinderen

[mirt]

Voor bijbelgroepen (kindernevendienst) ben ik een schema aan het uitwerken hoe de kennis van de cognitieve ontwikkeling en de sociaal / emotionele ontwikkeling van kinderen de houding van de medewerker zouden moeten bepalen. Met houding bedoel ik dan: hoe breng je je kennis over, hoe is je omgang met de kinderen, wat zijn de mogelijkheden met deze kinderen en wat de valkuilen.

Ik wil het nog wat verder toespitsen op speciaal het geloof, maar zover ben ik nog niet. En het gaat tot 12 jaar, dat komt nog.

Graag opmerkingen/kritiek enzovoort.


3.5 tot 6,5 jaar

quote:

cognitief:

- het gebruik van begrippen neemt toe.

- steeds meer zullen ze zien wat er buiten zich afspeelt.

- het vermogen om te redeneren ontstaat.

- ze kunnen niet goed vergelijken (tot 5 jaar), zich niet op meer dan één aspect tegelijk concentreren en ook veranderingen niet goed opmerken.

- aan het begin beginnen ze primitief te denken, dit is nog intuïtief, ze denken vaak dat ze iets snappen, maar kunnen het niet uitleggen.

- daarom hebben ze wel eens hele rare fantasierijke opvattingen (het meest bij de 3, begin 4 jarigen)

- aan het eind kunnen ze functionaliteit begrijpen, ze kunnen inzien dat de ene manier functioneler is dan de andere manier (hoe iets werkt, wel iets van processen)

- het symbolische denken (= het denken zonder het in het echt voor je te zien) groeit.

quote:

Emotioneel/ Sociaal:

- ze komen uit de egocentrische fase

- ze gaan voor het eerst beseffen dat andere mensen iets op een andere manier kunnen zien.

- ze gaan voor het eerst gevoelens van anderen begrijpen, kunnen zich voor het eerst inleven.

- ze hebben een groeiend besef van competentie.

- ze vinden ‘doen wat er gezegd wordt’ goed. Eerder was goed nog: zelf je zin krijgen.'

quote:

De medewerker:
   
- probeer achter de ‘waarom’s’ van het kind te komen

- wees een duidelijke volwassene, dat hebben ze nodig

- stimuleer ontwikkeling van gehoorzamen uit angst voor straf  naar gehoorzamen uit moreel inzicht.

6,5 - 8,5 jaar  
   

quote:

Cognitief:

- tussen 5 jaar en 7 jaar vinden er veel veranderingen plaats in het denken van kinderen, valt samen met:

- ze gaan net naar groep 3 van de basisschool waar ook een heleboel verandert.

- sommigen kunnen al lezen en schrijven, sommigen nog helemaal niet.
 
- leren logica beter toepassen

- hebben nog wel het concrete materiaal nodig

quote:

Emotioneel/ Sociaal:
   
- ze beginnen wat discipline te leren (ook door school)

- ze krijgen vanaf 6 elke dag meer autonomie. Dat gaat in een afwisseling van losmaken / onafhankelijk willen zijn  en aanpassen / meegaand zijn en weer… enzovoort.

- kunnen onderscheid maken tussen goed en kwaad (morele zin ontwikkelt, gehoorzamen meer alleen uit angst voor straf)

- willen goede relaties en daar hen best voor doen, maar zijn ook kritisch.

- lijken er plezier in te scheppen al je tekortkomingen en fouten te benadrukken.

- er wordt steeds gezegd: groot worden is goed, dat vinden ze fijn, maar soms glijden ze terug alsof ze hun kindertijd extra lang willen vasthouden. Ze kunnen ook vaak huilbuien krijgen en uitbarstingen van woede.

- op het niveau van relaties en vriendschappen zie je veel beweging.

- ze zijn bezig met serieuze zaken zoals het leven, de dood, de afkomt van baby’s, de eigen geboorte, afgewisseld met huilbuien en uitbarstingen van woede krijgen.

quote:

De medewerker:

   
- probeer ‘als jij goed bent voor mij, ben ik goed voor jou’ te veranderen in dingen doen uit liefde.

- veel overleggen, ik begrijp dat wel, mar ik wil nu… want…

- het kind laten weten dat het erbij hoort, mee mag denken, mee mag beslissen.

[Toeschouwer]

Schopje

[mirt]

O, ik zal de rest er vanavond opzetten, maar je kind groeit toch niet zo snel?

[Riemer Lap]

quote:

mirt schreef op 09 februari 2009 om 19:03:
O, ik zal de rest er vanavond opzetten, maar je kind groeit toch niet zo snel?

vraagje: welke leeftijdsverdeling hanteer je? Heb je daar een bepaalde reden voor?
Ik kan mij voorstellen dat je een bepaalde indeling kiest op basis van een theorie of methodiek / didactiek.
Zo ja: welke?

[mirt]

nee, eigenlijk zijn het steeds twee schoolgroepen bij elkaar, maar de reden is dat we bij ons in de kerk van de leeftijd 3,5 tot 12,5 (ik heb de gemiddelde leeftijd genomen dat kinderen van de bijbelgroep en van de basisschool afgaan) 4 bijbegroepen zijn.

[mirt]

8.5 tot 10,5 jaar

quote:

cognitief:

- vanaf ongeveer 8 begint de denkfase, het concrete materiaal hoeft niet meer zichtbaar te zijn, kunnen steeds beter redeneren.

- oorzaak en gevolg kunnen beter onderscheiden worden.

- er is nieuwsgierigheid voor veel dingen

quote:

Emotioneel/ Sociaal:

- meer dan voorheen vriendschappen met eigen sexe, soms is er een afzetten tegen de andere sexe.

- het kind wordt extraverter

- de leeftijd van 9 jaar is al een overgangsfase tussen kindertijd en pubertijd

- hebben veel behoefte om zich uit te leven.

- 9 jaar: de talrijke leerprocessen zullen je kind toelaten zijn identiteit te ontwikkelen.

-het gezin is niet meer het centrum van de wereld in hun beleving.

quote:

De medewerker:
   
- maak gebruik van de nieuwsgierigheid

- geef de kinderen veel zelfvertrouwen, dat hebben ze nodig bij het ontwikkelen van hun identiteit, waar ze hard mee bezig zijn.

- geeft ze ruimte waar kan om zich uit te leven.

10,5 - 12,5 jaar

quote:

Cognitief:

- bij ongeveer 10 jaar kunnen fantasie en werkelijkheid goed gescheiden worden.

- kunnen verklaren aan de hand van theorie hoe ze aan oplossingen komen (= abstract denken)
 
- kunnen oplossingen inventariseren en hebben er vaak plezier in alternatieve oplossingen voor problemen te zoeken.

- hun denken is minder afhankelijk van concrete zaken of gebeurtenissen vanaf ongeveer 11 jaar.

- plannen en zelfstandig werken kunnen ze nog niet goed genoeg (dat kunnen je hersenen pas na je twintigste levensjaar)

quote:

Emotioneel/ Sociaal:

- veel onzekerheid, door:

+  vanzelfsprekendheid verdwijnt door lichamelijke veranderingen

+ toegenomen verantwoordelijkheid

+ heroriëntatie op andere waarden en normen, door abstract denken, gaan meer idealen voor zichzelf ontwikkelen en willen voldoen aan zelfbeeld en innerlijke norm.

- bij een goede ontwikkeling vormen ze zich een identiteit: zijn ze zich bewust van hun eigen uniekheid, weten ze welke rol te spelen.

- tot op zekere hoogte hebben ze een volwassen omgang, toch zijn het nog geen zelfbepalende persoonlijkheden, ze zijn nog erg afhankelijk van wat anderen doen.

- wil verwachtingen beantwoorden, zodat anderen goed over hem/ haar gaan denken, dan kan het zichzelf ook goed vinden. (dus: ze kunnen nu over zichzelf nadenken, maar zijn in wat ze van zichzelf verwachten nog erg afhankelijk van anderen)

- met 10 jaar vaak een ideaal/idool (voetbalspeler, zanger, filmster), op deze leeftijd zijn ze zich volledig bewust van zichzelf als ‘persoon’.

- ze kunnen voor het eerst rekening houden met zwakkeren, eerder niet door een star gelijkheidsbeginsel.

- voelen zich erg met elkaar verbonden, beginnen waarde in te zien van vriendschappen

- in vriendenkringen wordt niet iedereen toegelaten.

- kritische houding tegenover voorschriften en gedragingen van opvoeders.

quote:

De medewerker:

- besteed aandacht aan het zelfbeeld van het kind

- besteed aandacht aan het omgaan met gevoelens die voortkomen uit lichamelijke veranderingen (als dat kan)

- besteed aandacht aan het omgaan met confrontatie met eigen mogelijkheden en beperkingen

- stimuleer onafhankelijkheid, maar ook coöperatie

-wees ook zelf onafhankelijk en zeker (als volwassenen zelf geen pubertijd hebben gehad is het lastig om met de pubertijd van jongeren om te gaan. Ze gaan dan mee puberen en dat is een verwarrende ervaring voor de puber).

- het is een misverstand dat pubers totaal niet te sturen zouden zijn, ga daar niet van uit.

- expressie van het gevoel noodzakelijk, bescherm en begeleid ze daarin.

Weet iemand of er ook boekjes zijn over geloofsopvoeding die hier bij aan sluiten? Geen methode ofzo, maar een boekje dat ingaat op het verschil in praten over geloof met een jonger kind en een ouder kind, meer in het algemeen.

[grobbe]

Beste Mirt,

Zo'n schema zou ook voor mij heel bruikbaar zijn! Zou ik het kunnen krijgen? Zo ja, mail dan naar: arjengrobbe@hotmail.com

[mirt]

Wat toevallig, ik heb het niet meer op de computer staan, sinds die een keer gecrasht is en heb toevallig vandaag bedacht (omdat ik het weer nodig heb) waar ik toch de cd van de backup heb, als ik die al heb. En nu zie ik dat het hier allemaal nog staat.

We hebben ondertussen ook een spreekster (Ria de Baat) gehad over geloofsopvoeding gerelateerd aan de leeftijdsfasen. Dat was zeer interessant en leerzaam, zeker ook voor de praktijk. Een ander heeft daar een verslag van gemaakt, dat kan ik dan ook wel mailen. Ik zal even kijken wanneer ik dat zal doen, verwacht het niet gelijk over één minuut ofzo...

[Marloes]

Bij ons in de kerk is iemand van Timotheus langsgeweest om hierover te vertellen. Ik vond het leuk hoe ze het belang van de creche bij baby's benadrukte: pak je ze op en troost je ze of laat je ze huilen?; daarmee leg je de basis voor hun vertrouwen in de kerk (of juist niet).
De andere leeftijden kwamen ook aan bod (3+ creche, en dan verder wat combinatieleeftijdsgroepen voor een soort kindernevendienst eens per maand).
Hun site: http://www.kinderwerktimotheus.nl/