“De Bijbel (ook het NT) biedt geen ruimte om vrouwen toe te laten tot het bijzondere ambt, dat met gezag leiding heeft te geven in de gemeente. Krachtens de wijsheid van God de Schepper is en blijft dat aan mannen voorbehouden.” Dit is de conclusie die dr. H.J.C.C.J. Wilschut trekt in zijn boekje Vrouw en kerkelijk ambt, Een bijbelse verkenning. Maar, zo vervolgt hij, dat neemt niet weg dat vrouwen kunnen worden ingeschakeld in catechese/pastoraat/diaconaat, zolang dit gebeurt onder leiding van de kerkenraad.
In zijn zojuist verschenen bijbelse verkenning laat Wilschut (GKv predikant te Smilde) op een toegankelijke manier zien hoe hij tot deze conclusie gekomen is. Daarbij begint hij bij het begin. Hoe lezen we de Bijbel eigenlijk? Vaak doen we dit vanuit een bepaalde gedachte. Daarvan moet je je bewust zijn vindt Wilschut. ‘Erken het en wees bereid om je door de Bijbel te laten corrigeren, wanneer er iets anders blijkt te staan dan jij altijd gedacht hebt.’
Man heeft de leiding
Om de verhouding tussen mannen en vrouwen bijbels goed te kunnen zien, moeten we terug naar af. Terug naar Genesis 1 en 2. Daar kunnen we lezen wat de Bijbel zegt over de verhouding tussen man en vrouw in het algemeen. Als we dat goed in beeld hebben, kunnen we door naar de specifieke verhouding tussen man en vrouw in de kerk. Wilschut legt vanuit de Bijbel op een heel heldere manier termen uit als gelijkwaardig zijn, hoofd zijn en onderdanigheid. Waar het volgens hem om gaat is dat man en vrouw geschapen zijn naar het beeld van God; gelijk van waarde, maar niet gelijk in rangorde. De man heeft de leiding en is de eerstverantwoordelijke.
Vrouwen in het NT
Vervolgens gaat Wilschut door naar het Nieuwe Testament. Hij begint bij hoe Jezus met vrouwen omging. Daarin zien we dat vrouwen vaak getuigen zijn, maar ook steeds weer worden terugverwezen naar de apostelen. Zo zijn de vrouwen er getuigen van dat Jezus is opgestaan. Jezus stuurt hen naar de apostelen om het te vertellen. Het is vervolgens aan de apostelen om met dit gegeven verder te gaan. Ook in Handelingen valt deze structuur op. De leidinggevende positie blijft voor de man gereserveerd. Apostelen en oudsten hebben de verantwoordelijkheid en het gezag om sturing te geven aan de gemeente.
Dat wil niet zeggen dat vrouwen achtergesteld zijn. Nee, ze hebben vele taken en kwaliteiten, maar degenen die verantwoordelijk zijn om de zaken in goede banen te leiden, zijn allemaal mannen.
Conceptkerkorde
De formulering over het ambt in de nieuwe conceptkerkorde vindt Wilschut daarom wat voorbarig. Daar staat:
B7 ambt m/v
B7.1 Op grond van haar inzicht in de Heilige Schrift stellen de kerken de ambten van predikant en ouderling alleen open voor broeders. Het ambt van diaken staat ook open voor zusters.
[B7.1 (alternatief) Op grond van haar inzicht in de Heilige Schrift stellen de kerken de ambten van predikant, ouderling en diaken alleen open voor broeders.]
Deze formulering suggereert dat de vrouwelijke diaken ambtsdrager kan zijn zoals predikanten en ouderlingen dat zijn: lid van de kerkenraad dus. Daarmee is op de discussie vooruit gegrepen, vindt Wilschut. Hij pleit eerder voor vrouwelijke diakenen onder leiding van mannelijke diakenen. Hierbij grijpt hij terug op 1 Timoteüs 3:11.
Waarschuwing
In het boekje gaat Wilschut verder in op Romeinen 16, profeterende vrouwen en de kerkorde zoals Paulus die beschrijft in 1 Korinthiërs 14. Op grond van bijbelse gegevens verdedigt hij de visie dat aan de vrouw het gezaghebbende kerkelijk ambt niet toekomt. En dat hierbij ten diepste de omgang met de Schrift als zodanig in het geding is. Wat dat betreft bevat dit boekje een impliciete waarschuwing. Laten de GKv niet principieel een wissel omzetten.
Wilschut schreef dit boekje naar aanleiding van de Generale Synode van Zwolle-Zuid 2008, die de kerken opriep tot studie over de plaats van de man en de vrouw in de kerk. In zijn eigen gemeente hebben ze over dit onderwerp nagedacht op een cursus voor belijdende leden. Uit het voorbereidingsmateriaal en de besprekingen is dit boekje ontstaan.
Dr. H.J.C.C.J. Wilschut (1952) is predikant van de GKv te Smilde
Vrouw en kerkelijk ambt, Een bijbelse verkenning
Van Berkum Graphics BV, 80 pagina’s, ¤ 11,50, ISBN 978 90 811710 6 9,
www.drukkerijvanberkum.nl
