Auteur Topic: Christendom in Film & Literatuur  (gelezen 3101 keer)

St. Ignatius

  • Berichten: 1753
  • Fiat mihi secundum verbum Tuum
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Gepost op: november 01, 2010, 05:30:34 am »
Gisteren kwam ik toevallig een artikeltje tegen over J.R.R. Tolkien. Nu wist ik wel dat de beste man katholiek was, maar dit artikeltje ging over zijn werk en hoe duidelijk het katholicisme ervan af spatte. Alhoewel hij zelf beweerde zoiets niet bewust te doen. Toen ben ik even in mijn geheugen gaan graven, want zoals bijna iedereen op deze wereld, heb ik 'Lord of the Rings' zowel gelezen als op film gezien...en inderdaad, ik kan me wel enkele scenes bedenken met duidelijke katholieke symboliek.

- Het Elfenbrood dat Frodo meeneemt, verwijst naar de Eucharistie. Dat is immers ook het viaticum, het brood der reizenden van de pelgrimerende Kerk. Het geneest en versterkt lichaam en ziel tot aan de uiteindelijke verlossing.

- In Return of the King, wordt de hulp ingeroepen van de dode soldaten. Dat verwijst naar het Vagevuur waar de zielen gelouterd worden en op Verlossing wachten. Dat is ook precies wat er met deze soldaten gebeurd na de slag met de Orcs bij Minas Tirith!

- Tolkien heeft zelf al toegegeven dat de Elfenkoningin Galadriel gebaseerd is op Maria. (Overigens zit er ook symboliek van Anglo-Saxische mythen etc. erin verwerkt.)

Nou goed, dit zijn maar een aantal voorbeelden. Inmiddels wordt door anglo-saxische literaire wetenschappers ook onderkend dat Shakespeare katholiek moet zijn geweest, in het Engeland van die tijd levensgevaarlijk want dat kon je dood betekenen. In zijn werken zijn er diverse verwijzingen naar bijv. katholieke sacramenten.(Dat hij katholiek was blijkt overigens niet alleen uit zijn werk, maar ook gewoon uit doopaktes en de doopaktes van familie en bijv. onderwijzers die hij gehad heeft.)

Heb jij nou ook wel eens dat je boeken of films tegenkomt waarvan je denkt: Hé, dit heeft een christelijke (ongeacht katholieke of protestantse) verhaallijn, of hier gebruikt men in meer (of mindere) mate christelijke symboliek? Heb je ook voorbeelden?

Een dichteres met gereformeerde achtergrond, die mij bijzonder aanspreekt is bijv. Ida Gerhardt. Buiten dat er duidelijke christelijke verwijzingen zijn in haar werk, vind ik haar vertaling van de Psalmen nog steeds schitterend.

Een Amerikaanse gereformeerde dichteres die mij aanspreekt, is Emily Dickinson. Misschien zijn deze dames bekend bij de aanwezige grefo's? Wat vind men van hun werk? Spreekt het je aan? Herken je bepaalde elementen?


Overigens bedoel ik niet films waar toevallig een priester met een boordje als figurant langsloopt of overduidelijke films als Passion of the Christ. Ik bedoel meer boeken en films waar de christen wel de christelijke laag in herkent, en de niet-christen totaal geen idee heeft dat het christelijk is...

Misschien heeft het te maken met een soort fascinatie voor 'verborgen' evangelisatie onder niet-christenen, alsook een interesse over de geloofsachtergrond van schrijvers en regisseurs en de doorwerking daarvan...
"Men zou een pleister op vele wonden willen zijn..." (Etty Hillesum, 1942)

socrates

  • Berichten: 252
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #1 Gepost op: november 01, 2010, 07:41:06 pm »
Je zou voor de lol de Silmarillion moeten lezen van Tolkien. Dat is doordrenkt met het Christendom. Prachtige verhalen met een schitterende moraal. Schepping, zondeval, volharding in geloof, allemaal prachtig. Moeilijk om in te beginnen, lastig om door te komen, maar eenmaal begonnen, prachtig. Het geeft zoveel diepte aan het verhaal van In de Ban van de Ring.
'het enige dat ik weet, is dat ik niets weet'

St. Ignatius

  • Berichten: 1753
  • Fiat mihi secundum verbum Tuum
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #2 Gepost op: november 02, 2010, 03:17:02 am »

quote:

socrates schreef op 01 november 2010 om 19:41:
Je zou voor de lol de Silmarillion moeten lezen van Tolkien. Dat is doordrenkt met het Christendom. Prachtige verhalen met een schitterende moraal. Schepping, zondeval, volharding in geloof, allemaal prachtig. Moeilijk om in te beginnen, lastig om door te komen, maar eenmaal begonnen, prachtig. Het geeft zoveel diepte aan het verhaal van In de Ban van de Ring.


Hmm, dat klinkt goed! Het is dus niet een soort LOTR- the sequel? Echt een opzichzelf staand boek? Die komt iig op mijn Sinterklaas lijstje. Scheelt ook weer centjes...  :9

Bij jouw opsomming van christelijke thematiek in dat boek, moest ik meteen denken aan de film 'Dancer in the Dark' van Lars von Trier. Misschien beter bekend omdat Björk de hoofdrol erin speelt.

Normaal gesproken wordt ik niet zo snel emotioneel bij een film (tja, nuchtere hollander he), maar bij deze film raasden een scala van emoties door mijn lichaam, van ontroering en blijdschap tot kokende woede. De thematiek heeft ook vooral een christelijk ethische inslag, maar ook het leven in hoop en vreugde, het uitstijgen boven het dagelijkse, vooral erg veel lijden en tenslotte, rechtvaardigheid. Of beter gezegd, het ontbreken daarvan. Deze film is echt een aanrader voor iedereen die niet van de standaard Hollywood meuk houd...
"Men zou een pleister op vele wonden willen zijn..." (Etty Hillesum, 1942)

AVee

  • Templateontwikkelaar
  • Administrator
  • *****
  • Berichten: 1933
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #3 Gepost op: november 03, 2010, 12:52:48 am »

quote:

St. Ignatius schreef op 02 november 2010 om 03:17:
Deze film is echt een aanrader voor iedereen die niet van de standaard Hollywood meuk houd...

En als je van goede muziek houdt O-)

Maar ik heb wel het gevoel dat er vaak meer gezien wordt in films en literatuur dan makers bedoeld hebben. In algemene zin, omdat we allemaal graag de diepere betekenis willen zien in verhalen.
Ik geloof Tolkien, natuurlijk kun je in zijn verhalen zijn wereld beeld terug zien, maar dat wil niet zeggen dat hij dat bewust doet. Ik denk dat je met goed lezen ook wel van veel auteurs hun voorkeur voor (en afkeer van) bepaalde gerechten kunt terug vinden. Dat wil nog niet zeggen dat ze hun boeken schijven om aan de wereld te laten weten wat ze lekker vinden...
"I forgave myself. When God forgave me, I figured I'd better do it too." -- Jonny Cash

St. Ignatius

  • Berichten: 1753
  • Fiat mihi secundum verbum Tuum
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #4 Gepost op: november 03, 2010, 02:42:04 am »
Heey, nog een Björk liefhebber!  :)

Nee, op zich zit daar wel een kern van waarheid in wat je zegt. Ik denk ook niet dat het altijd bewust gebeurd, maar een schrijver/regisseur kan zich m.i. ook niet geheel losmaken van zijn omgeving en referentiekader.

Begin vorige eeuw was er een Amerikaanse dichter (Cleanth Brooks) die stelde dat gedichten alleen via Close Reading hun geheimen prijsgaven, dus zonder verdere context. M.i. kan dat wss ook wel in een aantal gevallen, maar iets lezen geheel zonder zijn historische context, of zonder biografische kennis van de schrijver maakt het in sommige gevallen heel erg lastig om iets te duiden. Bovendien brengt de lezer ook zijn eigen referentiekader mee, en gaat e.e.a. duiden naar wat hem/haar het meest plausibel lijkt... Dit geldt denk ik ook voor films.

Gek genoeg herkende ik voor mijzelf een aantal christelijke thema's in 'Dancer in the Dark' terwijl de regisseur uit een marxistisch milieu komt. Een niet-gelovige vriend van mij herkende bijv christelijke thema's in 'Amelie' terwijl ik dat nou weer veel minder had... Het blijft mij altijd fascineren hoe mensen verschillende dingen kunnen duiden in zowel literatuur en film.
"Men zou een pleister op vele wonden willen zijn..." (Etty Hillesum, 1942)

socrates

  • Berichten: 252
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #5 Gepost op: november 03, 2010, 02:34:39 pm »
Dacht ik gisteren nog een antwoord gestuurd te hebben, denk ik dat ik niet op 'verstuur bericht' geklikt heb. Over De Silmarillion. Verwacht geen lichte materie, een makkelijk te lezen boek. Het is in kroniekstijl geschreven en het bestaat uit allemaal losse verhalen, die samen weer de geschiedenis vormen van Midden Aarde. Prachtige verhalen, die allemaal overeen hebben dat ze tragisch zijn, maar dat er altijd, hoe klein ook, een vleugje hoop te vinden is.
Je mag het boek ook prima lenen hoor ;)
'het enige dat ik weet, is dat ik niets weet'

socrates

  • Berichten: 252
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #6 Gepost op: november 03, 2010, 02:37:20 pm »
Ik vond Devil's Advocate wel een intrigerende film. Ik had het idee dat we een blikje in de keuken van de duivel kregen geworpen. Te meer ook omdat de strijd tegen de duivel op het laatst wel op bijbelse leest geschoeid was, maar de mens uiteindelijk zelf de oplossing in de hand had....
'het enige dat ik weet, is dat ik niets weet'

St. Ignatius

  • Berichten: 1753
  • Fiat mihi secundum verbum Tuum
    • Bekijk profiel
Christendom in Film & Literatuur
« Reactie #7 Gepost op: november 04, 2010, 03:13:31 am »

quote:

socrates schreef op 03 november 2010 om 14:34:
... Je mag het boek ook prima lenen hoor ;)

Dank voor het aanbod, maar aangezien ik in Amsterdam woon en jij in het Groningse lijkt me dat niet de makkelijkste oplossing.  :+

Maar het is inmiddels al geregeld, mijn nichtje koopt hem voor Snieklaas. Die koopt bijna alle kadootjes voor de hele familie in één keer bij Bol, dus deze kon er ook nog wel bij.

quote:

socrates schreef op 03 november 2010 om 14:37:
Ik vond Devil's Advocate wel een intrigerende film. Ik had het idee dat we een blikje in de keuken van de duivel kregen geworpen. Te meer ook omdat de strijd tegen de duivel op het laatst wel op bijbelse leest geschoeid was, maar de mens uiteindelijk zelf de oplossing in de hand had....


Ja, mooie film. Vooral ook omdat mijn favoriete acteur erin speelt: Al Pacino. Maar inderdaad: de strijd tegen het kwaad is niet alleen een kosmische strijd, maar komt ook terug in het alledaagse. Mooi uitgebeeld in deze film. Vrije wil lijkt wel héél erg manipuleerbaar…

Over het thema ‘hoop’ waar je het net over had bij de Silmarrillion: er schieten me nu weer twee films te binnen die indruk maakten: ‘The Shawshank Redemption’ en ‘The Green Mile.’ In beide films is het thema hoop zéér nadrukkelijk aanwezig.

 Het is overigens ook een thema dat mij met de paplepel is ingegoten, niet alleen door mijn omgeving, maar ook door eigen ervaring… en door JPII die het ook  keer op keer als thema benadrukte, evenals ‘Weest niet bang, ’ dat hij nb zijn hele leven zelf voorleefde. Als er al zo’n voedingsbodem aanwezig is, dan landen dat soort films (en boeken) ook veel sneller en ben je ook sneller geneigd om daar christelijke thematiek in te zien… alhoewel beide thema’s natuurlijk universeel zijn.
"Men zou een pleister op vele wonden willen zijn..." (Etty Hillesum, 1942)