quote:
Pooh schreef op 23 oktober 2008 om 21:22:[...]
Mag ook een andere keer, als 't minder koud is. Maar heb zo'n vaag verhaal in m'n hoofd zitten over dat bij protestanten het leven van de moeder belangrijker is dan dat van 't kind, en bij de RKK precies andersom, en wil dat wel een keer helder krijgen. Maar dat kan rustig wachten op mooi weer.
Om te beginnen is het wellicht nuttig te kijken naar de strafmaat die het kerkelijk recht hanteert. In canones 1397 en 1398 van het kerkelijk wetboek worden eerst doodslag/moord en vervolgens abortus provocatus behandeld. Voor de eerste categorie misdrijven is sprake van "een passende straf". Bij abortus provocatus is de wet heel wat stelliger: "Qui abortum procurat, effectu secuto, in excommunicationem latae sententiae incurrit", ofwel: wie vruchtafdrijving bewerkt met daadwerkelijk gevolg, loopt een excommunicatie van rechtswege op.
Het is goed je te realiseren dat de Kerk geen zwaardere straf kent dan de excommunicatie van rechtswege. Het betekent dat je,
zonder enige vorm van proces uit de gemeenschap van de Kerk bent gestoten zodra je effectief meewerkt aan abortus provocatus. Niet katholieken kunnen daar om lachen als ze willen, maar wij geloven dat er geen zekerder manier is om je onsterfelijke ziel tot de hel te verdoemen, dan dit.
Het is daarnaast goed je te realiseren dat dit artikel géén uitzonderingen kent, géén relativering door omstandigheden, niets van dat alles.
de vraag komt dan op of er omstandigheden zijn waaronder abortus provocatus toch is toegestaan. Men mag immers ook doden uit zelfverdediging?
Ik heb twee moraaltheologen gevonden die daarover uitspraken doen, waarbij van belang is te kijken naar hun argumenten.
De Nederlandse moraaltheoloog Rinus Houdijk levert in "een lichte last?" commentaar op de stellingname van de catechismus, en zegt over abortus: "Er kan immers een onvermijdelijk noodgeval bestaan waarop van toepassing is: nood breekt wet. De wet kan in zo'n geval niet nageleefd worden; de wet verliest evenwel niet zijn geldingskracht: ook al kan op goede gronden tot een abortus worden besloten, het blijft toch altijd een schending van het levensrecht. door overmacht in het nauw gedreven besluit men tot iets dat in zichzelf niet goed is: dat kan een te respecteren beslissing zijn."
Commentaar: dit is een vreemde ethische afweging. Beter gezegd, de ethische afweging ontbreekt simpelweg. Hoewel Houdijk zijn beschouwing start met de opmerking dat het in de ethiek draait om de liefde, en wettisch denken voorkomen moet worden, is zijn opmerking met betrekking tot abortus puur wettisch, om vervolgens van een soort "gedoogbeleid" uit te gaan.
Moraaltheologisch is zijn uitspraak, naar mijn inzicht, gewoon kolder. Immers, als we over "een te respecteren beslissing" spreken gaat het op twee fronten mis:
1. Moraaltheologie handelt niet over "te respecteren beslissingen" (dat is immers het menselijke oordeel) maar over "het juiste doen en laten".
2. Iets kan niet tegelijk fout ("niet naleven van de wet") en goed zijn. Moraaltheologie is geen juridische kwestie, handelt niet over de afwegingen van menselijke rechters en de toepassing van menselijke wetten, maar verdiept zich in de absolute wet en de alwetende rechter.De Italiaanse moraaltheoloog Sabino Frigato geeft in "Leven in Christus en moreel handelen", zijn inleiding in de fundamentele moraaltheologie, een vijftal beginselen voor de uitwerking van morele conflictsituaties (zoals de vraag naar abortus vanwege medische belangen van de moeder):
1. Meewerken aan het kwaad van anderen
2. Het beginsel van het kleinere kwaad
3. Het beginsel van de rechtmatige verdediging
4. Het totaliteitsbeginsel
5. Het beginsel van het dubbele gevolg
Dit vijfde beginsel illustreert hij met precies de situatie waarover we spreken. Om het even heel kort samen te vatten: als de abortus het in zichzelf ongewenste gevolg is van medisch noodzakelijk en levensreddend handelen, dan is geen sprake van een (dood)zonde.
Commentaar: anders dan Houdijk stelt Frigato niet simpelweg dat het een te respecteren keuze is als iemand in een noodsituatie voor abortus kiest, maar geeft hij nauwkeurig aan onder welke voorwaarden en onder welke omstandigheden (er volgt nog een bespreking van vele pagina's die ik hier niet heb overgenomen) het acceptabel kan zijn dat voor medisch handelen wordt gekozen dat mede abortus provocatus tot gevolg heeft. Uit zijn beschouwing wordt duidelijk dat het onder specifieke omstandigheden géén overtreding van Gods wet is.Daaraan nog toegevoegd dat, als ik het me goed herinner, niet zo heel lang geleden een vrouw heilig is verklaard, omdat ze koos voor het leven van haar ongeboren kind, ten koste van haar eigen leven.
