quote:
Paul2 schreef op 09 augustus 2012 om 08:20:Dit is volgens mij traditio: een geloofspunt dat niet rechtstreeks in de bijbel te vinden is, er ook niet mee in tegenspraak is, maar een gelovige doorontwikkeling die welliswaar verwijzingen naar de bijbel bevat maar niet door iedere christen wordt onderschreven. (beetje een lange zin)
Klopt deze omschrijving? Ik vermoed namelijk dat het verschijnsel traditio niet alleen maar in de katholieke kerk voorkomt, maar misschien zijn wij gewoon de enige kerk die van zichzelf weet dat zij traditio kent.
offtopic:
Het lukt me gewoon niet om te geloven dat 'Rome en Reformatie' echt zo ontzettend verschillend zouden zijn, als fenomeen, als verschijnsel. Beide hebben catechismussen en / of belijdenisteksten, en kennen daarmee leergezag toe aan de menselijke opstellers van die teksten. Beide geloven soms zaken die niet door absoluut alle christenen worden geloofd. Beide zijn georganiseerd, zij het soms, zij het permanent, in een vergadering die een voorzitter heeft, een voorzitter als eerste onder zijns gelijken. Beide hebben een strafblad in de loop van de geschiedenis opgelopen en beide zijn desondanks instrumenten waarin God werkt in de wereld. De helft van mijn voorouders was katholiek, de andere helft protestants, géén van hen hing een 'spirituele overtreding' aan, in mijn ogen.
Artikel 35 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis vind ik prachtig. In twee zinnen weet de schrijver van die belijdenis aan Datgene te raken wat ik het geloofsmysterie van de Eucharistie zou noemen.
(zes oktober, Malieveld...)
ah, dat lucht op, broeders en zusters.
Bedankt voor je bijdrage. Dat artikel 35 levert denk ik inderdaad een treffend spanningsveld op dat ons terugbrengt tot basisvragen van het geloof, en hoe de mens daarin in menselijheid een weg zoekt.
Over je opmerkingen over traditie:
De bijbel zelf kent ook wel het begrip traditie.
Traditie is de overlevering van mensen.
En door het gezag komt traditie op een geestelijk voetstuk.
Maar het blijft overleveringen van mensen.
Dus overleveringen (van mensen) die rusten op het geestelijk door God gevestigde gezag (van de kerk).
Traditie komt in deze zin voor in elke maatschappij, in elke kerk, en in elke groep, en ik elke familie. Overal, waar gezag is gevestigd.
De joden geven een eigen kleur aan de traditie door deze op te vatten als onderdeel van Gods onfeilbaar Woord. Zij zien de traditie als noodzakelijk verlengstuk en integraal onderdeel van Gods Woord. Wat de joden in mijn beleving kenmerkt is dat zij de traditie als onlosmaaklijk verbonden achten met de heilige schrift, en dat zij deze tevens overanderbaar achten in de tijd. Want God is één en Zijn Woord vast en zeker.
De katholieken geven een eigen kleur aan de traditie door deze op te vatten als de ontstaansbron van de bijbel, en dus van een hoger (oorspronkelijker) gezag dan de bijbel. (Klopt dat?) Zij zien de traditie als noodzakelijk voor het ontstaan van de bijbel, en daarmee van hogere orde van gezag, dan de heilige schrift. (Klopt dat?)
Verdieping - Wat is traditie?Dat wat overgeleverd is per definitie niet nieuw.
Want als het nieuw is dan was het niet overgeleverd.
Maar dan is het nieuw gemaakt. (In zoverre mee eens?)
Maar als het per definitie niet nieuw kan zijn,
dan is het ook niet door een vorige generatie nieuw geïntroduceerd.
Maar dan is het slechts overgeleverd. (In zoverre mee eens?)
Hoe ontstaat traditie dan?Het begrip 'traditie' gaat over de overlevering;
maar hoe zit het dan bij het begin?
Het begrip traditie zegt namelijk niets over haar ontstaan.
Maar uitsluitend over haar voortduren.
Katholiek: Het
ontstaan van traditie is bij God,
Die communiceert aan de mens.
God levert dan zijn boodschap aan de mens.
Het ontstaan van traditie is dus bij overlevering van God aan de mens. (mee eens?)
Dan is het vanzelfsprekend dat de traditie meandert en verandert,
en we tegelijk spreken van onveranderlijkheid.
Want God geeft Zelf de weg die we gaan.
En God is onveranderlijk.
En Hij vraagt gehoorzaamheid.
Tradite is dus een woord over een oude oorsprong,
dat echter in betekenis, niets anders is dan Gods onfeilbaar gezag,
in handen van mensen van vandaag;
die bepalen wat van het oude, geldt voor vandaag,
en wat geldt voor het heden en de toekomst. (Mee eens?)
De traditie zèlf baseert zich niet graag op zichzelf, maar liever op de Heilige Schrift. Dat is op de apostelen als fundament van Gods kerk. Dat is op de apostolische traditie.
Wat is de apostolisch traditie?
De apostolische traditie is het overgeleverde gezag van de bijbel aan Petrus en de opvolgende bisschoppen. Máár dat heeft niets te maken met
beslissingen uit handen van het gezag die voor onfeilbaar gehouden worden. Maar het heeft ermee te maken dat het gezag door God ingesteld is, en de kerk als het volk van Israël is; verbonden met God in een opvolgende gezagslijn.
De apostolische Traditie is dus in de kern als het erop aankomt niets anders dan de erkenning dat het gezag van God in handen is gekomen van de kerk. (In zoverre mee eens?)
Onfeilbaarheid onnodig binnen het traditiebegrip gehaaldMaar in de loop van de tijd is dat van God gegeven gezag aangewend om ook de macht en kracht van het onfeilbaar handelen van God te claimen dat deze doorgegeven is aan de mensen die het gezag van God bekleden. Dit subtiel verschil voor de gelovige die evengoed gehoorzaamheid is verschuldigd, is in de kern in het geheel niet subtiel.
En dat blijkt op een ander vlak. Want stel maar eens dat de kerk wèl onfeilbaar handelen kende, zoals de kerk ook inderdaad erkent. Dan zou elke handeling van onfeilbaarheid een vaste en zekere basis bieden voor de kerk van de toekomst. En dus zou de kerk van het heden iets vastleggen voor alle komende generaties tot aan de jongste dag. Dat is dan intrinsiek (aan zichzelf) toetsbaar recht en waarheid. In zekere zin is dit de wijze waarop de joden met de traditie omgaan. De redelijk logische consequentie daarvan is dat de toekomstige generaties niet zullen afwijken van dit woord van het heden. Máár dat zegt dus onmiddellijk iets over hoe het heden zal omgaan met de onfeilbare woorden uit het verleden: het heden zal deze respecteren en eren als vaste en zekere woorden van God Zelf. Traditie krijgt onmiddellijk iets heel onwrikbaars - voor zover het met onfeilbaarheid leert.
Met andere woorden: redelijkerwijs en logischerwijs en gehoorzamerwijs zal na een omzwervende redenering de slotsom worden dat de heilige schrift nog steeds alle gezag heeft; en alle latere regels en leer van latere generaties zullen in eenheid met het begin respecteren en eren, alles wat eerder als onfeilbaar is herkend en erkend.
En als er dan toch fricties komen of spanningen of veranderingen, dan is de redelijke logische vraag wat het is dat God van ons vraagt in die gevallen. En dan komen er beslissingen zoals op het moment dat de canon werd bevestigd: de mens onderzoekt wat het is dat God heeft gewerkt in verschillende tijden en wat daarin zeker uit Handen van God komt wordt bewaard en bevestigd.
Katholieke visie op traditieWelnu: de kerk heeft dat allemaal al héél lang geleden ingezien en overzien, en geoordeeld dat dit niet is hoe het werkelijk uitgelegd en begrepen moet worden. De kerk oordeelde dat de
heilige schrift niet van God komt, maar van de kerk. En het is omdat de kerk het gezag van God heeft, dat de bijbel dan ook van God is. Subtiel verschil? Nee; een wereld van verschil. Het gezag van God en het gezag van de bijbel en het gezag van recht en waarheid in het geloof komt daardoor in handen van de kerk die met directe openbaringen van God de onfeilbaarheid van God in eigen hand houdt.
Dit behoeft meer bezinning, maar kernpunt is daarbij het volgende: het Woord van God is de heilige schrift. Dat wàs het althans altijd. Dit Woord van God, daarvan is geprofeteerd dat het zal verlaten worden.
Christus heeft zich vereenzelvigd met het Woord van God. En over Christus is geprofeteerd dat Hij zal verworpen worden en dat Hij als ongewenste hoeksteen verachtelijk terzijde wordt gelegd.
Daarmee zijn er twee lijnen van profetieën waardoor werd aangekondigd dat Christus niet trouw wordt gevolgd, en zijn fundament niet als fundament wordt gebruikt door de bouwers van de kerk. Let wel: dit gaat niet over de apostolische traditie die het gezag van de kerk vestigt in Petrus, maar over het Woord van God als fundament. En daarom moeten wij niet verbaasd zijn als deze bezinning leidt tot confronterende gedachten over hoe in de kerk van God met Gods Woord wordt omgegaan. Kerken in meervoud, want in de protestantse kerken is ook een enorme afstand gecreëerd tot Christus.
'Reformatie' is niet een woord van een groep mensen. De 'ware kerk' is niet een woord van een instituut. Maar zowel de 'kerk' als 'reformeren' zijn begrippen van actief werken om de tempel van God te bouwen. Niet in statische stenen van dogma's en wet, maar in levende stenen van geloof en gehoorzaam terugkeren tot Gods Woord. Ieder voor zich in zijn binnenkamer. En waar dat binnenskamers gebeurt, daar kan het niet anders of de zegen op het geloof zal door muren, en beleving in veborgenheid, publiek worden en grote werken doen tot bekendmaking van de grootheid van God, en de vervulling van de liefde in deze wereld, bij de mensen van Gods welbehagen.
Want het gezag moet zich altijd houden aan Gods Woord en de Heilige Schrift. Maar waar het gezag in uitvoering onfeilbaar is, daar is geen hoger gezag om het te toetsen nodig. Het claimen van onfeilbaarheid is daardoor principieel juist een verwerping van het gezag van God. Want wat onfeilbaar is, dat behoeft geen toetsing.
Traditie is dus niet alleen een begrip over het door God gevestigde geestelijke gezag (dat er sowieso al was), maar het is in de kerk vooral een methode om van het goddelijk gezag ook Gods onfeilbaarheid binnen reikwijdte van de namens God handelende mens te zien. Regels van het gezag worden zodoende onderscheiden die door de gezagsdragers van God zijn opgesteld, maar die daarbij de volledige macht en de kracht van Gods heilige onfeilbaarheid hebben.
Hoe ontstaat traditie? (Bijbels)Traditie ontstaat als regel, ingesteld door mensen.
En doorgegeven aan nieuwe generaties,
die daarvan overnemen wat goed wordt bevonden.
Waar wringt het bij dit onderscheiden omgaan met traditie? Bij het gezag. De joden: Als traditie van God is dan is het een wet en een vaste regel en een vastlegging voor de toekomst. Elke regel van de traditie is dan een meer helder en klaarder worden van Gods WOORD. Traditie bevestigt het gezag van de schrift.
De protestanten: Als traditie niet van God is maar van mensen, dan is het te beperken en te toetsen. Waaraan kan het dan getoetst worden? Aan het gezag van wat van God Zelf is. Wat is van God Zelf? Gods Woord.
Een protestant kent dus ook traditie. Maar bij een protestant is het een ondergeschikte regel t.o.v. de heilige schrift, ingesteld door mensen die het als regel opleggen aan de eigen generatie, welke regel wordt overgenomen door nieuwe generaties.
Als traditie nuttig is en van mensen, dan is het feilbaar en veranderbaar.
Dan is er een ijksnoer nodig van buiten de traditie.
De katholieken: Alle gezag van God is uit de traditie. De traditie wordt ook heden ten dage vastgesteld door de kerk van nu. Dáár is het hoogste gezag en óók de enige waarheid van alle tijden. Onfeilbaar. Vast en zeker. Ook vandaag.
Waardoor is er in de praktijk schijnbaar weinig verschil? Omdat het gezag van God in handen is van de kerk, in alle kerken. Dus op het niveau van de gelovigen is er geen verschil in omgang: het komt allemaal van God en van Zijn gezag in Christus' kerk.
Wat maakt dan dat er toch over wordt gesproken alsof het van belang is?Mensen gaan wegen die soms afwijken van God. Waar de mens het gezag van God beheert, ontstaat er een absoluut gezag over leven en dood op deze wereld in handen van mensen. Als dat gezag niet aan een grondwet is gebonden, dan is dat een zuivere vorm van een absolutistisch regime.
Maar een grondwet is er wèl: dat is de liefde. Dat is de heilige schrift. Dat is de prediking tegen zonde.