De Nationale Synode was boven verwachting

[webredacteurMO]

In Dordrecht waren er zo’n 52 kerkgenootschappen aanwezig tijdens de Nationale Synode in de Grote Kerk. De bijeenkomst was bedoeld om de verdeeldheid in kerken een andere wending te geven, zo werd in het welkom aangegeven.

Deelnemer H.F. Jansma (72) uit de GKv vindt dat er zeker een andere wending aan is gegeven. De echte sfeer die er heerste is niet te omschrijven. Woorden schieten te kort. Het doet hem pijn om te zien dat er zoveel verdeeldheid is onder christenen. “Voor eenheid laat ik alles uit mijn handen vallen”, zei hij tegen ds. Messelink toen hij hoorde over de Nationale Synode en de deelname van de GKv. In overleg ben ik toen toegevoegd aan de delegatie vanuit de GKv en na zich te hebben aangemeld via de site van de Nationale Synode was hij officieel deelnemer. De afgelopen weken is hij er mee bezig geweest om de Nationale Synode voor te bereiden. Wat hij in zou willen brengen tijdens de synode en wat zijn verwachtingen waren.

Naar mate de synode dichterbij kwam, werd het programma duidelijker. Een echte synode zou het niet zijn, maar een protestants forum met het accent op geloofsgesprekken en onderlinge ontmoeting. Toch heeft de benaming synode een goede functie gehad. Er zijn geen besluiten genomen, laat staan bindende besluiten. Ratificatie is dus niet aan de orde. “Wel hebben we onszelf een opdracht meegegeven: samen getuigen in deze wereld.”

Samen met al de heiligen
De Nationale Synode begon op vrijdagmiddag met een openingsbijeenkomst. De samenkomst waarin woorden, zang en gebed elkaar afwisselden zorgde ervoor dat er een hartverwarmende sfeer ontstond. Na de openingsbijeenkomst werden alle deelnemers opgedeeld in groepen van 8 – 12 personen om geloofsgesprekken te voeren. Jansma zat daar met één andere GKv’er in, maar verder alleen personen uit andere kerkgenootschappen. De gesprekken werden geleid door een gespreksleider waarbij het volgende centraal stond: “Laat ieder vertellen hoe hij of zij tot geloof is gekomen en wat het geloof voor je betekent”. De openheid en de bewogenheid die er waren bij deze gesprekken waren vond Jansma verbazend. "Iedereen liet tot op de bodem van zijn ziel kijken. Er heerste echt een gevoel van verbondenheid in Christus. De getuigenissen van hoe de verschillende personen tot geloof waren gekomen en wat het geloof voor hen betekende maakten diepe indruk doordat je in de ander veel van jezelf herkende. Voor mij werd dat weer eens benadrukt dat die ander een belangrijke bijdrage levert aan het verstaan van de liefde van Christus in al zijn dimensies (het samen met al de heiligen)," aldus Jansma.

Feest van herkenning
Er waren zo’n 300 deelnemers aanwezig en hij heeft een groot aantal kunnen spreken. "Ook al sprak ik mensen maar heel even, bij een volgende ontmoeting was er het feest van de herkenning. Warme blikken werden gewisseld en men voelde zich verbonden met elkaar. Er was ook veel gelegenheid om vertekende beelden over en weer te corrigeren. Zo dacht iemand die ik sprak dat de GKv nog steeds alleen maar de Statenvertaling gebruikt." Om een beetje een beeld te krijgen van de bijzondere sfeer tijdens de Nationale Synode omschreef Jansma twee van zijn associaties. Als eerste had hij het gevoel dat de sfeer die er was te vergelijken was met de eerste christelijke gemeente zoals die wordt omschreven in Handelingen. Een tweede associatie ondervond hij toen hij eens goed rondkeek in de kerk en de bonte mengeling van mensen om zich heen zag. “Door de bijzondere sfeer ontstond bij mij een zelfde soort verwondering die er ook vast zal zijn als je elkaar later in de Hemel mag ontmoeten.”

De liefde is de waarheid
De kracht van de Nationale Synode is volgens Jansma dat het niet gericht was op eenheid in de zin van één christelijke kerk, maar op iets geweldigs gezamenlijks dat je samen als christenen hebt. En de geweldige boodschap die daaruit voortvloeit naar de buitenwereld toe dat was de inhoud van de gesprekken op zaterdagmorgen. Wat kunnen we als christenen in woord en daad betekenen voor de samenleving. “Tijdens de synode voerde orthodoxie de boventoon en is er nooit getornd aan de centrale boodschap namelijk dat Christus voor ons aan het kruis is gestorven uit liefde voor ons. Die liefde is de waarheid als het gaat om christen zijn.” Daarom moeten we op zoek naar ook een andere verbondenheid dan eenheid van kerkgenootschappen. Mensen beleven die waarheid allemaal anders waardoor het helemaal niet verwonderlijk is dat er verschillende kerkgenootschappen zijn. Drs I. A. Kole van de Gereformeerde Gemeenten verwoordde het zo: “Kerkelijke scheiding geeft veel verdriet, maar Jeruzalem heeft twaalf poorten. Wij hoeven dus niet allemaal door één deur. Laat de Geest zijn eigen weg gaan en accepteer de verschillen waarmee die Geest zijn werk doet.”

Geloofsgesprekken hart van de synode
“Tijdens deze dagen is er niets geweest waar ik mij aan heb hoeven storen als GKv’er. De waarheid is geen geweld aangedaan door de verschillen te bagatelliseren of te relativeren”, aldus Jansma. “De geloofsgesprekken waren het hart van de synode, als broeders en zusters het geloof met elkaar delen. Hadden we gesproken over theologische verschillen dan waren we wellicht verwijderd geraakt van elkaar maar door te praten over wat je het diepste beweegt in het geloof raakte je in Christus met elkaar verbonden.”
Wat gaat Jansma in de toekomst met deze ervaring doen? “Ik kan mijn mond er niet over houden, dus ik wil het aan veel mensen vertellen!” Ook weet hij zeker dat er nu iets gaat gebeuren binnen kerkelijk Nederland wat niet gebeurd zou zijn als de Nationale Synode niet had plaatsgevonden. Hij heeft al gehoord van initiatieven binnen plaatselijke kerken om een soortgelijke samenkomst te houden op plaatselijk of regionaal niveau. Dat God met zijn Geest heeft gewerkt tijdens de Nationale Synode staat voor hem vast. “Dat houdt in dat ook wij ermee aan de slag moeten!”

Reacties van andere Gkv-ers:
"Het was hartverwarmend in een koude omgeving."

"De kern was wel: de zoektocht naar de waarheid is van belang, maar we waren te vaak in de veronderstelling die waarheid te kunnen formuleren en anderen daarmee te beoordelen en te veroordelen. Maar de kern is: de waarheid is de liefde."

"Het is voor christenen dan ook een spannende zoektocht hoe je gezamenlijke boodschap voor de wereld het beste kan oppakken, waarbij je recht doet aan èn de waarheid èn de liefde. Geloofsgesprekken onderling zijn daarbij vruchtbaar en heilzaam."


Koude Kerk
In de koude Dordtse Dom dampte
de adem van de Geest zichtbaar
- ik zag het bij mezelf en bij anderen -
uit de monden van zingende protestanten
in al hun veelkleurige pluimage

de warmte sloeg van de harten af
ondersteund door feestelijk orgelspel

wat een hemelse verbondenheid
waaide er toen door de kerk
voelbaar door het ene geloof

“Het zal de Here Jezus wel weer wezen…”


(n.a.v. de openings- en slotbijeenkomst
van de Nationale Synode te Dordrecht
op 10 en 11 december 2010)


Baflo, 13 december 2010
Arjan Minnema

[grondig christelijk]

Dank voor het mooie verslag. Het is goed over kerkmuren heen te kijken daar de ware gemeente van Jezus Christus is samengesteld uit de oprechte gelovigen uit alle denominaties. Niet exclusief van en aan één adres, maar op basis van het aanzien van het hart door God.

En inderdaad heb ik genoten van het orgelspel van mijn oud - docent Ab Weegenaar. Die zich niet te "groot" voelde opwekking te spelen.

Maar laat het toch geen mensenwerk zijn. Aan het einde hoorde ik de vraag, wat kunnen WIJ nu verder doen! Ik zou zeggen, laat de Geest ons inzicht geven wat wij verder kunnen doen.

[wimnusselder]

Tijdens de Nationale Synode beleden we schuld aan de verdeeldheid.
Schuld belijden zonder bekering heeft niet zoveel zin.
Bekering van verdeeldheid vergt interkerkelijk contact.
Ik ben dan ook erg blij met de gelegenheid die dit forum mij biedt om me in andere kringen te begeven.

Ik ben Quaker, lid van de Nederlandse Jaarvergadering van het Religieus Genootschap der Vrienden, zoals we ons voluit noemen, verwijzend naar Johannes 15:15.
In Nederland zijn we het kleinste lid van de Raad van Kerken, met een kleine 100 leden; wereldwijd zijn er 300.000 à 400.000 Quakers.
Zoals te lezen is in mijn verslag van de Nationale Synode was het ook voor mij een feest van herkenning.
Voerde de orthodoxie de boventoon tijdens de Nationale Synode?
Mij viel dat niet echt op; vanuit mijn achtergrond (domineeszoon uit een synodaal gereformeerd nest) en wegens de diversiteit van Quakers wereldwijd (evangelisch, orthodox, conservatief en vrijzinnig) ben ik gewend te 'vertalen' tussen verschillende manieren van verwoorden van geloofsleven.
Ik herkende vooral de vergelijkbare rol die God vervult in ieders leven.
Waarschijnlijk zorgde de hartverwarmende sfeer dat ieder vooral herkenning beleefde en zijn zorgen over contact met 'andersgelovigen' voelde wegsmelten.

Als Nederlandse (voornamelijk vrijzinnige) Quakers hebben we het altijd wat moeilijk met het onderschrijven van geloofsuitspraken zoals verwoord in het credo en de signaaltekst van de initiatiefgroep van de Nationale Synode.
De Letter verdeelt waar de Geest verbindt (vrij naar 2 Cor 3:6).
In een tijd waarin steeds meer mensen voor zichzelf denken en hun geloof verwoorden, is het niet meer mogelijk om de eenheid van het lichaam van Christus zichtbaar te maken in woorden waarin iedereen zich geacht wordt te herkennen.
De versplintering van met name het protestantisme sinds het midden van de 19e eeuw zou wel eens voor een belangrijk deel voort kunnen komen uit enerzijds die toenemende mondigheid en anderzijds de protestantse focus op geloofsverwoording.
Het is dus misschien maar goed ook dat de signaaltekst die 'names ons' uitging ons als deelnemers van de Nationale Synode en met name als deelnemende Quakers niet is voorgelegd voor amendering...

De geest van de signaaltekst en de grote lijnen van de daarin geformuleerde maatschappijvisie en intenties deel ik.
De kern is voor mij de schuldbelijdenis aan de verdeeldheid.
Voor daadwerkelijke bekering moeten we in de eerste plaats in gesprek met elkaar en pas daarna met anderen.
Zichtbaar maken van de eenheid van de Kerk als lichaam van Christus (1 Cor 12:12-31) zal vooral afhangen van het aanslaan van de interkerkelijke geloofsgesprekken die geïntroduceerd werden tijdens deze Nationale Synode.
De wederzijdse herkenning van geloofservaringen ongeacht kerkelijke signatuur was de echte openbaring voor de deelnemers.
Slechts oefening in het leren herkennen en erkennen van wat eeuwig is in elkaar biedt hoop dat we ook in staat zijn om de bruggen te bewandelen naar het hart van anderen.

Ik hoop op een beweging van gewone kerkleden die elkaar plaatselijk en via internet uitnodigen in hun huis en in hun leven om gaandeweg te ontdekken dat er geen kerkmuren nodig zijn om hen te scheiden.
Wie die hoop deelt kan contact met me opnemen via wim.nusselder@antenna.nl.